Geniş çam ormanları ile ünlü Kastamonu şehrinin tarihi ve Kastamonu Kalesi ile ilgili tarihi bilgilerin yer aldığı yazımız.
Kastamonu Bizanslılar devrinde önemli bir kasabaydı, 1075 yıllarında Türkler’e geçti. Bir müddet sonra Bizanslılar geri aldılar.
1213’te Alâettin Keykubat devrinde Hüsamettin Çoban, Kastamonu’yu yeniden aldı. Çobanoğulları burada babadan oğula XIV. yüzyıl başlarına kadar valilik ettiler. Kastamonu ondan sonra Candaroğulları’nın eline geçti. Bu beylik zaman zaman Osmanlılar’a katıldı. Kastamonu 1461 ‘de kesin olarak Osmanlılar’a geçti. XVI. yüzyılda nüfusu 20 binden az bir sancak merkeziydi. XIX. yüzyılda nüfusun 50 bine kadar yükseldiği oldu; şehirde bu sıralarda 63 cami vardı.
Kastamonu Tanzimat’tan sonra eyalet haline getirildi. 1910’dâ bu eyaletin nüfusu 1.221.000’di. Eyalete bağlı olarak 8 kazalı Kastamonu merkez, 9 kazalı Bolu, 2 kazalı Çankırı, 3 kazalı Sinop sancakları (vilayetleri) vardı.
KASTAMONU KALESİ. — Bizanslılar zamanında yapılmış bir kaledir. Kastamonu şehrinde yüksekliği 100 metreyi geçen bir tepe üzerindedir. Ortaçağ’da şehri çepeçevre kuşatan surlar da bulunduğu tahmin edilmektedir. Bugün bu surlardan eser yoktur ve kalenin yalnız içkale kesimi kısmen ayaktadır. Arazinin yapısına uygun olarak yapılan kalenin kuzey-güney uzunluğu 155 metredir. 15 büyük burç ve kulesi vardır.
İçkalenin mimari özelliklerine dikkat edilince Türk üslûbunun izleri görülür. Ayrıca Bizanslılar’dan sonra kale Selçuklular ve Candaroğuları’na geçmiş ve bu sırada çeşitli tamirler görmüştür. Osmanlılara geçtikten sonra yüz yıl müddetle muhafız bulundurulduktan sonra kale terkedilmiş, zamanla harabolmuştur. 1943 depremi kalenin biraz daha harabolmasına yol açmıştır.
