Kiribati Nerededir? Özellikleri, Konumu, İklimi, Ekonomisi, Tarihi Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Ülkeler Rehberi Kiribati – Kiribati ile ilgili bilgi, başkenti, ekonomisi, tarihi, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu hakkında bilgi

kiribati bayrağı

Kaynak: pixabay.com

KİRİBATİ;

  • Yüzölçümü: 886 km2
  • Başkenti: Tarava (22.150)
  • Dil: Kiribatice, İngilizce
  • Din: Hristiyan (Katolik % 53.4, Protestan % 39.2), Metodist, Bahai (% 3.2)
  • Para birimi: 1 Kiribati dolan =100 cent
  • Başlıca kentleri: Bairik

Okyanusya’da adalar devletidir. İngiliz Uluslar Topluluğu içinde bir cumhuriyet olan Kiribati, Büyük Okyanus’un batısında 5 milyon km2’lik bir alana yayılmış pek çok ada ve atolden oluşur.

Ekvator çizgisi üzerinde, Marshall Adaları’nın güney-güneydoğusuna düşen Kiribati; başlıca 3 gruba ayrılır: Gilbert Adaları (16), Phoenix Adaları (8), Line Adaları (8). Banaba da (Eski Okyanus Adası) ülke sınırları içinde kalır.

Yüzey Şekilleri;

Volkanik etkinlikler sonucunda ortaya çıkan yaklaşık 80 m. yüksekliğindeki Banaba, mercan ve fosfattan oluşmuş bir kütledir. Öteki adalar, ya mercan adalarıdır ya da düzensiz biçimli lagünleri çevreleyen mercan adacıklarının atolleridir. Bu adalar, deniz düzeyinden yalnız 5 m kadar yükseklikte olmalarına karşın, uzaktaki mercan kayalıkları, bunları fırtınalardan korur.

İklim;

Kiribati’de sıcak, tropikal iklim egemendir. Sıcaklıkta mevsimlik değişmeler çok az görülür. Gündüz 27-34°C olan sıcaklık, geceleri ender olarak 21°C’nin altına düşer. Yağış belirli bir mevsimde yoğundur. En yağışlı dönem, ekim-mart arasındadır. Ekvatordan daha uzak olan kuzeydeki adalar, güneydeki adalardan fazla yağış alır. (Güney ucunda sık sık kuraklıklar yaşanır. Nedeni, adaların üzerinde esen rüzgârların yağış oluşturacak bir yükseltiyle karşılaşmamasıdır.

Bitki Örtüsü ve Hayvanlar;

Adaların çoğu, yoğun biçimde hindistancevizi ağaçlarıyla kaplıdır. Pandanus palmiyesi ve papau ağacı, ekmekağacı daha az görülür. Ağaçların altında büyüyen çalılara pek rastlanmaz. Hindistancevizi ve pandanus, koni biçimindeki kulübeler için yapı maddesi sağlar. Hindistancevizi ya da pandanus kerestesinden yapılmış kulübelerin çatısını pandanus yaprakları örter. Adaları örten ince, verimsiz toprak, tarıma elverişli değildir. Çevre sularda en çok tonbalığı bulunur.

Advertisement
kiribati

Kaynak: pixabay.com

Ekonomisi;

Ülkede, işgücünün büyük çoğunluğu, balıkçılık ve çiftçilikle uğraşır. Balıkçılığın, bir endüstri dalına dönüştürülmesine çalışılmaktadır. Başlıca tarımsal ürünler, hindistancevizi, kopra, muz, meyve ve sebzedir. Son yıllarda işlenmiş balık ve palmiye yağı üretimine geçilmiştir. Yıllık balık üretimi 25 bin tondur. Kopra (dışsatımın % 90’ı), fosfat, palmiye yağı, işlenmiş balık, başlıca dışsatım; besin, makine, petrol, başlıca dışsatım mallarıdır. Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya ve Büyük Britanya, ABD, Hollanda en büyük ticaret ortaklarıdır.

Tarihi

Gilbert ve Ellice Adaları, 1877’de İngiliz yönetimine girdi. 1892′ de adaları koruması altına alan Büyük Britanya, 1915’te bu adaları kendi topraklarına katarak sömürgeleştirdi. 1916’da Okyanus Adası (bugünkü adı Banaba) ve Line Adaları’ndan Chirs-tmas (bugünkü adı Kiritabati) da sömürge yönetiminin denetimi altına girdi (1919). Ellice Adası, 1976’da sömürge yönetiminden ayrıldı. Gilbert Adası ve öteki adalar ise 1979’da İngiliz Uluslar Topluluğu içinde tam bağımsızlığını kazandı ve Kiribati adını aldı.

Adaların bağımsızlıklarını kazanmalarından kısa bir süre önce ABD, 1939’dan 1979’a kadar ortak Anglo-Amerikan yönetiminde bulunan Canton Atolü üzerine hak öne sürdü. Bağımsızlık antlaşması gereğince, Büyük Britanya’nın Kiribati’ye, Banaba’daki fosfat madenlerinin kapatılmasından doğan zararların karşılanması için 1979’dan 1982’ye kadar yılda 2.5 milyon dolarlık yardım yapması kararlaştırıldı. Bu arada bağımsızlık isteminde bulunan Banaba, 1979’da Meclis’te kendisine ayrılan sandalyeyi kabul etmedi. Ülkenin ilk siyasal partisi olan Hıristiyan Demokrat Parti, 1985’te kuruldu. 1979 ve 1983 seçimlerini kazanan Başkan Jeremia Tabai yönetimine karşı güçlü bir muhalefet oluşturan parti, ilk kez katıldığı 1987 Seçimleri’nde, Tabai’ye karşı yitirmesine karşın, oyların % 43’ünü almayı başardı. Mayıs 1991’de ülkede genel seçimler yapıldı.

Parlamento’nun 39 sandalyesi için yarışan adaylardan ancak 10’u birinci turda gerekli % 50 oyu almayı başarıp parlamentoya girebildi. Bir hafta sonra ikinci tur seçimlere geçildi. Temmuzda ise Başkan İeremia Tabai, bu görevde en uzun süresi olan 12 yılı doldurarak çekildi. 1979’dan bu yana başkan yardımcısı olarak görev yapan Teatao Teannaki yerine geçti. Aynı zamanda maliye ve ekonomik kalkınma bakanlıklarım yürüten Taotomi İuta da yeni başkan yardımcısı oldu. 1994’te ise başkanlık görevini Teburoro Tito üstlendi.


Leave A Reply