Soğuk Savaş döneminin en ünlü çift taraflı ajanlarından olan İngiliz Kim Philby’nin hayatı ile ilgili bilgilerin yer aldığı sayfamız.
Kim Philby Kimdir?
Kim Philby, gerçek adı harold adrian russell philby (d. 1 Ocak 1912, Ambala, Hindistan – ö. 11 Mayıs 1988, Moskova, SSCB), 1951’e değin görev yaptığı İngiliz istihbarat servisinde Sovyet casusu olarak çalışan ikili ajan. Soğuk Savaş döneminin en başarılı Sovyet casuslarındandır.
Cambridge’de öğrenciyken komünizmi benimsedi. 1933’te Sovyet ajanı oldu. Gene SSCB adına casusluk eden İngiliz ajanı Guy Burgess tarafından 1940’ta ingiliz istihbarat servisinin MI-6 bölümüne yerleştirildi. II. Dünya Savaşı’nın sonuna gelindiğinde, Philby MI-6 adına yürütülen karşı-casusluk operasyonlarının başı konumuna yükselmişti; bu konumda SSCB’nin Batı Avrupa’daki yıkıcı etkinlikleriyle mücadeleden sorumluydu. 1949’da MI-6’nın baş ajanı ve İngiliz ve ABD istihbarat servisleri arasındaki bağlantının en yetkili sorumlusu olarak Washinşton’a gönderildi. Bu görevdeyken Müttefiklerin 1950’de Arnavutluk’a silahlı gruplar gönderme planını SSCB’ye sızdırarak girişimin başarısızlıkla sonuçlanmasını ve Sovyet ajanı olan İngiliz diplomatları Burgess ile Donald MacLean’i önceden uyararak 1951’de SSCB’ye kaçmalarını sağladı; SSCB’ye MI-6 ve Merkezi Haberalma Örgütü’yle ilgili bilgi iletti.
Burgess ile MacLean’in kaçışından sonra kuşkuları üzerinde toplayan Philby 1951’de istihbarat görevlerinden alındı, 1955’te de MI-6’dan çıkarıldı. Bundan sonra Beyrut’ta gazeteci olarak çalıştı. 1963’te SSCB’ye kaçtı ve Moskova’ya yerleşti; Sovyet istihbarat servisi KGB’de albaylığa kadar yükseldi. Bazı casusluk etkinliklerini My Silent War (1968; Sessiz Savaşım) adlı kitabında ayrıntılı olarak anlattı.
Philby’nin etkinlikleri bütünüyle öğrenilemedi, ama onun yürütmüş olduğu casusluk eylemlerine başka kişilerin de katıldığı 1960’lârdaki ve 1970’lerdeki soruşturmalar sırasında ortaya çıktı. 1981’de Parlamento’ nun kararıyla açıklanan Dışişleri Bakanlığı belgelerine göre, Oxford Üniversitesi profesörlerinden Anthony Blunt ile eski İngiliz istihbarat ajanı Leo Long bilgi sızdırdıklarını 1974’te itiraf etmişler, ama bu itiraflar gizli tutulmuştu.
Tanınmış İngiliz yayıncı ve gazeteci Andrew Boyle The Climate of Treason (1979; İhanet İklimi) adlı kitabında Philby dosyasının ayrıntılı bir dökümünü verdi. Geniş ilgi uyandıran kitap Blunt’ın Philby’yle olan bağlantısının ortaya çıkarılmasını sağladı. Ama Philby Haziran 1980’de Times’a gönderdiği mektubunda kitabın birçok yanlış içerdiğini öne sürdü. Ölümünden birkaç hafta önce ise bir İngiliz gazetecisine casusluk etkinliklerinin ayrıntılarını açıkladı. Philby’nin, 1940’larda ve 1950’lerde Sovyet yetkililerine ihbar ettiği birçok Batılı ajanın ölümünden sorumlu olduğu sanılmaktadır.
