Tarihteki İlk Yazılı Antlaşma, Kadeş Antlaşması Nedir, İçeriği, Özellikleri

1
Advertisement

Tarihin ilk yazılı uluslararası antlaşması olarak geçen Kadeş Antlaşması kimler arasında imzalanmıştır, içeriği nedir? Kadeş Antlaşması hakkında bilgi.

kadeş antlaşması

Kaynak: commons.wikimedia.org

Kadeş Antlaşması

Kadeş Antlaşması M.Ö. 1270 yılında imzalanan tarihteki ilk devletlerarası yazılı barış antlaşmasıdır. M.Ö. 1285’te yapılan Kadeş Savaşı’nın üzerinden 15 yıl geçmesine karşın Hititlerle Mısırlılar arasında bir antlaşma yapılmamıştı.

Mısır Firavunu Ramses Mısır tahtında saltanatını sürdürürken Hitit tahtına III. Hattuşili geçti. Dönemin iki güçlü devleti dostluklarını pekiştirmek için tarihte bilinen yazılı ilk devletlerarası antlaşmayı gerçekleştirdiler. Antlaşma metni o dönemin diploması dili olan Akkatça ve Mısır dilinde yazıldı.

Aslı gümüş üzerine yazılan metnin kil üzerine yazılmış olan kopyası Hititlerin başkenti Boğazköy’de yapılan kazılarda bulundu. Bugün İstanbul Arkeoloji Müzeleri Eski Şark Eserlerin Müzesi’nde sergilenmektedir. Mısır dilinde yazılan metinler Mısır tapınaklarında dikili sütunlara hiyerogrifle yazıldı.

Antlaşma metinine göre her iki kral birbirini kardeş saymakta ve barışın sonsuz olacağı belirtilmektedir. Karşılıklı dayanışma ve saldırmazlık düşüncesi öncelik taşımaktadır. İki ülkeden birine başka bir düşman saldırırsa, saldırıya uğrayana öteki ülke asker ve malzeme olarak yardım edecekti. Yine her iki ülkeden birinde iç ayaklanma çıkarsa öteki ülke ona yardım gönderecekti. Bir ülkeden ötekine bir suçlu kaçacak olursa geriye verilecekti.

kadeş antlaşması

Kaynak: commons.wikimedia.org

Kaynak 2 – Kadeş Antlaşması

Ebedi Antlaşma veya Gümüş Antlaşma olarak da bilinen Mısır-Hitit barış antlaşması, her iki tarafın da versiyonlarının günümüze kadar geldiği tek Antik Yakın Doğu antlaşmasıdır. Aynı zamanda bilinen en eski barış anlaşmasıdır. Metinde Kadeş’ten bahsedilmese de, yaklaşık 16 yıl önce yapılan ve iyi belgelenmiş Kadeş Savaşı’ndan sonra Kadeş Antlaşması olarak adlandırılır. Antlaşmanın her iki tarafı da yoğun bir bilimsel çalışmanın konusu olmuştur.

Advertisement

Mısır Kadeş yazıtları, antik çağlardan beri büyük tapınak yazıtlarında sergilenmiştir; ilk olarak Champollion tarafından çevrildiler, ancak İncil’de adı geçen Hititlerle özdeşleştirilmeleri 1858 yılına kadar değildi. 1906’da Hugo Winckler’in Anadolu’daki kazıları Mısır metnine karşılık gelen çivi yazılı tabletleri belirledi. Metinlerin tercümesi, bu gravürün orijinal olarak her iki tarafa verilen ve o zamandan beri kaybolan gümüş tabletlerden tercüme edildiğini ortaya koydu.

Barış anlaşmasının Mısır versiyonu, Thebes’teki Firavun II. Ramses’e ait iki tapınağın duvarlarına hiyerogliflerle kazınmıştı: Ramesseum ve Karnak Tapınağı’ndaki Amun-Re Bölgesi. Antlaşmanın içeriğinde Hititlerin teslim ettiği tabletin üzerindeki figür ve mühürlerin açıklamaları yer alıyordu.

MÖ 13. yüzyılın ortalarında, II. Ramses ve III. Hattušili arasındaki Mısır-Hitit barış anlaşması. Neues Müzesi, Berlin
Hitit versiyonu, şu anda Türkiye’de bulunan Hitit başkenti Hattuşa’da bulundu ve Hitit kraliyet sarayının büyük arşivleri arasında bulunan pişmiş kil tabletlerde korunuyor. Hitit tabletlerinden ikisi İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin bir parçası olan Eski Şark Eserleri Müzesi’nde, üçüncüsü Almanya’daki Berlin Devlet Müzeleri’nde sergilenmektedir. Anlaşmanın bir kopyası, New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’ndeki bir duvarda belirgin bir şekilde sergilenmektedir.

İçeriği

Antlaşma metninde “Mısır ülkesi kralı, büyük kral, kahraman Mısır ülkesi kralı, büyük kral, kahraman Re-masesa-mai Amana’nın (II. Ramses), Hatti ülkesinin büyük kralı Hattuşili ile dostluklarının, kardeşliklerinin ve büyük krallıklarının devamı için yaptıkları antlaşmadır.” denmektedir.

Antlaşmanın içeriği iki önemli kararı barındırmaktadır.

  • İki ülkeden birine iç veya dış yapılacak her türlü saldırıda ülkeler birbirlerine yardım göndereceklerdir.
  • Mısır’dan Hatti ülkesine veya Hatti ülkesinden Mısır’a kaçan-sığınan kişiler kendi ülkelerine iade edilecek ancak bu kişiler şiddetle cezalandırılmayacaktır.

Advertisement


1 Yorum

Leave A Reply