Karaciğerin ve pankreasın sindirim işlemindeki görevleri nelerdir? 7. sınıf konusu karaciğer ve pankreasın sindirimdeki yeri anlatımı
Karaciğer ve Pankreasın Sindirimdeki Görevleri
KARACİĞER
Karaciğer vücudumuzdaki en büyük organdır. Karaciğerin sindirim sistemiz açısından önemi safra üretmesidir. Karaciğerden salgılanan safra, safra kesesinde (öd kesesi) depolanır. Safra kesesindeki safra bağırsağa dökülerek burada yağların mekanik sindirimini sağlar. Günde yaklaşık 600 ml safra karaciğerden salgılanır.
Karaciğerin yaptığı işleri düşündüğümüzde Vücudumuzdaki en önemli organlardan biridir.” diyebiliriz.
Karaciğer Görevleri;
- * Safra salgılar.
- * Yağda eriyen vitaminlerin (A,D,E ve K) fazlasını depolar.
- * Glikozun fazlasını glikojene çevirerek depolar.
- * B12 vitamini sentezler.
- * Yaşlı alyuvarları parçalar yerine yeni alyuvarlar üretir
- * Zehirli maddelerin zehir etkisini azaltır.
- * Amonyağı üreye çevirir.
- * Vücut sıcaklığının düzenlemesinde görevlidir.
- * Kanın pıhtılaşmasını önleyen proteinleri üretir.
- * Proteinlerin, karbonhidrat ve yağa dönüşümünü sağlar.
PANKREAS
Kaynak: pixabay.com
Midenin altında bulunan yaprak şeklinde yatay duran bezdir. Ağırlığı ortalama 50-80 gr ve uzunluğu 16-20 cm olan yapıdır. Pankreas hem hormon hem de enzim salgılayan bir organdır. Pankreastan salgılanan enzimler karbonhidratlara, yağlara ve proteinlere etki eder. Pankreası çıkarılan bir kişinin iştahı çok açılır sürekli yemek yer ama hızla zayıflar. Pankreas ürettiği hormonları kana, enzimleri ince bağırsağa boşaltır.
Pankreasın Görevleri
Pankreas, mide ile onikiparmak bağırsağı arasında yer alan yaprak görünümünde bir bezdir. Onikiparmak bağırsağına açık bez olarak sindirim enzimleri döker.
Kapalı bez olarak ise kana “insülin” ve “glukagon” hormonlarını salgılar. Bunlardan insülin, kandan hücrelere glikoz geçişini hızlandırır. Bu yüzden de kanda şeker azalır. Glukagon ise karaciğerde depolanmış glikozun kana geçişini hızlandırır. Yani insülinin kandan hücrelere geçirdiği glikozun yerine, yenisini kana verir.
Pankreasın insülin ve glukagon salgılayan hücreleri,enzim salgılayan hücrelerin arasında bir denizdeki adacıklar gibi görünür. Bu yüzden bunlara Langerhans adacıkları enir. Langerhans adacıklarının insülin salgılayan hücreleri “beta hücreleri”, glukagon salgılayan hücreleri de “alfa hücreleri” olarak adlandırılır.
Beta hücreleri bazı kişilerde yeterli insülin salgılayamaz. Bu durumda kandan hücrelere yeterli glikoz geçemez ve kandaki glikoz konsantrasyonu artar. Böylece “şeker” hastalığı ortaya çıkar. Şeker hastalarında kandan yeterli glikozu alamayan hücreler, yapılarındaki proteinleri karbonhidratlara dönüştürürler. Hasta sürekli zayıflar. Hücrelere geçemediği için kanda fazlalaşan şeker idrarla dışarı atılır. Bu yüzden idrarda şeker çıkması hastalığın önemli belirtisidir. Beta hücrelerinin neden az insülin salgıladığı henüz bilinmemektedir. Ancak hastalığın kalıtsal olduğu saptanmıştır.
