Kauçuk Çeşitleri Nelerdir? Kauçuklar ve Özellikleri Nelerdir?

0
Advertisement

Kauçuk nedir? Doğal kauçuklar, yapay kauçuklar ve sentetik kauçuklar nelerdir? Kauçukların formülleri ve özellikleri hakkında bilgi

Kauçuklar ve Özellikleri

Doğal Kauçuk

Doğal kauçuk tropikal bölgelerde yetişen Hevea brasillensis ağacının bir ürünüdür. Kauçuk ağacı olarak da bilinen bu ağacın kabukları bıçakla çizildiğinde lateks denilen bir sıvı elde edilir. Lateks kauçuğun sudaki emülsiyonudur. Elde edilen bu emülsiyona asit katıldığında ham (doğal) kauçuk çöker. Elde edilen çökelti, kapalı formülü C5H8 olan bir hidrokarbon kompleksidir. Bu hidrokarbonun açık formülü

Doğal Kauçuk

şeklindedir.

İzoprenin polimerleşmesi sonucu oluşan poliizopren ise doğal kauçuktur.

İzopren

Advertisement

Doğal kauçuk esnekliği az olan, yapışkan bir madde olduğu için çok kullanışlı değildir.

Kauçuk

Yapay Kauçuk

1839 yılında Charles Goodyear (1800-1860) doğal kauçuklar üzerinde çalışırken kazayla kazana kükürt dökülmüştür. Goodyear böylece esnekliği az, yapışkan bir kütle olan kauçuk yerine daha sert ve dayanıklı moleküller elde etmiştir. Doğal kauçuğun saf kükürtle karıştırılıp ve ısıtma işlemi ile sertleştirilmesine vulkanizasyon denir.

Yapay Kauçuk

Yapay kauçukta alkenin ikili bağına S8 eklenmesiyle zincirler arasında çapraz bağlar oluşur (vulkanizasyon). Böylece yapay kauçuk elde edilir edilir.

Doğal kauçuğa katılan kükürt oranına göre elde edilen ürünler farklılıklar gösterir. Örneğin % 1 – 5 oranında kükürt katıldığında yumuşak lastik elde edilir. Yumuşak lastik, ayakkabı tabanlarından, araba tekerleklerinin iç lastikleri ve lastik eldivenlere kadar bir çok alanda kullanılır. % 30 – 50 oranında kükürt kullanıldığında sert lastik elde edilir. Örneğin oto lastikleri bu tür sert lastiktir. % 50 nin üzerinde kükürt kullanılırsa ebonit elde edilir. Ebonit; tarak, diş fırçası, bıçak ve diğer aletlerin sapları gibi sert eşyaların yapımında kullanılır.

Advertisement

Sentetik Kauçuk

Doğal kauçuk kullanımının yaygınlaşmasıyla beraber, bilim insanları sentetik (yapay) kauçuk üretimi konusunda çalışmalara başladılar. 1920 yılının ortalarına doğru Alman kimyacılar petrolden elde ettikleri bütadieni polimerleştirerek yapay kauçuk elde ettiler. Elde edilen ürün BuNa (Bütadien ve Na metali kullanılarak elde edildiği için) kauçuğu olarak adlandırılır

Sentetik Kauçuk

Polibütadienle beraber otomobil endüstrisinde önemli gelişmeler oldu. Oto lastikleri, oto iç aksamları ve gövdelerde plastik kullanımı arttı. Ayrıca, polibütadien yanında başka sentetik (yapay) kauçuk türleri de üretilmiştir. Bunlar içinde en önemlilerinden biri yine bir yapay kauçuk türü olan neoprendir.


Leave A Reply