Kastamonu şehrinin M.Ö. 2000’lerden günümüze tarihi, tarihçesi. Kastamonu şehrinde bulunan tarihi mekanlar ve yerler ile ilgili bilgi.
Kastamonu Kalesi
KASTAMONU TARİHİ:
Tarih çağlarında bölgeye ilk yerleşenler, yırtıcı bir kavim olan Kaşkalardır (İÖ 2000). Kaşkalar zaman zaman Hititlerin egemenliğini tanımak zorunda kalmakla birlikte, çoğunlukla bağımsızlıklarını korudular. İÖ 1195’te Hitit Devleti’nin yıkılmasından sonra bölgede bu sefer Friglerin baskısı ve hatta egemenliği başladı. Frig Devleti’nin yıkılmasından sonra Pers egemenliğine geçti. İÖ 546’ya kadar bölge yerel krallıkların elinde kaldı. Büyük İskender Anadolu’da Pers egemenliğine son verince Kastamonu Yöresi de İskender imparatorluğu’na bağlandı (İÖ 333). İskender’in ölümünden sonra ortaya çıkan Hellenistik krallıklar döneminde İÖ 392/301’de I. Mithradates’in kurduğu Pontos Devleti’nin eline geçen Kastamonu çevresi İÖ I. yüzyıl ortalarında Roma imparatorluğu’na, İS 395’te Roma’nın ikiye ayrılmasından sonra da Bizans topraklarına katıldı.
Kastamonu ve çevresinde Malazgirt Zaferi’nden sonra Türk akınları başladı. Bölgenin fethinde Danişmendlilerin rolü büyük oldu. 1084’te Sinop’u fetheden Karatekin Bey, o sırada Çankırı ve Kastamonu’yu da içine alan bir beyliğin başında bulunuyordu. Kastamonu Birinci Haçlı Seferi sırasında yeniden Bizans imparatorluğu’ nun eline geçti. Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı I. Alaatin Keykubat’ın emirlerinden Hüsamettin Çoban Bey 1213’te bölgeyi Bizans’tan geri aldı. Çoban Bey’in 1227’de Kırım’a karşı yaptığı seferde gösterdiği başarıya karşılık Alaattin Keykubat Kastamonu’yu ona ödül olarak verdi, böylece Çobanoğulları Beyliği kuruldu. Sultan Mesut kendisini destekleyen Şemsettin Yaman Candar’a Kastamonu ve çevresinin yönetimini verdi. Candaroğlu Süleyman Paşa Kastamonu’yu ele geçirerek Çobanoğulları Beyliği’ne son verdi (1309).
Kötürüm Bayezit Bey’in oğlu SüleymanŞah, kardeşini öldürerek Osmanlı Devleti’ne sığındı ve I. Murat‘ın yardımıyla 1384’ten sonra Kastamonu’ ya egemen oldu. Yıldırım Bayezit 1392’de Kastamonu’yu Osmanlı topraklarına kattı. 1402’deki Ankara Savaşı’ndan sonra Timur’un buyruğu altına girmeyi kabul eden İsfendiyar Bey, Sinop ile birlikte Kastamonu’ya da egemen oldu. Çelebi Mehmet döneminde Osmanlı Devleti ile yeniden iyi ilişkiler kurulduysa da Fatih Sultan Mehmet 1461’de Trabzon Seferi sırasında Kastamonu Anadolu Eyaleti’ne bağlı bir sancak merkeziydi. 19. yüzyılın ikinci yarısında vilayet konumuna getirilerek Sinop, Çankırı ve Bolu sancakları Kastamonu’ya bağlandı. Kastamonu Kurtuluş Savaşı’nda önemli bir rol oynadı. Bölge işgal görmedi fakat, bölge halkının büyük çabası ve katkısıyla İstanbul ile Ankara arasındaki bağlantı sağlandı. Kastamonu, Cumhuriyet’in ilanından sonra il merkezi oldu. Şapka Devrimi 23 Ağustos 1925’te Kastamonu’da açıklandı. Kastamonu’ ya başında şapka ile gelen Atatürk, yaptığı konuşmada devrimin nedenini halka anlattı.
Kastamonu Evleri
TARİHSEL ESERLER
Kastamonu Kalesi’nin Bizans döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Üst bölümleri Candarogulları döneminde yapıldı. Kalenin altında Atabey Mahallesi’ndeki Atabey Camisi, 1273’te yapıldı. Kapı ile mihrap arasındaki ahşap sütunlar nedeniyle camiye Kırkdirekli adı da verilir. Kesme taştan minaresi Selçuklu özelliği gösterir. İbni Neccar Mahallesi’nde bulunan İbni Neccar Camisi 1253’te yapıldı. Yazı panoları, geometrik süsler, stilize bitkilerle bezeli iki kanatlı ahşap kapısı bugün Kastamonu Müzesi’ne korunmaktadır. Kemah Köyü’ndeki Halil Bey Camisini, 1363’te Emir İsmailoğlu Halil Bey yaptırdı. Kastamonu’nun 20 km kuzeybatısında Kasaba Köyü’ndeki Mahmut Bey Camisi’m 1366’da Candaroğlu Adil Bey’ in oğlu Mahmut Bey yaptırdı. Kastamonu’da Candaroğullarından İsmail Bey’in yaptırdığı bir külliye vardır. Bu külliye cami, medrese, türbe, imaret, hamamdan oluşur. Cami, İsmail Bey Mahallesi’ndedir ve 1451’de yaptırıldı. Minaresi kesme taştandır ve gövdesinin bir bölümü çok köşelidir: Caminin yanındaki medrese, 1475’te yapıldı. Türbe, 1460’dan önce yapıldı. Türbede 10 tane lahit vardır. Külliyenin bir de hanı vardır. İsmail Bey Hanı ya da Kurşunlu Han denilen han, Aktarlar Çarşısı’ndadır. Çarşının içindeki Nasrullah Camisi’ni 1506’da Yakup oğlu Nasrullah Kadı yaptırdı.
Çok kubbeli ilk Osmanlı camilerindendir. Yakup Ağa Külliyesi, Alacamescit Mahallesinde cami, medrese, imaret ve mektepten oluşan bir külliyedir. Cami, 1547’de Kanuni Sultan Süleyman‘ın kilercibaşısı Yakup Ağa tarafından yaptırıldı. Ferhat Paşa Camisi, Cebrail Mahallesi’ndedir. 1559’da Ferhat Paşa tarafından yaptırıldı. Sinan Bey Camisi Çelebi Mahallesi’ndedir. 1571’ de Sinan Bey tarafından yaptırıldı. Sinan Bey Camisi, Çelebi Mahallesi’ndedir. 1571’de Sinan Bey tarafından yaptırıldı. Şeyh Şabanı Veli (Şücaüttin) Camisi, 1580’de III. Murat‘ın hocası Şücaüttin Efendi tarafından yaptırıldı. Nasrullah Camisi’nin güneyindeki Münir Medresesi, 1746’da Reisülküttap Naci Mustafa Efendi tarafından yaptırıldı. Karanlık Evliya Türbesi, ibni Neccar Mahallesi’ndeki bir evin içindedir. Atabey (Muzafferettin Gazi) Türbesi, Atabey Camisi yanındadır. Dıştan silindirik yapı, içten sekizgendir. Hatun, Sultan Türbesi, Kırk Çeşme Mahallesi’ndedir. Yıldırım Bayezit’in kızı Hatun Sultan tarafından yaptırıldı.
Şeyh Şabanı Veli Türbesi, Merkez İlçe’ye bağlı Terzi Köyü’nde, Adil Bey Türbesi ve Lat Köyü’ndeki Serçeoğlu, Hacıdede, Deveci Sultan türbeleri de sayılabilir. Kentin hanlarından Deve Hanı, İsmail Bey Külliyesi arkasındadır. Urgan Hanı, Nasrullah Camisi yanındadır. 1748’de Reisülküttap Hacı Mustafa Efendi tarafından yaptırıldı. Balkapanı Hanim, II. Bayezit yaptırdı. Alem Hanı, Sinan Bey Camisi’nin vakfıdır. Elmayakası Köyü’nde Çobanoğullarından Muzafferettin Yavlak Aslan’ın yaptırdığı Atabey Hanı vardır. Yalnızca yuvarlak kemerli kapısı günümüze gelebilmiştir. Yılanlı Darüşşifası (Pervane oğlu Ali Şifahanesi), 1272’de Müinüttin Süleyman Pervane’nin oğlu Ali yaptırdı. Günümüze yalnızca taçkapı ve sağ ön duvarı kalabilmiştir. Firenkşah Hamamı çarşı içindedir. 1262’de Firenkşah Cemalettin tarafından yaptırıldı. Vakıf Hamamını, Muzafferettin Yavlak Aslan yaptırdı. Arabapazarı Hamamı, Nasrullah Camisi’nin vakfıdır. Kentin öteki hamamları; Ferhat Paşa Hamamı, Yeni Hamam, Saray Hamamı, Kale Hamamı, Yakup Ağa Hamamıdır. Kentin tarihsel köprüsü, Nasrullah Camisi yanında derenin üzerindeki Nasrullah Köprüsü’dür.
