Kakao Nasıl Elde Edilir? Özellikleri, Kullanımı, Yararları Ağacının Yetiştirilmesi

Kakao ile ilgili bilgiler. Kakao bitkisi nerelerde ve nasıl yetiştirilir. kakao meyvalarından kakao nasıl elde edilir ve kakaonun sağlığa yararları.

Kakao

Sıcak iklimlerde yetişen bir ağaçtır. Badem biçimi tanelerinden, kahve gibi içecek olarak kullanılan çikolata yapılan bir un çıkarılır.

Kaynak: pixabay.com

Kakao ağacı bitkilerin, ikiçenekliler sınıfındandır. Yaprakları, yaz, kış, hiç dökülmeden yeşil kalır üzerinden çiçek eksik olmaz. Boyu 8-10 metre arasındadır. Yaprakları büyük, geniş, cilalı, koyu yeşildir, alt kısımları kırmızıdır.

Kakao ağacının meyvaları, ağacın gövdesinden, kalın dallarından salkımlar halinde sarkar. Küçük bir salatalık boyunda olan bu meyvalar önceleri yeşildir, olgunlaşmaya başlayınca kırmızıya çalan sarı bir renk alır. Meyvalar ağacın gövdesine, kalın dallarına kısa bir sapla bağlıdır. Meyvanın, 10-15 milimetre kalınlığında sert, deri gibi bir kabuğu; pembe, yumuşak içi; sayıları 30-50 arasında değişen, beş, altı sıra halinde, beyaz ya da açık mor renkli taneleri vardır. Badem biçimindeki bu taneler “kakao” dediğimiz içeceğin ve çikolatanın ham maddelerini meydana getirir. Tanelerden ayrıca çeşitli şekerlerin, ilaçların yapımında kullanılan kakao yağı çıkarılır.

Kakao ağacı en çok Amerika kıtasının tropikal bölgelerinde ayrıca Batı Afrika’da Gana, Nijerya; Güney Amerika’da Brezilya, Ekvador, Venezuela; Antiller ve Meksika’da yetişir. Kakao ağacı önce fidanlıklarda yetiştirilir. Beş yıllık olunca meyva vermeye başlar. Orta Amerika’da, Meksika’da yaşayan yerli halk yakın zamanlara kadar bu değerli ağacın tanelerini para yerine kullanırlardı. Kakao yetiştirmek hem çok masraflı hem de oldukça büyük gelir getiren bir iştir. Tropikal ülkelerin başlıca gelir kaynaklarından biridir.

Kakaonun Kullanımı

Kakao ağacının meyvaları içinden çıkarılan taneler, birçok işlemlerden sonra kızıl kahverengi bir un haline getirilir. Bu unun hazırlanması için yapılan ilk işlem, kakao meyvasının içindeki taneleri ayıklayıp toplayarak bunları ekşitmek üzere özel bir fırında bekletmektir. Çünkü ekşiyen tanelerin üzerindeki kabuğu çıkarmak kolay olur. Sonra kabuğundan ayrılmış olan taneler içi su dolu büyük kazanlara doldurulur ve iyice temizleninceye kadar karıştırılıp yıkanır. Islanan taneler küflenmesin diye iyice kurutulmak üzere ya güneşe serilir ya da suni olarak sağlanan bir ısıda kurutulur. Kakao, taneli olarak ihraç edilecekse çuvallara, fıçılara yerleştirilerek gemilere yüklenir. Unu çıkarılacaksa tanelerin güneşte kurutulmuş olması yetmez; kavurmak da gerekir. Kavrulan tanelerin dışını örten son kabuk da böylece çıkarılınca ortada yalnız içler kalır. Bu içler kızdırılmış tekerlekler arasında öğütülür. Kakao içi, öğütülme sırasında sıcağın etkisiyle erir, sıvı halinde, geniş kabların içine akar. Burada cenderelere aktarılarak yağı çıkarılır. Yağı çıktıktan sonra katılaşan kakao yeniden öğütülerek çok ince bir toz haline getirilir.

Küçük paketlerin içinde satışa çıkarılan kakao tozunu içebilmek için bundan bir fincana bir kaşık konur, isteğe göre bir, iki, ya da üç kaşık şeker katılır, ayrıca ısıtılmış olan su fincana boşaltılıp karıştırılır. Kakao, kahve gibi cezvede pişirilerek de içilebilir. Sütlü kakao sevenler ya fincanlarına, ya da cezveye biraz süt ilave ederler.

Çikolata kakaodan yağı çıkarılmadan yapılır. Kakao yağı, şeker yapımında olduğu gibi, el, yüz, saç için hazırlanan pomatlarda da kullanılır.

Kakaonun Sağlığa Yararları

Kakao, çok faydalı, bol kalorili bir besindir. Bileşiminde % 40 karbonhidrat, % 22 yağ, %18 protein vardır.

Kahvede olduğu gibi kakaoda da “kafein” vardır. Bu bakımdan kakao da beyin ve sinir üzerine uyarıcı bir etki yapar. Ayrıca kakaoda “teoloromin” denilen bir madde vardır ki bundan da idrarı söktüren vücuttan zehirleri dışarı atan böbrekteki iltihapları iyileştiren ilaçlar yapılır.

Bu bakımdan kakao faydalı bir içecektir. Yalnız kahve gibi kakaonun da fazlası zararlıdır hele ki hafif besinler almak zorunda olanlar bu yağlı maddeden kaçınmalıdırlar.

Kaynak: pixabay.com

Kakao Ağacı Nasıl Yetişir? Özellikleri

Kakao ağacı sıcak iklimli yerlerde yetişir. Badem biçimi tanelerinden kakao dediğimiz bir un çıkarılır. Kakao sütle pişirilip içildiği gibi, çikolata yapımında da kullanılır.

Kakao ağacı bitkilerin ikiçenekliler sınıfındandır. Yaprakları yaz-kış dökülmez; hep yeşil kalır. Üzerinden hiç çiçek de eksik olmaz. Ağacın boyu 8-10 m. arasındadır. Yaprakları büyük, geniş, parlak koyu yeşil, alt kesimleri kırmızıdır.

Kakao ağacının meyvaları, ağacın gövdesinden, kalın dallarından salkım salkım sarkar. Küçük bir hıyar boyundaki bu meyvalar önceleri yeşildir. Olgunlaşmaya başlayınca, kırmızıya çalan sarı bir renk alır. Meyvalar ağacın gövdesine, kalın dallarına kısa bir sapla bağlıdırlar. Meyvanın üzerinde sert, deri gibi bir kabuk vardır; içi yumuşak, rengi pembedir. Meyvanın içinde, beş, altı sıra halinde, beyaz, ya da açık mor taneler bulunur. Bunların sayısı 30-50 arasında değişir. Badem biçimindeki bu taneler, kakaonun, dolayısıyla, çikolatanın da hammaddesidir. Tanelerden ayrıca kakao yağı da çıkarılır. Bu yağ çeşitli şeker, ilâç yapımında kullanılır.

Kakao ağacı, en çok Amerika’nın tropikal ülkelerinde, ayrıca Batı Afrika’ da Gana, Nijerya’da, Güney Amerika’da Brezilya, Ekvador, Venezuella’da, Antiller’de, Meksika’da yetişir.

Kakao ağacı ilkin fidanlıklarda yetiştirilir. Ağaç beş yaşına gelince meyve vermeye başlar. Orta Amerika’da, Meksika’da yaşayan yerli ahali, yakın zamanlara kadar, bu değerli ağacın tanelerini para yerine kullanırlardı. Kakao yetiştirmek hem çok masraflı, hem de oldukça büyük gelir getiren bir iştir. Kakao tropika ülkelerinin başlıca gelir kaynaklarından biridir.

Kakaonun İşlenmesi

Kakao ağacının meyvalarından çıkarılan taneler, kakao unu haline gelinceye kadar birçok işlemlerden geçirilir. Bunun için yapılan ilk işlem, kakao tanelerini meyvalarından ayırmaktır. Bundan sonra, taneler, ekşitilmek üzere, özel bir fırında bekletilir. Çünkü ekşiyen tanelerin üzerindeki kabuğu çıkarmak daha kolay olur. Taneler kabuklarından da ayrıldıktan sonra, içi su dolu büyük kazanlara doldurulur, iyice temizlenene kadar karıştırıla karıştırılak yıkanır. Taneler küflenmesin diye, güneşe serilip kurutulur.

Kakao, tane halinde ihraç edilecekse, çuvallara, fıçılara yerleştirilerek, vapurlara yüklenir. Unu çıkarılacaksa, tanelerin güneşte kurutulmuş olması yetmez. Bunları ayrıca kavurmak da gerekir. Böylece, kavrulan tanelerin dışını örten son kabuk da çıkarılmış olur. Ortada yalnız içler kalır. Bu içler, kızdırılmış tekerlekler arasında öğütülür. Kakao içi, öğütme sırasında, sıcağın etkisiyle erir; sıvı halinde geniş kapların içine akar. Buradan cenderelere aktarılarak, yağı çıkarılır. Kakao, yağı çıktıktan sonra katılaşır. Yeniden öğütülerek, çok ince bir toz haline getirilir.

Suyla, ya da sütle pişirilmiş kakao da, kakaodan yapılan çikolata da çok besleyicidir. Bir fincan kakao ile bir çörek, ya da bir dilim ekmek güzel bir kahvaltı olabilir.