Ayakları olmasına rağmen yürüyemeyen hayvanlaradan olan kelerler sınıfı hayvanları ile ilgili genel bilgiler
Bu takıma kertenkeleler’le bukalemunlar girer. Bunlar beşer parmaklı, dört ayaklı, kuyrukları gövdelerinden daha uzun hayvanlardır. Ayakları olduğu halde, gövdeleri üzerinde sürünerek yürürler. Çok çevik olurlar. Küçük böceklerle beslenirler. Kıvrık, güçlü tırnakları sayesinde ağaçlara, duvarlara, tavana bile tırmanabilirler.
Kelerler’e dünyanın hemen her yerinde rastlanır. Yurdumuzda yaşayan kelerler’in başlıcası kertenkeledir.
Kertenkele : 15-20 santim boyunda, çevik bir hayvandır. Derisi çok kalındır; kiremit gibi, üst üste binmiş pullardan meydana gelmiştir. Hayvan büyüdükçe, bu pullar parça parça dökülür. Buna kertenkelenin gömlek değiştirmesi denir. Dökülen pulların yerine sonra yenileri gelir.
Kertenkelenin gözlerinde, kuşlarınki gibi üçüncü bir göz kapağı bulunur. Dili çatallıdır. Koklama sinirleri dilinin üzerinde olduğu için, dilini çıkararak koku alır.
Kertenkelenin kuyruğu çok hareketlidir. Kertenkele kuyruğundan yakalanacak olursa, kuyruk kopar; vücut ise, kuyruksuz olarak yoluna gider. Kopan kuyruğun yerine sonradan yenisi çıkar. Bu olaya organ yenilenmesi adı verilir. Kertenkele yumurtayla ürer. Dişi kertenkele yaz başında 6-10 kadar yumurta yapar. Yavru kertenkeleler, yumurtalardan çıkar çıkmaz, yürümeye, besin aramaya başlarlar.
Bukalemun : Fare büyüklüğündedir. Sıcak ülkelerde, ağaçlar üzerinde yaşar. Vücudu kertenkeleye benzer.
Bukalemunun başlıca özelliği, üzerinde bulunduğu yere göre rengini değiştirebilmesidir. Yeşil yapraklarla kaplı bir dalın üzerinde duruyorsa, tatlı yeşil bir renge bürünür; kahverengi dallar arasında dolaşıyorsa, vücudu da kahverengi olur.
Bukalemun kuyruğuyla dallara tutunur. Dili şaşılacak kadar uzundur. U-zaktan dilini ok gibi fırlatıp, böcekleri yakalayabilir. Dilinin üzeri yapışkan bir maddeyle kaplıdır. Bukalemunun gözleri de pek tuhaftır: Alt, üst gözkapak-ları birleşmiş, aralarında yalnız küçük bir yarık kalmıştır. Ayrıca, her göz, kendi başına başka yöne dönebilir. Bu sayede de, hayvan, bir gözüyle karşıya bakarken, öbür gözüyle de arkasını görebilir.
Bukalemunlar yumurtayla ürerler. 50 kadar türleri vardır.
