Küresel ticaretin en önemli üç elemanı olan hammadde, üretim ve pazar konusu anlatımı, küresel ticaretin artması, sonuçları hakkında bilgi.
Küresel Ticaretin En Önemli Üç Elemanı: Hammadde, Üretim, Pazar
Hammadde üretimin ve ekonominin temel kaynağını oluşturur. Hammadde – üretim – pazar arasında sıkı bir ilişki, sürekli bir etkileşim vardır. Bir tarımsal üretim alanı ya da sanayi bölgesi farklı üretim bölgeleriyle de, pazar alanlarıyla da sıkı sıkıya bağımlıdır.
Ülkelerin birbirleriyle ticaret yapmalarındaki temel etken:
Kendi ülkelerinde üretilmeyen veya çok büyük maliyet gerektiren malları daha ucuza almak, aynı zamanda sahip oldukları fazla kaynakları ve ürettikleri fazla malları başka ülkelere satmaktır.
Teknoloji ve iletişim sistemlerinin gelişmesi ve yaygınlaşması ticaretin daha hızlı bir şekilde yapılmasına olanak sağlamıştır. Hammadde, üretim ve pazar arasındaki döngü hızlanmıştır.
Gelişen modern üretim sistemi hammadde talebini hızla ve önemli ölçüde artırmaktadır.
Ticaretin 3 temel unsurundan hammadde, üretim ve pazar alanlarının Dünya genelinde farklı bölgelerde olduğu görülmektedir. Bu durum, hem ülkeler ve bölgeler arasındaki ticaretin önemini artırmıştır hem de ülkeler arasındaki karşılıklı bağımlılık artmıştır.
Petrol rezervlerinin büyük bir bölümüne sahip olan Ortadoğu ülkelerinde yaşanan bir olumsuzluk petrol üretiminin azalmasına, petrol fiyatlarının yükselmesine, uluslararası borsaların çalkalanmasına neden olmaktadır. Tüketici ülkelerde petrol sıkıntılarının görülmesine yol açmaktadır.
Uluslararası küresel ticaretin artmasında etkili olan koşullar:
1. Hızlı nüfus artışı
2. Teknolojik gelişmeler
3. Yaşam düzeyinin yükselmesi
4. Çok uluslu şirketlerin stratejileri
5. Uluslararası ticaret örgütlerinin politikaları
Dünya ticaretinin büyük kısmı Kuzey Amerika, Batı Avrupa, Doğu ve Güneydoğu Asya’da yoğunlaşmıştır. Bu bölgeler hem büyük pazar alanlarıdır hem de fazla miktarda üretim yapılan alanlardır. Aynı zamanda yatırımların yoğunlaştığı yerlerdir.
Küresel ticaretin % 40 kadarı Batı ve Orta Avrupa’nın sanayi ülkeleriyle (İngiltere, Fransa, Almanya,…) ABD arasında, 1/4’i ise Avrupa ile Hindistan ve Güneydoğu Asya arasındadır.
Görülüyor ki; küresel ticaretin büyük bir bölümü Kuzey Yarımküre’de ve orta kuşakta toplanmıştır.
Serbest Bölge
Bir ülkenin sınırları içinde, yabancı kaynaklı mal girişine açık tutulan sınırları belirlenmiş alanlardır. Bu alanlar bir ülkenin sınırları içinde olmakla birlikte gümrüksüz ya da belli kolaylıkların sağlandığı yerlerdir.
Dünya Ekonomisinde Küreselleşmenin Sonuçları:
• Uluslararası ilişkiler sadece devletler arası resmi ilişkilerle sınırlı kalmamıştır.
• Mal, sermaye ve hizmetlerin dünya çapında hareketi artmıştır.
• Ülkelerin aralarındaki sorunları anlaşma yoluyla çözümleme eğilimleri artmıştır.
• Ticareti yapılan malların çoğunluğu çeşitlenmiş, pazarları artmıştır.
• Ülkeler arası eşitsizlik artmıştır. (OECD ülkelerinde Dünya nüfusunun % 19’u yaşarken, Dünya ticaretinde % 71’lik paya sahiptir.)
• Gelişmekte olan ülkelerde yerel küçük sanayiciler gelişmiş ülkelerin büyük şirketlerinin rekabetine karşı koyamamaktadır.
• Taşıma maliyetleri düşmüş, ülkeler arası ticaret engeli azalmıştır.
