Kişilik ve Kişilik Özellikleri Hakkında Bilgiler

2
Advertisement

Kişilik ya da diğer ismi ile şahsiyet nedir ne demektir? Tipoloji ve kişilik özellikleri, kişiliğin fizyolojik ve kültürel yönü ile ilgili bilgilerin yer aldığı yazımız.

KişilikKİŞİLİK (ŞAHSİYET)

Kişilik, bir insanı başkalarından ayıran duyuş, düşünüş ve davranışların bütünüdür. Mizaç ve karakterin birleşimi kişiliği meydana getirir. Yani kişilik, bu iki elemandan kurulu bir bütündür.

Mizaç, genellikle doğuştan getirilen ve daha çok fizyolojik yapıya dayalı özelliklerdir. Bu nedenle mizaç; “yaradılış”, “huy” anlamında da kullanılır.

Karakter ise, sonradan kazanılmış olan ve çevre etkileriyle açıklanabilen bireysel nitelikleri anlatır. Bir insanın karakterine ilişkin özellikleri onun ahlakını da oluşturur.

Kişilik; doğuştan gelen biyolojik özelliklerle çevreden gelen sosyal etkenlerin birbiri üzerine yaptıkları etkilerin oluşturduğu uyumlu bir bütündür.

Advertisement

TİPOLOJİ VE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ

Kişilik teorileri, kişilik yapısını bir düzen içinde açıklamaya çalışan çabalardır.

Bu alanda, bilinen ilk değerlendirmeyi Hippokrattes (Hipokrat) yaptı. I.Ö. 460’da Is-tanköy’de doğmuş olup, tıp biliminin babası sayılan bu ünlü bilgine göre insanlar dört kategoriye ayrılır:

1. Kanlılar: Kanlan çok kırmızı olanlar. Hareketli, sıcakkanlı, sokulgandırlar.

2. Safralılar: Kanlarında sarı safra ağır basar, heyecanlı ve duyguludurlar.

3. Lenfatikler: Beyaz kan özelliğinde olan bu insanlar ağır davranışlı ve sakin tiplerdir.

Advertisement

4. Melankolikler: Kanları daha çok siyaha çalan insanlardır. Kendi halinde, çekingen, sakin tiplerdir.

Hipokrat, insanların değişik mizaçta olmalarını kanlarının özelliklerine bağlamaktadır.

Hipokrat gibi, karakter ve mizacın temelinde organik durumu gören bir başka araştırmacı da Alman psikiyatristi Ernest Krestchmer’dir. Krestchmer, çoğu akıl hastası olan 400’e yakın insan üzerinde inceleme yapmış ve organik yapıyla kişilik arasında bir ilişkinin bulunduğunu açıklamaya çalışmıştır.

Krestchmer’in incelemelerine göre, insanlar dört tipe ayrılır:

1 Astenik Tipler:

ince, uzun vücutlu olan bu tipler, heyecanlı insanlardır. Hassas ve içedönük olurlar.

2. Piknik Tipler:

Kısa boylu, yuvarlak vücutlu, kısa – kaim boyunlu, geniş karınlı kimselerdir. Sevinç, üzüntü, heyecan ve durgunluk arasında sık sık davranış değişikliği gösterirler. Açık kalpli, şakacı ve pratik zekâlıdırlar.

3 Atletik Tipler:

Geniş omuzlu, dar kalçalı, ince belli ve çekik karınlı olan bu tiplerde, kemik ve kaslar iyi gelişmiştir. Normal davranışlı insanlardır. Hastalanmaları halinde çoğunlukla şi- • zofreniye yakalanırlar. Asteniklerin hastalığı da şizofrenidir. Piknik tipler dışa dönük olduklarından onlara özgü akıl hastalığı mani-depresiftir.

4. Displastik (şekilsiz) Tipler:

Advertisement

Diğer üç tipe girmeyen ya da bu üç tipin karışımı olan tipler. Beden bakımından olduğu gibi karakter bakımından da bunlar karma özelliktedirler.

Amerikalı psikolog Sheldon (Şeldon), 4000 kız ve erkek üzerinde araştırma yapmış, iskelet ve beden organlarını ölçerek Krestchmer’in tipolojisini geliştirmeye çalışmıştır.

KİŞİLİĞİN FİZYOLOJİK VE KÜLTÜREL YÖNÜ

Kişilik hem fizyolojik etkilerin hem de içinde oluştuğu kültürel ortamın derin etkisi altındadır.

Kişiliğin fizyolojik cephesinde iç salgı bezlerinin önemli rolü vardır. İç salgı bezleri; kana, hormon adı verilen kimyasal maddeler salgılarlar. Bu salgıların kişinin vücut yapısı, zekâsı ve kişilik özellikleri üzerinde önemli etkisi vardır.

Kişiliği etkileyen iç salgı bezlerinin başlı-caları şunlardır:

Hipofiz Bezi:

Beynin âlt kısmmdadır. Vücuttaki diğer salgı bezlerini uyarır ya da onların faaliyetlerini yavaşlatır. Bu bezin az salgıda bulunması cüceliğe, fazla salgıda bulunması ise dev cüsseliliğe yol açar. Erkek çocukların cinsel yönden yeterli gelişmesi de bu bezin faaliyetine bağlıdır.

Tiroid Bezi:

Boğazın her iki yanındadır. Tiroidin salgıladığı tiroksin hormonunun fazlalığı gerginlik, kaygı, heyecan ve uykusuzluğa neden olur. Tiroksinin yetersizliği ise yorgunluk, uyuşukluk ve tembelliğe neden olur.

Paratiroid Bezleri:

Advertisement

Tiroid bezinin yakınındaki dört küçük bezdir. Salgıladıkları tetani hormonunun azlığı çocuklarda alınganlık, sinirlilik, somurtkanlık, kavgacılık gibi haller doğurur.

Böbrek Üstü Bezleri:

Adrenalin denilen bir hormon salgılar. Adrenalin salgısı heyecana neden olur.Bu bezlerin dış kısmı kortin hormonu salgılar.Bu hormonun fazlalığı, kadınlarda erkeğe ait özelliklerin görülmesine neden olur (sakal çıkması, ses kalınlaşması gibi).

Cinsiyet Bezleri:

Erkeklerde cinsiyet bezleri husye (testis), kızlarda ise yumurtalık (ovarium)tır. Bu bezler, salgıladıkları hormonlarla, kız ve erkeklerde cinslerine ait özelliklerin gelişmesini sağlarlar.

Kişiliğin Kültürle İlişkisi

Kişiliğin oluşumunda fizyolojik faktörlerin yanı sıra kültürel ortamın da önemli rol oynar.

Bir insanın kişiliği, tavır ve kanaatleri (inanç) ile belirir. Kanaat, “algılarla bilgilerden oluşan, sürekli ve düzenli bir bütün” olarak tanımlanabilir. Kişinin günlük algı ve faaliyetleri, kanaatler vasıtasıyla bir bütünlük kazanır.

Tavırlar da kişiliğin önemli bir parçasıdır. Tavır, insanlara, nesnelere, olay ve durumlara karşı belirli şekilde tepkide bulunmaktır. Tavırlarımız, kanaatlerimize dayanır. Ancak tavırlarda duyguların etkisi daha fazladır.


2 yorum

  1. Nuri Hakan Tataroğlu on

    FARKLI

    HER İNSANIN SİMASI AYNI DEĞİL FARKLI
    HER İNSANIN ÖLÜM YAŞI ZAMANI FARKLI
    HER İNSANIN MİZACI ALIŞKANLIĞI FARKLI
    DÜŞÜNELİM İBRET ALALIM

    HER BÖLGENİN İKLİMİ HAVASI FARKLI
    HER BESİNİN TADI RENGİ FARKLI
    HER İNSANIN İŞİ RIZKI FARKLI
    DÜŞÜNELİM İBRET ALALIM

    HER ORGANIN VÜCUTTAKİ YERİ MÜKEMMEL VE FARKLI
    HER İNSANIN GİYİMİ KUŞAĞI FARKLI
    HER İNSANIN YEDİĞİ İÇTİĞİ FARKLI
    DÜŞÜNELİM İBRET ALALIM

    Ankara,16.2.2021, Nuri Hakan Tataroğlu gezgin bezgin sezgin gurme halk ozanı aşık Koca Hoca fanibirferdizat tarafından yazılan özel özgün güzel ibretlik bu şiirin okunmasını tavsiye ederim yorumlarınızı bekliyorum.

Reply To gurur Cancel Reply