Kalsiyumun İnsan Vücudu İçin Önemi, Görevleri, Eksikliğinde Yaşananlar

Kalsiyum insan sağlığı için neden gereklidir? Kalsiyumun insan vücudundaki görevleri, kalsiyum eksikliğinin belirtileri, kalsiyum seviyesini etkileyen faktörler hakkında bilgi.

İnsan vücudunda en fazla bulunan madensel madde kalsiyumdur. Organizmadaki kalsiyumun %99’u iskelet ve dişlerde bulunur. Geriye kalan %1’lik kısım da vücut sıvılarında ve diğer kısımlarda bulunur. Kalsiyum, vücut sıvılarının sağlık için önemli olan biyokimyasal çalışmalarını yapabilmelerini sağlar.

Kaynak: pixabay.com

Kalsiyumun Organizmada Gördüğü İşler

1. Kemiklerin sağlam ve sağlıklı olmasını,
2. Çocuklarda kemiklerin ve dişlerin gelişmesini, yaşlılarda sağlığın korunmasını,
3. Sinir sisteminin normal çalışmasını,
4. Kas sisteminin normal çalışmasını,
5. Organizmada kolesterol düzeyinin normal seviyede bulunmasını,
6. Kalp atışlarının normal ve ritminin düzenli olmasını,
7. Kan basıncının normal düzeyde seyretmesini,
8. Kanın pıhtılaşmasını,
9. Hücre çalışmalarının düzenli ve sürekli olmasını,
10. Sindirim ve metabolizmada görev alan bazı enzimlerin etkin duruma geçmesini sağlar.

Vücut hücreleri kalsiyum ve magnezyumun oluşturdukları denge ile çalışır. Bu denge bozulursa eksiklik belirtileri görülmeye başlar.

Kalsiyum Alınmasına Mâni Olan Durumlar

1. Devamlı sindirim bozukluğunun olması,
2. Daha önce de açıklandığı gibi buğday, yulaf gibi tahılların ayrılan kabuk kısımlarında (kepeklerinde) bulunan fitik asit, kalsiyumla karıştığı zaman meydana gelen bileşik, kalsiyumun vücutta emilimini engeller. Böylece, vücuda hiç yararı olmayan kalsiyum hâline gelir. Bu durumu önlemek için günde 2 çorba kaşığından fazla çiğ kepek alınmamalıdır.
3. Ispanak, kuzu kulağı, çikolata vb. de bulunan oksalik asit ve oksalatlar da kalsiyumla karıştıkları zaman aynen fıtik asit gibi onu işe yaramaz hâle getirirler.
4. Yaşlılarda sindirim sistemi normal çalışmadığı için vücut, aldığı kalsiyumun tamamından yararlanamaz.
5. Fazla fosforlu besinlerin devamlı alınmaları kalsiyumun vücutta diğer görevlerini yapmasını engeller. Bu durumda kalsiyum yalnız fosforla birlikte yaptığı çalışmaları yürütür.
6. Alkol, kalsiyumun emilmesine engel olur. Devamlı alkol alanlarda bu sebeple kalsiyum eksikliği oluşur.
7. Fazla doymuş yağ ve margarinlerle beslenme kalsiyumun emilimini engeller.
8. İnce bağırsağın yukarı kısmının alkali özelliktedir.

Organizmadaki Kalsiyum Seviyesini Etkileyen Diğer Faktörler

Organizmada kalsiyum seviyesini etkileyen pek çok faktör vardır ama en önemlileri şunlardır:

1. Fazla protein alındığı zaman veya yüksek protein diyetlerinde idrarla birlikte fazla miktarda kalsiyum da atılır ve vücutta kalsiyum eksikliği oluşur.
2. D vitamini kalsiyum emilimini arttırır. D vitamini güneş ışığının yardımı ile deride senteze uğrar. Bu sebeple fazla güneş ışığı alındığı takdirde organizmadaki kalsiyum düzeyinde yükselme olur.
3. Devamlı olarak beden hareketleri yapılması kemiklerde kalsiyum depolanmasını arttırır, vücut güçlenir.
4. Diyetlerde vücudun ihtiyacı olan normal kalsiyum alınmadığı takdirde bundan organizmadaki kalsiyum seviyesi olumsuz yönde etkilenir.

Kalsiyum Yetersizliğinin Belirtileri

1. Kas krampları çok görülür.
2. Bitkinlik, hâlsizlik olur, vücudun ağırlığı azalır.
3. İnsanın sinirleri gerilir ve tedirginlik hâli görülür.
4. Tansiyon yükselir.
5. Diş etleri çekilir ve vakitsiz diş kayıpları olur.
6. Kalp çalışmalarında düzensizlik görülür.
7. Kalsiyum eksikliği, osteoporoz olmasına da neden olur. Osteoporoz metabolik bir kemik hastalığıdır. Bu hastalık omurganın eğilmesine, kemiklerin kolay ve çabuk kırılmasına neden olur. Osteoporoz hem kadınlarda ve hem de erkeklerde görülür. Fakat en çok 45-50 yaşlarından sonra görülen menopoz döneminde ve sonrasında kadınlarda görülür. Çünkü bu dönemde kadınlarda östrojen hormonunun seviyesi düşer, bu sebeple kalsiyum emilimini güçleşir ve süratle kalsiyum eksikliği ortaya çıkar.

Kalsiyum Yetersizliğinin En Çok Görüldüğü Durumlar

1. Çocuklarda iskeletin oluşmaya başladığı ilk dönemden yani bebeklik döneminden başlayarak ilk gençlik çağlarına kadar fazla kalsiyum gereksiniminden dolayı yetersizlik görülür.
2. Raşitizm hastalığında D vitamininin yanı sıra kalsiyum eksikliği de vardır.
3. Hamilelik döneminde, bebek annenin kalsiyumunu kullandığı için hamile kadınlarda kalsiyum eksikliği görülür.
4. Doğum yapan anne eğer 9 ay bebeğini sütle beslemişse hamilelik süresince harcadığı kalsiyumun 4 mislini harcamış demektir. Bu sebeple doğabilecek kalsiyum eksikliğinin hızla giderilmesi gerekir.
5. Devamlı sindirim bozukluğu çeken kişilerde, zayıf düşen kişilerle bilinçsiz diyet yapanlarda kalsiyum eksikliği görülür.
6. Menopoz devresinde ve sonrasında kadınlarda görülür.
7. Yaşlılarda kalsiyum eksikliğinden dolayı sık sık olan kırılmalar ve ezilmeler de unutulmamalıdır.
8. Vücutta büyük kırıklara yol açan kazalardan ve kanamalardan sonra da kalsiyum gereksinimi artacağından eksikliği görülebilir.
9. Sıcak yerlerde çalışan kimselerde terle birlikte bir miktar kalsiyumun da kaybolduğu görülür. Sürekli terleme gerektiren çalışmalar kalsiyum eksikliğine neden olabilir.

Kalsiyumun fazla alınması

Beslenirken dikkat edilecek önemli noktalardan biri de gereğinden fazla, bilinçsiz kalsiyum alınmasıdır. Fazla alman kalsiyum, organizmada böbrek taşları oluşumuna neden olabilir veya benzer sorunlar yaratır. Kalsiyumun fazla alınması kemik uçlarında birikme sonucu eklem bozuklukları ve benzer sorunlar çıkarabilir.