Türk Dilinin en temel eserlerinden olan Kutadgu Bilig ve Atabetü’l Hakayık arasındaki farklar ve benzerlikler ile ilgili olarak bilgi veren sayfamız.
Kutadgu Bilig ve Atabetü’l Hakayık Arasındaki Benzerlik ve Farklar
Hem Atabetü’l Hakayık hem de Kutadgu Bilig 12. yüzyılın ilk yarısında yazılmış iki manzum eserdir.
Hem Atabetü’l Hakayık hem de Kutadgu Bilig aruz ölçüsü ile yazılmışlardır. Aruzun “feûlün feûlün feûlün feûl” kalıbı ile yazılmış iki Türk Dilini kullanmış eserdir.
Atabetü’l Hakayık eserinin başında yer alan Tanrı’nın, peygamberin, dört sahabenin, emîr-i âzam Muhammed Dâd İspehsâlâr Beg’in övülmesi ile kitabın yazılışı hakkındaki kısımlar 80 beyit halindedir ve gazel tarzında kafiyelenmiş bir eserdir. Asıl eser dörtlükler halindedir ve her dörtlük mânilerde olduğu gibi “a a x a” şeklinde kafiyelenmiştir. Hem Atabetü’l Hakayık hem de Kutadgu Bilig Karahanlı devrinde yazılmış olmalarına rağmen her iki eseride birbirlerinden ayıran en temel özellik işte budur.
Atabetü’l Hakayık dörtlükler halinde ve kafiye düzeninde yazılmış iken Kutadgu Bilig eseri ise beyitler halinde ve mesnevi tarzında ortaya konmuştur. Ancak Kutadgu Bilig’de aralarda zikredilen dörtlüklerin hem vezince, hem de kafiye düzeni bakımından Atabetü’l-Hakayık ile benzerlik göstermesi oldukça ilgi çekicidir.
Mısra başı kafiyesinin izleri Atabetü’l-Hakayık’da Kutadgu Bilig‘den daha güçlü olarak devam eder. Birçok mısralar arka arkaya aynı seslerle başlamakta, bilgi ile ilgili dörtlüklerin çoğunun başında hep b sesi bulunmaktadır.
Atabetü’l-Hakayık, hikmet uslübü ile yazılmıştır. Kutadgu Bilig’te ise üslup farklılıkları / çeşitleri yer almaktadır.
Hem Atabetü’l Hakayık hem de Kutadgu Bilig birbirinden ne eksik ne de yüksek eserlerdir. Mahiyetçe farklılık gösteren aynı dönemin eserleridir.
Hem Atabetü’l Hakayık hem de Kutadgu Bilig en temel Türkçe eserlerdir. Her iki eserde Türk Dili araştırmaları için muazzam iki kaynaktır.
Hem Atabetü’l Hakayık hem de Kutadgu Bilig öğretici yani didaktik eserler olup nasihatname özelliği taşımaktadırlar.
Hem Atabetü’l Hakayık hem de Kutadgu Bilig geçiş dönemi eserleridir.
Hem Atabetü’l Hakayık hem de Kutadgu Bilig 12. yüzyılda aynı dönemde yazılmışlardır.
