Antik Yunanistan’da yaşamış olan oldukça ünlü bir tarihçi ve asker olan Ksenophon (Xenophon) hayatı ve dönemi hakkında bilgiler. Ksenophon kimdir?
KSENOPHON (M. Ö. 434- 355)
Eski Yunanistan’ın ünlü bir komutanı ve tarihçisidir. Savaş alanlarındaki yiğitlikleri ile ün kazanmıştı. Bileği kadar kalemi de kuvvetli bir yazardı.
Ksenophon, Atina’ da asil bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Sokrates’in yanında okudu. Yalnız, felsefeden çok askerlik konuları ile ilgileniyordu. M.Ö. 401’de İranlı prens Küçük Kurus’un emrindeki Yunan birliklerine katıldı. Kuruş, İran’ı ağabeysi Artaserhas’ın elinden kurtarmak için bu orduyu kurmuştu. Kurus’la Yunanlı komutanların çoğu ilk savaşlarda öldüler. On bin maceraperest, yabancı topraklarda, nereye gideceğini bilmez halde, başsız kalmıştı. Askerler, Ksenophon’u kendilerine komutan seçtiler, anayurda dönmek üzere yola koyuldular. Birçok güçlüklerle karşılaştıktan sonra Boğaz’a geldiler. (Ksenophon bu uzun yolculuğu «Anabasis» adındaki eserinde anlatmıştır.)
Burada kalıp Tesalya kralının emrinde çalıştılar. Bir süre de Sparta ordusunda görev aldılar. Onlarla birlikte, İranlılar’a karşı savaştılar. Bu savaşta, Ksenophon çok zengin bir İranlı’yı esir almıştı. Adamın servetini de ele geçirdi, bu sayede ömrünün sonuna kadar rahat yaşadı. Bu arada kendini bütün bütün yazarlığa verdi. En önemli eserleri, Yunan tarihini anlatan «Hellenika», Sokrates’e dair hâtıralarını anlatan «Memorabilia» dır. Ayrıca avcılık ve atçılık konularında da eserleri vardır.
