Karbonmonoksit zehirlenmesi nedir? Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtileri, sebepleri nelerdir, tedavi yöntemi hakkında bilgi.
Karbonmonoksit Zehirlenmesi Nedir?
Karbon monoksit zehirlenmesi, kan dolaşımınızda karbon monoksit birikirse ortaya çıkar. Havada çok fazla karbon monoksit varken, vücudunuz kırmızı kan hücrelerinizdeki oksijeni karbon monoksit ile değiştirir. Bu ciddi doku hasarına ve hatta ölüme neden olabilir.
Karbon monoksit, benzin, odun, propan, odun kömürü veya diğer yakıtların yakılmasıyla üretilen renksiz, kokusuz, tatsız bir gazdır. Uygun şekilde havalandırılmamış aletler ve motorlar, özellikle sıkıca kapatılmış veya kapalı bir alanda, karbon monoksitin tehlikeli seviyelerde birikmesine sebep olabilir.
Karbonmonoksit Zehirlenmesi Belirtileri
Karbon monoksit zehirlenmesinin belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
- Baş ağrısı
- halsizlik
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı ya da kusma
- Nefes darlığı
- kafa karışıklığı
- Bulanık görme
- Bilinç kaybı
Karbon monoksit zehirlenmesi, uyuyan veya sarhoş olanlar için özellikle tehlikeli olabilir. İnsanlarda geri dönüşü olmayan beyin hasarına sahip olabilir, hatta herhangi biri bir sorun olduğunu fark etmeden önce ölebilir.
Ne zaman doktora görünmeli?
Karbon monoksit zehirlenmesinin uyarı işaretleri hafif olabilir. Ancak durum yaşamı tehdit edici bir tıbbi acil durumdur. Sizin veya beraber olduğunuz birinin karbon monoksit zehirlenmesi olabileceğini düşünüyorsanız, temiz havaya çıkın ve acil tıbbi yardım alın.
Nedenleri
Karbon monoksit zehirlenmesi yanma sonucu çıkan dumanlarının solunmasından kaynaklanır. Soluduğunuz havada çok fazla karbon monoksit varken, vücudunuz kırmızı kan hücrelerinizdeki oksijeni karbon monoksit ile değiştirir. Bu, oksijenin doku ve organlarınıza ulaşmasını önler.
Çeşitli yakıt yakıcı cihazlar ve motorlar karbon monoksit üretir. Bu kaynaklar tarafından üretilen karbon monoksit miktarı genellikle endişe kaynağı değildir. Ancak kapalı veya kısmen kapalı bir alanda kullanılırlarsa – örneğin iç mekanda bir kömür ızgarası ile pişirmede – karbon monoksit tehlikeli seviyelerde olabilir. Yangın sırasında dumanın solunması da karbon monoksit zehirlenmesine neden olabilir.
Risk faktörleri
Karbon monoksit maruziyetinde özellikle aşağıdaki durumlarda tehlikeli olabilir:
- Doğmamış bebekler Fetal kan hücreleri, karbon monoksitleri yetişkin kan hücrelerinin olduğundan daha kolay alır. Bu, doğmamış bebekleri karbon monoksit zehirlenmesinden zarar görmeye daha duyarlı hale getirir.
- Çocuklar. Küçük çocuklar, yetişkinlerden daha sık nefes alır ve bu da onları karbon monoksit zehirlenmelerine daha duyarlı hale getirir.
- Daha yaşlı yetişkinler. Karbon monoksit zehirlenmesi yaşayan daha yaşlı kişilerin beyin hasarı oluşturma olasılığı daha yüksektir.
- Kronik kalp hastalığı olan insanlar. Kansızlık öyküsü ve solunum problemleri olan kişilerin de karbon monoksit maruziyetinden hastalanma olasılığı daha yüksektir.
Karbon monoksit zehirlenmesi bilinç kaybına neden olur. Bilinç kaybı, bulunulan ortamdan kaçmayı önleyerek daha şiddetli maruz kalmaya sebep olur.
Komplikasyonlar
Maruz kalma derecesine ve uzunluğuna bağlı olarak, karbon monoksit zehirlenmesi şunlara neden olabilir:
- Kalıcı beyin hasarı
- Kalbinize hasar verebilir, muhtemelen hayati tehlike arz eden kardiyak komplikasyonlara neden olabilir
- Fetal ölüm veya düşük
- Ölüm
Önleme
Basit önlemler karbon monoksit zehirlenmesinin önlenmesine yardımcı olabilir:
Karbon monoksit dedektörleri takın. Evinizdeki her bir uyuma alanının yanındaki koridorda bir tane koyun. Duman dedektörünüzün pillerini yılda en az iki kez kontrol edin. Alarm çalarsa, evi terk edin veya itfaiyeyi arayın.
Aracınızı çalıştırmadan önce garaj kapısını açın. Asla arabanızı garajınızda çalıştırmayın. Tavsiye edilen gazlı cihazları kullanın. Evinizi ısıtmak için asla gazlı ocak veya fırın kullanmayın. Sadece dış mekanda taşınabilir gaz kampı ocakları kullanın. Yakıtla yanan alan ısıtıcılarını uyunıkken ve temiz hava sağlamak için kapı veya pencereler açık olduğunda kullanın. Jeneratörü bodrum veya garaj gibi kapalı bir alanda çalıştırmayın.
Yakıt yakan cihazlarınızı ve motorlarınızı uygun şekilde havalandırın. Şömineniz varsa, iyi durumda tutun. Her yıl şömine bacasını temizletin. Kapalı bir alanda solventlerle çalışırken dikkatli olun. Boya ve vernik sökücülerinde yaygın olarak bulunan bir çözücü olan metilen klorür, solunduğunda karbon monoksitte parçalanabilir (metabolize olabilir). Metilen klorüre maruz kalmak karbon monoksit zehirlenmesine neden olabilir.
Solventlerle evde çalışırken, bunları yalnızca açık havada veya iyi havalandırılan yerlerde kullanın. Talimatları dikkatlice okuyun ve etiketteki güvenlik önlemlerini alın.
