Kömür Nedir? Kömürün Özellikleri

Kömür ne demektir? Kömürün özellikleri nelerdir? Kömürün yapısı, oluşumu, kömür hakkında bilgi.

Kömür Nedir? Kömürün Özellikleri

Kömür; çeşitli nedenlerle yeraltına gömülmüş olan bitkisel maddelerin başkalaşımıyla oluşan yakıt cinsidir. Bu olgu sırasında ve sonrasında bitki artıkları, uçucu bileşimler (hidrojen, oksijen ve azot) tümüyle ya da yarı yarıya kaybolacak biçimde sıkışır ve karbon içeriği artar. Oluştuğu bitkisel maddenin çeşitliliğine bağlı olarak değişik kömür türleri vardır. Kolinit, linyinden (bitkinin odunsu bölümlerindeki erimez madde) oluşan biçimsiz bir maddedir. Vitrayın (parlak kömür), durayin (mat kömür) ve fusayin (işli kömür) başlıca türleridir, kolinit içeriği çok yüksek olan vitrayin, kuru bitki artıklarından oluşur. Parlak ve oldukça kırılgandır, kırılganlığı biriket kömürü olarak kullanımını engeller. Bu yüzden vitrayin genelde kok kömürü üretimi için kullanılır. Durayin tabakalarının peş peşe birbirini sardığı kömür “bantlı kömür” diye anılır. Fusayin, hiç kolinit içermeyen bir fosil mangal kömürü çeşididir.

Kırılgan ve mat olup, kolayca ufalanır. Ufalanırken de kara bir leke bırakır. Kömür kimyasal açıdan başlıca karbon elementiyle karbon bileşimlerinden ve oksijen, hidrojen elementleriyle birlikte daha az oranda kükürt ve azottan oluşur. Kömür yatakları genelde ince kumtaşı, şist ya da kireçtaşı tabakaları içerir. Kömürdeki karbon, oksijenin varlığıyla, büyük bir ısı vererek yanar. Öteki kaya tipleri biçiminde bulunan karışımlar (kum, kil ve kireç) kül olarak geride kalır. Kükürt ve azot gibi öteki fosil yakıtlara oranla çok daha fazla olduğundan önemi de giderek artmaktadır. Kömür hemen hemen yeryüzündeki her ülkede bulunmakla birlikte, bilinen yatakları % 90’ı yalnız dört ülkede yer alır: Rusya (% 45), ABD (% 24), Çin Halk Cumhuriyeti (% 13) ve Avustralya (% 6). Ayrıca, ticari bakımdan işletilebilir durumdaki tüm rezervlerin de % 60’ından fazlası bu ülkelerdedir.