Kuru temizleme işlemi sırasında hangi kimyasallar, ilaçlar, temizlik malzemeleri kullanılır, özellikleri nelerdir, hakkında bilgi.
Kuru Temizlemede Kullanılan Kimyasallar – İlaçlar
Kuru temizlemede kullanılan ilaçlar, leke çıkaranlar ve çözücüler olmak üzere iki grupta incelenir.
Leke Çıkaranlar :
Bu tür ilaçlar özel ambalajlarda köpük, sprey veya sıvı halde bulunan ilaçlardır. Kullanımı son derece pratik ve ekonomiktir. Çıkardığı lekelerin özelliğine göre üç grupta incelenebilir.
Birinci Grup : Kahve, alkol, yumurta, dondurma, meyve suyu, kakao, mürekkep tükenmez kalem, dudak boyası, süt, meyve, çikolata v.b. lekelerin çıkarılmasında,
İkinci Grup : Bitkisel ve hayvansal yağların, makine yağı, katran, krem, ayakkabı boyası gibi madenî yağ içeren lekelerin çıkarılmasında,
Üçüncü Grup : Çiklet, karamela v.b. lekelerin dondurularak çıkarılmasında kullanılır.
Leke Çözücüler :
Bu tür ilaçlar, genellikle renkli lekelerin çıkarılmasında kullanılır. Sıvı halde bulunurlar. Kullanırken, ekonomik ve dikkatli kullanmaya özen gösterilmelidir. Bunlar iki grupta incelenir.
Birinci Grup, Pas Çözücüler : Demir, bakır v.b. metallerin her türlü eşya üzerinde meydana getirdikleri lekeleri kolaylıkla çıkarmada kullanılır.
İkinci grup, Tanin çözücü olup bileşiminde tanin bulunan lekelerin (meyve suları, kola, çay, kırmızı şarap v.b.) çıkarılmasında kullanılır.
Kir Çözücüler:
– Gaz,
– Benzin,
– Terebentin,
– Tetrakloretilen,
– Trikloretilen,
– Perkloretilen,
Trikloretilen : Renksiz, hoş kokulu ve uçucu bir sıvıdır. Özellikle bir çok doğal ve sentetik madde için çözücü görevi yapar. Bu yüzden de kuru temizlemede kullanılır. Ayrıca, metal yüzeyleri temizlemede kullanılmaktadır. İlk defa 1864 de Fisher adlı kişi tarafından hazırlanmıştır. Normal şartlarda yanıcı değildir.
Belli başlı özellikleri:
– Erime noktası : -87.1°c »
– Kaynama noktası: 86.7°C
– Moleküler ağırlık : 131.39
Perkloretilen (Tetraklrotilen) : Ticari alanda tetrakloretilen olarak kullanılır.
Özellikleri:
– Moleküler ağırlığı : 165.83
– Erime sıcaklığı -22.7°C
– Kaynama noktası 121.2°C
İlk olarak 1821 de Faraday tarafından HexOchloroetan’dan termal bozulma ile elde edilmiştir.
En önemli zararı, buharlaştığında ortamdaki kişilerde baş dönmesi, kendinden geçme, gözde sulanma ve kişide durgunluk gibi etkileri görülür. Bu tip etkilerin görüldüğü kişiler, ortamdan bir an önce uzaklaştırılmalıdır. Ayrıca, C2,CI4 anestezik etkiye de sahiptir. Buna ilaveten deri tarafından absorbe edilebilir. C2CI4 en çok kuru temizlemede çözücü olarak kullanılır. Diğer önemli özelliklerinden bir kaçı buhar hali, havadan daha yoğun olduğu için, buharlaştığında yere çöker. Ayrıca, normal şartlarda kolaylıkla hidroliz olmaz. Bunun getirdiği avantaj da son yıllarda özellikle Amerika’da bütün sentetiklerde çözücü olarak yaygınca kullanılmaktadır.
