Kalsiyum Sülfat Nedir? Özellikleri ve Kullanım Alanları Hakkında Bilgi

Kalsiyum Sülfat nedir? Kalsiyum Sülfatın, alçı taşı özellikleri nelerdir? Kalsiyum Sülfat formülü, kullanım alanları nelerdir?

Kalsiyum Sülfat Özellikleri ve Kullanım Alanları

KALSİYUM SÜLFAT ( $\displaystyle CaS{{O}_{4}}$ ) (Alçı Taşı)

Kimyasal bileşimi kalsiyum sülfat olan bir mineraldir. Alçıtaşı olarak da adlandırılır. Bileşiminde iki molekül kristal suyu bulunan türüne jips ( $\displaystyle CaS{{O}_{4}}.2{{H}_{2}}O$ ) denir.

Beyaz renkli, tırnakla çizilebilen kimyasal tortul bir taştır. Anadolu’da kaya tuzu ile birlikte bilhassa yukarı Kızılırmak bölgesinde büyük kayalar hâlinde bulunur.

1. Kalsiyum Sülfatın Özellikleri

Alçı taşı İki şekilde işlenerek birbirinden farklı iki cins alçı elde edilir.

***Önce, alçı taşı kırılır, değirmenlerde ufalanır, tuğla, fırınlarında 120 dereceye kadar ısıtılarak içindeki suyun bir miktarı alınır ve tekrar değirmenden geçirilerek toz hâline getirilir. Bilhassa kalıp, model, tavan süsleri yapılmasında kullanılan bu cins alçı, su ile karıştırılırsa en geç yarım saat içinde donar.
***Sonra, alçı elde etmek, alçı taşının değirmende ufalanmasından sonra 450 dereceye kadar ısıtılarak içindeki suyun tamamen alınması ile olur. Bu cins alçılar, su ile karıştırıldığında birkaç hafta sonra donar ve çok dayanıklı bir kütle hâline gelir.

2. Kalsiyum Sülfatın Kullanım Alanları

***Alçı inşaat ve prefabrik inşaat malzemelerinin başlıca kullanım malzemelerinden biridir. Alçının inşaatta kullanım yeri çok çeşitlidir. Son yıllarda sıcak ve soğuk yalıtım maddesi, ses izolatörü ve rutubeti de ayarlayan bir düzenleyici olarak kullanılmaktadır.
***Alçı vitrifiye malzemelerde, porselende ve kiremit üretiminde kalıp aşamasında kullanılır.
***Kimya sanayiinde amonyum sülfat, kükürt, kükürt oksit ve sülfat asidi elde etmek için kullanılır.
***Ham jips, beyaz boya ve dolgu maddesi olarak kağıt ve pamuklu tekstil maddelerine katılır.
***Sağlık alanında da alçı kullanılır. Cerrahi de ve dişçilikte kullanım alanları vardır. Kırık ve çıkıkların iyileşme süresince kırık yeri ya da eklemi sabitlemek için su ile karıştırılan alçının kurumasından yararlanılır.
***Eğitim kurumlarındaki kara tahtalarda kullanılan tebeşirler de $\displaystyle CaS{{O}_{4}}$ kullanılarak yapılır.
Alçı daha yüksek sıcaklarda (163 °C) ısıtılması durumunda suyunun tamamını kaybederek kalsiyum sülfata dönüşür. Kalsiyum sülfatın susuz haline anhidrit denir. Anhidrit, laboratuvarda kurutucu ve kâğıt endüstirisinde dolgu malzemesi olarak kullanılır.