Koreografi nedir, özellikleri nelerdir? Koreografinin temel unsurları ve zorluğu nasıldır? Koreografi hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Bale ve raks temsillerini sahneye koymak sanatına denir. Koreografi kompozisyonu yapan sanatkar, dans edenlerin teknik yetişmeleri ve ilerlemeleriyle uğraşmaz. Sadece bale için yazılmış olan sahne müziğinin konusuna ve ruhuna uygun olarak bale topluluğunu düzenler, dans edenler arasında rolleri dağıtır ve bütün pozisyonları en küçük ayrıntılarına kadar tespit eder. Yani tiyatroda rejisörün yaptıklarını yapar. Eğer sahneye koyduğu yeni değilse, çok defa, ayrıntılarda bile, kendisinden önce o eseri sahneye koymuş olan büyük koreograflardan birine tabi olur. Yeni sahneye koyuşlarda sanat anlayışına ve kabiliyet derecesine göre hareket serbestliği vardır; fakat az-çok bale geleneklerine uymaya mecburdur.
Koreografinin Zorluğu
Modern tasviri balenin büyük gelişme kaydettiği son 3 çeyrek yüzyılda birkaç tane ekol sahibi koreografın yetişebilmiş olması, bu mesleğin çok zor olduğunu gösterir. Muazzam bir müzik, edebiyat, tarih kültürü isteyen bir sanattır. Bale süitlerinde değişik ülkelere ait sayısız özellikler koreografın etnografya bilgisinin pek geniş olmasını icap ettirir. Bugün yalnız birkaç millet millî bir koreografiye sahiptir. Dünyanın en zengin millî koreografisi, şüphesiz İspanyollar’ınkidir. 8 yüzyıllık Arap hâkimiyeti, bu koreografiye inanılması güç bir parlaklık kazandırmıştır. Klâsik koreografide ise Ruslar pek ileri gitmişlerdir. Esasen bale çok masraflı bir sanat olduğundan, ancak zengin devletlerin bütçeleri bu sanatı kaldırabilmektedir. “The American National Ballet Theatre and Academy” yirmiden fazla millete mensup uzman kullanmaktadır. Fransız ve İngiliz milli balelerinde de durum buna yakındır.
Bale Koreografisinin Temelleri
Bale koreografisinin esas unsurları şunlardır:
- Kıyafet: Danseden sanatkârın kıyafeti
a.) Temsil etmekte olduğu devrin ve tipin;
b.) Temsil ettiği duygu ve düşüncenin en sıkı kayıtları altındadır. - Dekor: Sahnenin dekoru
a.) Temsilin geçtiği devre ve yere;
b.) Temsilin ifade ettiği duygu ve düşünceye tabidir. - Işık : Sahnenin aydınlatılma vaziyeti ve çeşitli renklerin hangi müddet çerçevesinde nüans değiştirecekleri de yukarıda sayılan unsurlara bağlıdır.
- Dans: Sanatkârın koreografça tâyin edilen kompozisyonu, çeşitli bakımlardan ele alınabilir: a.) Solist veya solistlerin, ikili, üçlü grupların, figüranların pozisyonları,
b.) ayak adımları ve hareketleri, kolların durumu, vücudun değişme dereceleri,
c.) Yüz mimikleri. - Balenin oynandığı müzik.
- Tarihî olayların baleye tatbiki.
Türk millî koreografisi çok zengin unsurları içine alır; fakat Türk müziği gibi millî koreografimiz de modern bir anlayışla ancak son dönemlerde ele alınmaya başlanmıştır
