Kanama çeşitleri nelerdir? Kanamalarda ilk müdahale nasıl olur? Kanamalar ve ilk yardım hakkında bilgilendirme.
Kanama, kan kaybı ya da kandaki alyuvarların dışarı akması demektir. Vücutta bir yaranın açılması ya da bir kan damarının kesilmesiyle başlar. Dış kanamalarda, deride bir yara söz konusudur. Kanın akışı görülür. İç kanamalar ise, vücut içindeki bir kan damarının ya da bir organın açılmasıyla başlar. Bu kanamalar, dolaşımdaki kan miktarında büyük kayıplara neden olur. İlk belirti, bayılmadır. Bazı iç kanamalar da, doğal boşalım yollarından dışa vurur.
Bir yetişkinde kan miktarı, 5 litredir. Kan kaybı önemliyse, hücrelere oksijen taşınması durur. Bu nedenle durum tehlike gösterir.
a) Dış kanamalar:
Dış kanamalar, genellikle deride yara açan zedelenmelerden sonra meydana gelir. Az derin bir yara genelde küçük damarları zedeler. Ancak bedenin küçük damarlar bakımından zengin bazı bölgeleri, diğerlerinden daha
çok kan ar (örneğin saç derisi gibi). Kanama etkileyici olsa da, bu tür kanamalar dezenfekte edildikten sonra sorun çıkarmadan iyileşir.
Ancak atar ve toplardamarlarda daha önemli yaralar da açılabilir. Bu tür kanamalar önemlidir. Kirli kan taşıyan damarlarla, temiz kan taşıyan damarların zedelenmesini ayırt etmek önemlidir. Temiz kan damarlarından çıkan kan, kısa aralıklarla fışkırır. Ancak iki durumda da kurtarma girişimi aynıdır. Kanamayı durdurmak, cerrahi temizliği sağlayacak, yarayı dezenfekte edecek ve gerekiyorsa tetanoza karşı önlem alacak tıbbi müdahaleyi sağlamak gerekir.
b) İç kanamalar:
İç kanamalar, dışarıya vurmadığı sürece, ilk yardımı yapacak kişi, ancak hastanın bayılması halinde durumu anlayabilir. İç kanama, derhal bir doktor çağrılmasını gerekli kılar. Bu arada hastayı sırt üstü yatırmak, bacaklarını yukarı kaldırmak, kendisini teselli etmek gerekir. Özellikle kendine su, hele alkol asla vermeyin. Ameliyata alınabileceğinden, anestezi sırasında kusmamasına dikkat etmek gerekir. Ayrıca kazazedeyi otomobilinize taşımaya kalkışmayın.
Karıniçi başlıca iki kanama şunlardır:
-Dalak patlaması:
Karnın hafif bir zedelenmesi bile buna yol açabilir. Bisikletten düşmek, otomobilin direksiyonuna çarpmak, dalak patlamasına neden olabilir. Hemen ilk yardım gerektirir. Kazaya uğrayan kişi bayılabilir ve şiddetli sancılar çekebilir. Bu sancılar olaydan bazen saatlerce, hatta günlerce sonra da ortaya çıkabilir.
-Rahim dışı gebelikte boru patlaması:
Rahim dışı gebelik anormal bir durumdur ve cenin rahim yerine, rahim borusunda oluşur. Ceninin gelişmesi, daha gebe kaldığının farkında bile olmayan kadının rahim borusunu patlatabilir. Karnın sağ veya sol yanında bir ağrı hissedildiği zaman, hele bir de bayılma varsa, durumdan kuşkulanmak gerekir.
Bu arada iç kanamaların karın ya da göğüs kafesi dışında da meydana gelebileceğini bilmek gerekir. Her türlü kırılmada, kırık çevresinde bir iç kanama meydana gelir. Örneğin uyluk kemiğinin kalça hizasında kırılması, en azından bir litre kan kaybına neden olan iç kanamaya yol açabilir.
c) Dışa vuran kanamalar:
Bazıları çok önemli olmasa bile, can sıkıcı olaylardır. Burun kanamaları, pek ender olarak ciddidir. Ayrıca idrar yollarından ya da anüsten gelen kanamalar da, mutlaka doktor tarafından denetlenmelidir. Aynı şekilde sık sık kanlı kusmalar da, doktor müdahalesini gerektirir.
Bir ülser kanamasında ağzından ya da makattan kan gelebileceği için, böyle durumlarda hemen bir sağlık merkezine gitmelidir.
