Küresel örgütler hangileridir ve ne amaçla kurulmuşlardır? Küresel örgütler ve özellikleri hakkında bilgi.
KÜRESEL ÖRGÜTLER
1) Siyasi Örgütler
a) Birleşmiş Milletler
Birleşmiş Milletlerin kuruluş amacı II. Dünya Savaşı’nı kazanan ülkeler tarafından savaş sonunda oluşabilecek anlaşmazlıkları çözmekti. Bunun üzerine Dünya’da barış ve güvenliği sağlamak için 51 ülke biraraya gelerek 24 Ekim 1945’te Birleşmiş Milletler’i kurmuştur.
Günümüzde üye sayısı 192’ye ulaşmış olup üye ülkelerden ABD, Çin, Rusya, Fransa ve İngiltere’nin veto yetkisi vardır.
b) İslam Konferansı Örgütü
Eylül 1989 tarihinde Fas’ın başkenti Rabat’ta toplanıp islam ülkelerini çatısı altında toplamak üzere kurulan 57 üye ülkeye sahip uluslararası hukuk tüzel kişiliğine sahip bir kuruluştur.
2) Askeri Örgütler
NATO
ikinci Dünya Savaşı’ndan sonra Sovyetler Birliği ve sosyalist bloka karşı ABD’nin desteğini alarak Avrupa’nın güvenliğini sağlamak için kurulmuş siyasi ve askeri bir örgüttür. Türkiye NATO’ya 1952’de üye olmuştur.
3) Ekonomik Örgütler
a) OPEC (Petrol ihraç eden ülkeler örgütü)
Dünya petrol rezervlerinin 2/3’sine sahip 5 ülke tarafından 1960 yılında Bağdat’ta kurulan bir konfederasyondur. Kurucu ülkeler Suudi Arabistan, iran, Kuveyt, Irak ve Venezüella’dır.
b) IMF (Uluslararası para fonu)
Birinci ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa ülkeleri ekonomik kriz yaşarken, ihracatı ve altın stokları artan ABD, diğer ülkeleri ekonomik yönden destekleyecek konuma gelmiştir. ABD doğrudan yardım yerine kurulacak bir kuruluş tarafından ekonomik program dahilinde yardımların yapılmasını istiyordu. Bu amaçla 1944 yılında 44 devletin katılımıyla bir takım kararlar alınarak IMF’nin kurulması kararlaştırılmıştır. 2007 yılında üye sayısı 185 olmuştur.
c) Dünya Bankası
II. Dünya Savaşı’ndan sonra (IBDR) adıyla kurulmuş, 1947 yılında Birleşmiş Milletlerin özerk uzman kuruluşlarından birisi olma özelliği kazanmıştır. Günümüzde 181 ülke Dünya Bankası’na üyedir.
d) OECD (Ekonomik kalkınma ve işbirliği örgütü)
1946 yılında kurulan Avrupa Ekonomik işbirliğinin temelleri üzerine 14 Aralık 1960 yılında imzalanan Paris Antlaşması ile kurulmuştur. Örgütün temel amacı başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere tüm üye ülkelerde halkın yaşam standartlarını iyileştirmek, gelişmeyi sağlayan ekonomik politikaya destek vermektir.
4) Çevre Örgütleri
a) Greenpeace
Dünya çapında çevre olaylarına duyarlılığı artırmak için 1971 yılında kurulmuştur. Çalışmalarını bağımsız yürütebilmek için devletler, şirketler ve siyasi partilerden bağış kabul etmez. Tüm çalışmalarının kaynağını sadece bireylerden aldığı maddi ve manevi destek oluşttırur.
