Karluklar Devleti Özellikleri, Tarihçesi, Karluklar Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Karluklar kimlerdir? Karluklar nerede ne zaman hüküm sürmüştür, tarihi, özellikleri nelerdir, Karluk Devleti hakkında bilgi.

Karluklar

Karluklar; bir Türk boyudur. Göktürklerin soyundan gelirler. Altay Dağları’nın batısında Kara-İrtiş ve Tarbagatay bölgesinde otururlardı. Karluklar ilk zamanlarda üç boydan oluşan küçük bir birlikti. Göktürk hakanı istemi Kağan döneminde Türklerin Hazar Denizi’nin kuzeyine ve Maveraünnehr’e yayılmasında etken oldular. 630-680 arasında zaman zaman Çin boyunduruğuna karşı baş kaldırdılar. 650’deki savaşta Çinlilerce yenilgiye uğradılar ve Tanrı Dağları’nın kuzeyine sürüldüler. Çinlilerin kışkırtmasıyla bazen Göktürklere baş kaldırdıklarından aralarında şiddetli savaşlar yapıldı. Bilge Kağan’ın ölümünden sonra Basmıl ve Uygurlarla birlikte, Göktürk Devleti’ nin yıkılması için uğraş verdiler. Basmıllar güçlü bir duruma geldiğinde, Karluklar konfederasyonun sağ elig’ini oluşturdular. Uygur Hakanlığı’nın kuruluşu sırasında Karluk yabgusu sol elig yabgusu oldu. Ancak Beşbalık bölgesinde oturan Karluk topluluğunun ayrı bir başbuğu vardı. Buna karşın Ötüken merkezindeki Uygurları hepsi üst tanıyorlardı. Devletin batısında, Müslüman Arapların ilerlemesini durduran Türgiş Devleti’nin yıkılmasından sonra Karluklar onların yerini aldı ve Müslümanlara karşı ülkelerini savunmaya çalıştılar. Orta Asya’da güç dengesini ellerine geçiren Çinliler, “Müslümanlarla karşı karşıya gelince Talas Savaşı’nda Karluklar Araplara yardım ettiler ve savaşın kazanılmasında etkili oldular.

Bu savaş sonucunda Orta Asya Türklerin elinde kaldı. Karluklar, 747’de Uygur hakanına yenilmelerinden sonra güçleri zayıflayarak 756’da tarım bölgesinden batıya çekildiler ve Tarbagatay ile Çungarya bölgesine yerleştiler. Burada, bağımsız bir hakanlık kurdular. 840’a kadar burada oldukça serbest yaşayan Karluklar, Uygurlar yıkıldıktan sonra önceleri önem vermedikleri Kırgızlarla karşı karşıya geldiler. Bu sırada, kendisine Kara Han unvanını veren ve Türk hakanlarını halefi olduğunu savunan Karluk yabgusu, Kara-Ordu Kenti’ni başkent seçti. Bu arada, bazı Türk boyları giderek İslâm dinini kabul etmeye başladılar. Müslüman Samanilerle de zaman zaman çatışmaya giren buradaki Türk boyları, ileride Karahanlı hakanlığının temelini oluşturdular. Gazneli Devleti’nin kökenleri de Karluklar dayanır.

Özellikleri

  • 7. Yüzyılda Doğu Göktürklere bağlı olarak Altay Dağları’nm batısında Kara-İrtiş nehri yöresinde yaşıyorlardı.
  • • Uygurlar ve Basmıllarla birleşerek 2. Göktürk Devleti’nin yıkılmasında rol oynadılar.
  • • Bir süre sonra da Türgişleri yenerek Talaş ve Balasagun şehirlerini aldılar ve Karluk Devleti’ni kurdular.
  • • Daha çok yerleşik hayat sürdürmüş olan Karluklar, İslam dünyasına yakın olmaları nedeniyle Müslüman olan ilk Türk topluluklarındandır. ilk Müslüman Türk Devleti olan Karahanlıların Kurulmasında Karluk’ların önemli rolleri olmuştur.
  • • Karluklar, Talaş Savaşı’nda (751) önemli rol oynayarak Arapların galip gelmesini sağladılar.
  • • XII. Yüzyılda Karahitayların ve Moğolların hakimiyetine girdiler.
  • • Cengiz Han’a itaat eden ilk Müslüman-Türk topluluğudur.

Advertisement

Leave A Reply