Kocaeli ili nerededir? Kocaeli ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgi.
KOCAELİ;
Yüzölçümü: 3.216 km2.
İlçeleri: Merkez (İzmit), Gebze, Gölcük, Kandıra, Karamürsel, Körfez.
Marmara Bölgesi’nin Kocaeli Bölümü’ nde il ve bu ilin merkezi kenttir. 22°22′ -30°21′ doğu boylamlarıyla, 40°13′ -41° 13′ kuzey enlemleri arasında yer alan il; kuzeyden Karadeniz, doğudan Sakarya, güneyden Bursa, batıdan İstanbul ve Yalova illeriyle çevrilidir.
Yüzey Şekilleri; Kocaeli Yarımadasının doğu yarısında yer alan il toprakları, Karadeniz kıyılarından güneye doğru hafif bir eğimle yükselir, İzmit Körfezi’ne doğru oldukça dik iner, Körfez’in güneyinde yine dik olarak (Samanlı Dağlar) yükselir. Körfez kıyısında, Körfez’e koşut, daralıp genişleyerek ilerleyen düzlükler, doğu ucunda Sapanca Gölü’ne doğru genişler. İlin önemli yükseltileri, Körfez’in kuzey ve güneyinde sıralanır. Kuzeydeki yükseltiler, aynı zamanda Kocaeli Yarımadası’nın en yüksek tepeleridir: Serçetepe (645 m), Kayalıtepe (642 m), Karakayalıtepe (650 m), Çenedağ (646 m), Taştepe (505 m). Kuzeyde Karadeniz kıyılarında yükselti azalır: Erentepe (450 m), Balabantepe (410 m), daha kuzeye yakın Kerepe Köyü’ nün güneybatısında, Göktepe (200 m), Babadağ (252 m). Körfezin güney, güneydoğusunda uzanan Samanlı Dağları’nın yükseltisi, Sapanca Gölü’nün güneyinde Kartepe’de (eski adı Keltepe), 1.600 m’ye ulaşır. Kartepe’nin kuzeyinde Geyikalantepe (1.452 m), güneyinde Çiçeklitepe (1.547 m), önemli yükseltilerdir. Samanlı Dağlar, batı yönünde Armutlu Yarımadası’na kadar sürer. Karamürsel-Gölcük arasında kalan bölümde, yükselti Naldöken Dağı’nda 1.000 m’ye düşer. Samanlı Dağları üzerinde yer yer fazla geniş olmayan yayla düzlükleri göze çarpar. Sapanca Gölü’nün güneybatısında Kartepe’ye çıkılırken görülen Kirazlıyayla, Kuzuyayla bunlara örnektir. Körfezin doğu ucunda kuzey ve doğuya doğru genişleyen Paylar Ovası ilin en önemli düzlüğüdür. Alüvyonlu topraklarla kaplı ova, Sapanca Gölü’ne kadar uzanır. Körfezin güney kıyılarında, dar bir şerit biçimindeki layı düzlükleri, Karamürsel İlçesi doğusunda Altmova’da genişleyerek Hersek Yarımadası’nı oluşturur. Kuzey kıyıda uzanan dar düzlükler, Derince-Yarımca arasında genişler. Kuzey yönde Kandıra’ya doğru uzanan ve ortalama 200-300 m yükseltideki engebeli düzlükleri yaran ırmak boylarında da küçük düzlükler görülür. Bu düzlükler, Kandıra ilçe merkezi çevresinde genişler. Önemli sayılabilecek bir ırmak bulunmamakla birlikte, Karadeniz ve İzmit Körfezi’ne dökülen çok sayıda dere ve çay vardır. Köprüdere, Kocadere, Uzundüz Deresi, Sarısu Deresi, Karadeniz’e; Dilovası, Çayırova, Aydınlık, Hatip, Ağa, Memeli, Dereboğazı, Erenler, Kanlıbağ dereler İzmit Körfezi’ne dökülür. Serindere (Kinez D.) Değirmendere, Halıdere, Yalakdere, Samanlı Dağları’nın kuzey yamaçlarından doğarak körfeze ulaşan öteki başlıca ırmaklardır. Sapanca Gölü’nün batı kıyıları, yaklaşık 1/4’lük bölümü Kocaeli sınırları içerisinde kalır. Karamürsel ilçe merkezinin batısındaki oldukça sığ Hersek Gölü (1.5 km2), gerçekte bir deniz kulağıdır (lagün). İlin, Karadeniz’e 7-8 km, İzmit Körfezi’ne 8-9 km uzunluğunda kıyısı vardır. Karadeniz kıyıları, dalgaların oyduğu girintili çıkıntılı dik kayalıklar, geniş kumsallarla kaplıdır. Kayalıklar, Kefken, Kerpe köyleri çevresinde, Kumullar, Sarısu Deresi’nin denize döküldüğü yerde ve Cebeci Köyü kıyılarındadır.
İklim ve Bitki Örtüsü; Karadeniz ve Akdeniz iklim özelliklerinin etkileri altında geçiş iklimi gözlenir. Yazlar sıcak ve az yağışlı, kışlar yaşlı ve ılık geçer. Karadeniz kıyıları Körfez kıyılarına oranla daha serindir. Yıllık ortalama sıcaklık 14.5°C, yağış tutarı 768 mm’dir Yıllık ortalama sıcaklık ve yağış, Karadeniz kıyılarına yaklaştıkça yükselir. Yağışlar düzensizdir; genelde sonbahar, kış aylarında düşer. Doğal bitki örtüsü, büyük ölçüde iklim etkilerini yansıtır. Kuzeyde Karadeniz kıyılarından başlayarak su bölüm çizgisine kadar kuzey yamaçlarda, vadilerde nemli ve orta derin topraklar üzerinde kayın, meşe, kestane, ıhlamur, akçaağaç, gürgen gibi ağaç türlerinden oluşan orman örtüsü; bu örtünün altında fındık, kocayemiş, kızılcık, defne, muşmula, ormangülü, ereca vb ormanaltı bitki toplulukları yayılır. Su bölüm çizgisinin güneyinde, İzmit Körfezi’ne bakan yamaçlarda bitki örtüsü değişim gösterir. Körfez kıyılarında 100 m yükseltiye kadar Akdeniz çalı türleri (maki) yoğunluk kazanır. Yükselti artışına bağlı olarak azalan maki topluluklarının yerini meşe, gürgen ağaçlarından oluşan ormanlar alır. Bitki örtüsü açısından, Samanlı Dağları’nın kuzey yamaçları zengin bir birleşim içerir. Deniz kıyısından 300 m yükseltiye kadar kayın, meşe, gürgen, kestane ağaçlarının oluşturduğu orman ve ormanaltında fındık, muşmula, ormangülü, kızılcık görülür. Yükselti arttıkça tür sayısı azalır. 1.200 m’ye kadar geniş yapraklı orman kuşağında, kayın egemen olmakta, daha yükseklerde göknar ve karışık ormanlara geçilir.
Ekonomisi; Tarım, başta tahıllar olmak üzere (buğday, arpa, yulaf, mısır), baklagiller (bakla, bezelye, nohut, fasulye), endüstri bitkileri (şekerpancarı, keten), yağlı tohumlar (ayçiçeği, keten tohumu), yumru bitkiler (patates, soğan), sebze ve meyveciliğe dayanır. Hızlı endüstrileşme, yapısal değişim sonucunda artan istem, hayvancılığın yapışım da etkilemiş, mera hayvancılığı, yerini küçük ölçüde besicilikle yetiştirilen kültür ırkına bırakmıştır. Çayır ve meraların daralması, niteliklerinin bozulması, hayvancılığı destekleyerek kurumların olmayışı, mera hayvancılığını sürekli geriletmektedir. Kümes hayvancılığı gelişmiştir. 1 milyon adedin üzerindeki kümes hayvanları içerisinde, Kandıra hindisinin özel bir yeri vardır. Kandıra Hindi Üretme İstasyonu, damızlık iyi cins hindi üreterek çevre üreticilere katkıda bulunur. Arıcılık ve ipekböcekçiliğinde çağdaş yöntemler uygulanır. Sapanca Gölü yakınlarında Türkiye Jokey Kulübü ve özel haralarda iyi cins yarış atı yetiştirilir. İzmit Körfezi’ndeki aşırı kirlenme, balıkçılığı olumsuz yönde etkilediğinden son yıllarda körfezi yeniden temiz duruma getirme çalışmaları hızlandırıldı, endüstri kuruluşlarına arıtma tesisleri kurma zorunluluğu getirildi. Karadeniz kıyısındaki mendirek, balıkçı teknelerine barınma olanağı sağlar. Hamsi, istavrit, palamut, başta olmak üzere yılda 9.500 ton dolayında deniz ürünü avlanarak iç ve dış pazarlara sunulur. 1960’larda hizmete giren kavakçılık ve kavak fidanlığı, çevrede kavak üretiminin hızlı artışında büyük katkı sağladı.
