Kazım Karabekir Hayatı, Biyografisi, Askeri ve Siyasi Kariyeri Hakkında

0
Advertisement

Kazım Karabekir kimdir ve ne yapmıştır? Kazım Karabekir hayatı, biyografisi, dönemi, askeri ve siyasi kariyeri hakkında bilgi.

Kazım Karabekir

Kazım Karabekir

Kazım Karabekir; asker, siyaset adamıdır (İstanbul 1882-Ankara 1948).

Fatih Askeri Rüştiyesi ve Kuleli Askeri Lisesi’nde orta öğrenimini tamamladıktan sonra 1900’de Harp Okulu’na girdi. 1902’de mezun olarak kurmay sınıfına ayrıldı. Harp Akademisi’ni 1905’te kurmay yüzbaşı rütbesiyle birincilikle bitirdi. Manastır 3. Ordu’daki kurmay stajından sonra tabiye öğretmeni olarak Harp Okulu’na verildi. 1909’de Edirne 3. Tümen kurmayındayken 31 Mart Olayı üzerine hareket Ordusu’nun 2. Tümen Kurmay Başkanı olarak İstanbul’a geldi. 1909’daki Arnavutluk Ayaklanması’nı bastırmak üzere kurulan kolorduda Harekât Şubesi Müdürü, Kurmay Başkanı Vekili olarak görev yaptı. 1911’de 10. Tümen Kurmay Başkanlığı’na atandı. Balkan Savaşı’nda Edirne savunmasında Bulgarlara tutsak düştü.

Serbest kalınca Genelkurmay’da görevlendirildi. Birinci Dünya Savaşı’nda Genel Karargâh (Başkomutanlık) Haberalma Şube Müdürlüğü, İran Sefer Kuvveti Komutanlığı, İstanbul’dan Çanakkale’ye taşınan 14. Tümen Komutanlığı, 1. Ordu Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulundu. Irak’ta 6. Ordu Kurmay Başkanı iken 14 Aralık 1915’de albaylığa yükseltildi. 27 Nisan 1916’da 18. Kolordu Komutanlığına atandı. 1917’de D. Kolordu Komutanı oldu. 28 Temmuz 1918′ de mirlivalığa (tuğ-tümgeneral) yükseltildi. 2 Mart 1919’da Erzurum’daki 15. Kolordu Komutanlığı’na atandı. Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarken ulusal kurtuluş hareketini başlatmasında bu harekete ilk katılan ve kendisini destekleyenlerden oldu. Erzurum Kongresi’ nin toplanmasına büyük emeği geçti. 20 Haziran 1920’de ferikliğe (korgeneral) yükseltildi. 2 Aralık 1920’de Ermenistan ile Gümrü Antlaşması’nda Türk Heyeti’nin elinde kalan Artvin ve Ardahan’da 23 Şubat 1921’de emrindeki doğu cephesi kuvvetlerinde ele geçirildi. Lozan Barışı’ndan sonra doğu cephesinin kaldırılması üzerine 21 Ekim 1923’te 1. Ordu Komutanlığı’na atandı. 23 Nisan 1920’de seçildiği Edirne milletvekilliğini, II. Dönemde (1923-1927) İstanbul milletvekili olarak sürdürdü. 1924’te 1. Ordu Komutanlığı’ndan çekildi.

Bu arada 9 Kasım 1924’te Halk Partisi’nden ayrıldı. 17 Kasım 1924’te Halk Partisi’ne karşı olan milletvekili arkadaşlarıyla Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu ve başkanlığını üstlendi. Ancak Şeyh Sait Ayaklanması’nı bazı partililerin kışkırttığı avıyla parti 3 Haziran 1925′ te hükümet tarafından kapatıldı. 17 Haziran 1926’da Atatürk’e suikast girişimi ihbarı üzerine tutuklanan 49 kişi arasında ilişikli olarak İzmir’de Ankara İstiklal Mahkemesi’nde yargılandı. Suikastle ilişkisi görülmeyerek öteki sanık paşalar Ali Fuat (Cebesoy), Refet (Bele), Cafer Tayyar (Eğilmez) ve Cemal (Mersinli) ile birlikte aklandı. Yasama görevine döndü. 1 Mart 1927’de milletvekilliği sona erince orduya döndü. Açıkta olarak I. Ferikliğe (orgeneral) yükseltildi. 1 Kasım 1927’de emekliğe ayrıldı. 12 yıl İstanbul-Göztepe’deki köşkünde yalnız bir yaşam sürdürdü. 26 Ocak 1939’da yapılan ara seçiminde yeniden İstanbul milletvekilliğine seçildi. 1942-3 ve 1946 genel seçimlerinde yeniden seçilerek milletvekilliğini korudu. 5 Ağustos 1946’da TBMM Başkanlığı’na seçildi. Bu görevi ölümüne kadar sürdürdü.

Advertisement
Başlıca eserleri:

İstiklal Harbimizin Esasları (1933), Cihan Harbine Neden Girdik, Nasıl Girdik, Nasıl İdare Ettik? (2. Cilt, 1936-1937), İstiklal Harbimizde Enver Paşa ve İttihad ve Terakki Erkanı (öl. s. 1967), İttihad. ve Terakki Cemiyeti 1896-1909 (il. s. 1982)

Kaynak 2

Kazım Karabekir

Kazım Karabekir (23 Temmuz 1882, İstanbul – 26 Ocak 1948, Ankara)

Kurtuluş Savaşı’nın büyük komutanlarındandır. Karaman’ın Kasba köyünden Karabekir ailesine mensup Mehmet Emin Paşa’nın oğludur. İstanbul’da doğdu. Fatih Askeri Rüştiyesi’nde ve Kuleli İdadisi’nde okudu. Harbiye’yi bitirdikten sonra 1905’te erkânıharp (kurmay) yüzbaşısı oldu. 1908 inkılabından sonra tümen kurmaylığına getirildi. 1909’da 31 mart ayaklanmasını bastıran Hareket Ordusu ikinci tümeninin kurmay başkanlığını yaptı.

Balkan Savaşı’nda Edirne savaşlarına katılan Kâzım Karabekir, I. Dünya Savaşı’nda önce Doğu cephesinde, sonra da Çanakkale’de tümen komutanı olarak savaşmıştır. Irak cephesinde de savaştıktan sonra Kafkas Cephesi İkinci Kolordu Komutanlığına tayin edildi. Daha sonra Birinci Kolordunun başına getirildi, bu kolordusu ile, Erzincan ve Erzurum’u kurtardı. Kars ve Gümrü’yü de aldıktan sonra generalliğe terfi etti. Tebriz’de bulunduğu sırada mütarekenin imzalanması üzerine İstanbul’a çâğırıldı, daha sonra 15. Kolordu komutanı sıfatı ile yeniden doğuya gitti, Şark Cephesi Komutanlığı’na tayin edildi. Doğuda Ermeni ordularını bozması, İstiklal Savaşı’nın ilk başarısıdır. Bu sayede Yunanlılar’a karşı Türk kuvvetlerinin tamamını toplamak mümkün oldu.

Büyük Millet Meclisi’ne önce Edirne milletvekili olarak giren ve orgeneralliğe yükselen Kazım Karabekir, bir ara 1. Ordu Müfettişi oldu, 1924’te müfettişlikten çekilerek Meclis’te Terakkiperver Fırka’nın başkanlığını yaptı. 1927’de emekliye ayrılan general, 1938’de İstanbul milletvekili oldu, Meclis Başkanlığına seçildi. 26 ocak 1948’de de öldü. Birçok kitap, pek önemli hatıraları vardır. Aynı zamanda bestekârdı.

Advertisement


Leave A Reply