Kayak Sporu Hakkında Bilgi, Kayak Sporu İlk Nerede Başladı?

Kayak nasıl bir spordur? Kayak sporunun kuralları, özellikleri, Türkiye’de kayak sporu hakkında bilgi. Kayak sporu ilk ne zaman ve nerede başladı?

Erzurum Palandöken kayak tesisleri

Kayak; kar üzerinde kaymak için ayağa takılan uzun ve dar tahta aygıttır. Su üstünde kayarak yapılan türüne su kayağı denir. Kayaklar suya ve çarpmaya dayanıklı esnek ağaçlardan yapılır. Boyu 2 m’ye yakın, eni 7-9 cm arasındadır. Yarıdan geriye kalan bölümünde ayağın takılmasına ve ayak tarağının oynatılmasına elverişli bir tabanlığı ve tasması vardır. Kara takılması için de ön ucu yukarıya doğru kıvrıktır.

Kayak sporu 19. yüzyılın sonlarına doğru 1877’de Norveç’in başkenti Oslo’da Chiristiania Kayak Kulübü’nün kurulmasıyla başladı.

Bunu 1896’da Fransa’da Alp Dağları’nda kurulan kayak kulüpleri izledi, böylece bu iki yerin yüzey şekillerine bağlı olarak iki çeşit kayak sporu tipi ortaya çıktı: Daha düz alanlarda yapıla Kuzey kayağı ve engebeli arazide yapılan Alp kayağı ya da dağ kayağı. Alp kayağında bir iniş iki slalom (büyük ve küçük slalom) vardır. Bir hız yarışı olan iniş kayağında erkekler için 700-1000 metre arası, kadınlar için 500-700 metre arası bir düzey farkı gözetilerek 2.5-4 km kaymak gereklidir.

Küçük slalom, eğilimli ve kıvrımlı bir alanda kısa bir iniş biçimindedir. Erkek yarışmacılar bu alanda 180-220 m bir düzey farkı gözetilerek 55-75 kadar kapıdan (aynı renkte dikili iki sopa arası), kadınlar 120 ile 180 m bir düzey farkı gözetilerek 40-60 kapıdan geçmek zorundadırlar. Büyük slalomda olduğu gibi bunda da bir kapının atlanması yarış dışı kalmaya yol açar. Büyük slalom erkekler için 400, kadınlarda 300 düzey farkına serpiştirilmiş en az 50 kapının geçilmesi demektir. Bir de iniş ve salonu birleştiren kombine yarışlar vardır. Kuzey kayağı, geleneksel bir yarıştır. 1/3’ü hafif yokuş, 1/3’ü hafif iniş olan bir alanda yapılır. Erkekler 15, 18, 30, 50 km. üzerinden, kadınlar 5, 10, 20 km. üzerinden kayarak yarışırlar.

Kuzey kayağında, ayrıca erkeklerde 4×10 km., kadınlarda 3×5 km. bayrak takım yarışı, yine erkekler için atlama yarışmaları vardır. Bunlar 70 m, 90 m, 150 m tramplen mesafeli olabilir. Atlayışı, uzunluğa ve uçuşta bir düz kayışla (15 km), orta tramplende bir atlayışın sonuçlarına dayanır. Uluslararası Kayak Federasyonu, 1924’te yapılan ve ilk kış olimpiyatları diye adlandırılan yarışmalar sırasında kuruldu, tik dünya Kuzey Kayağı Şampiyonası 1925’te, Alp Kayağı Şampiyonası ise 1931’de düzenlendi. Günümüzde her iki dalda da dört yılda bir dünya şampiyonaları düzenli olarak yapılır ve kış olimpiyatları programında yer alır.

Türkiye’de Kayak:

Kayak sporu Türkiye’ye ordu aracılığıyla girdi. Özellikle Doğu Anadolu’daki karlı bölgelerin savunulmasında önemli rol oynayacağı düşünülen kayaktan 1915-1916 arasında, ilk kez Kafkasya Cephesi’nde Türk kızaklı birliklerince yararlanıldı. 1927′ de Eğirdir’de açılan Dağcılık ve Kayak Talimgâhı’nda, Türk Ordusu’nun kayak birlikleri daha geniş olanaklar koşullar içinde içinde eğitilmeye başlandı. Kayağın bir spor olarak benimsenmesiyle 1930’lara rastlar. İlk Türk Milli Kayak Takımı, 1936’da Almanya’da Garmisch Parten Kirchen’de yapılan 1936 Kış Olimpiyatları’na katıldı. 1936 Kış Olimpiyat Oyunları’ndaki başarısızlık nedeniyle bir duraksama dönemi geçiren Türk kayak sporu, 1940’larda Türkiye Kayak Federasyonu Başkanlığı’na getirilen Asım Kurt’ un olağanüstü çabasıyla yeniden canlandı. Başta Uludağ, Erciyes, Ağrı olmak üzere yurdun çeşitli bölgelerinde kurulan kayak merkezleri bu geniş boyutlu yayılmada rol oynadı.

Bozdağ Kayak Tesisleri

Türkiye’ deki başlıca kayak tesisleri; Ankara Elmadağ, Kars Sarıkamış, Bingöl Şarge, Bitlis Çiftkaya, Bursa Uludağ, Erzurum Palandöken ve Kayseri Erciyes. Ağrı Erzurum Palandöken telesiyej tesisi, hat boyu uzunluğu bakımından Avrupa’nın en uzun tesislerinden biridir.