Kuveyt Nerededir? Özellikleri, Konumu, İklimi, Ekonomisi, Tarihi Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Ülkeler Rehberi Kuveyt – Kuveyt ile ilgili bilgi, başkenti, ekonomisi, bayrağı, komşuları, tarihi, coğrafi konumu hakkında bilgi

kuveyt bayrağı

Kaynak: pixabay.com

Kuveyt

  • Yüzölçümü: 17.818 km2.
  • Başkenti: Kuveyt.
  • Dil: Arapça, İngilizce.
  • Din: Müslüman % 95 (% 66 Sünni, % 29 Şii).
  • Para birimi: 1 Kuveyt dinarı = 100 fil.
  • Başlıca kentleri: Havelli, Salimiye, Yahre, Ahmedi.

Ön Asya’da, Arap Yarımadası’nda devlet. Kuveyt, Arap Yarımadası’nın kuzeydoğu ucunda, Basra Körfezi’nin kuzeybatı kıyısında; kuzey ve batıdan Irak, güneyden Suudi Arabistan, doğudan Basra Körfezi ile çevrilidir. Güneydeki toplam 57.000 km2’lik tarafsız bölge, Kuveyt ve Suudi Arabistan tarafından yönetilir. Bölgedeki petrol, eşit olarak üretilir ve paylaşılır. Kuveyt, Körfez’de Irak’ın hak öne sürdüğü Bubiyan ve Verbe adalarını da içeren 3 yönetim birimine ayrılmıştır.

YÜZEY ŞEKİLLERİ

Kuveyt, yüksekliği 330 km2‘yi aşmayan engebeli çöllerle kaplı bir ülkedir. Kıyı boyunca, çoğu deniz düzeyine yakın kumsallar ve tuzlu bataklıklarla örtülüdür. Buna karşılık, Kuveyt Körfezi’nin batısına doğru uzanan Celez-Zor, yüksek bir uçurumdur. Kuzey kıyısı açıklarında Bubiyan gibi adalar, ırmakların taşıdığı alüvyonlar sonucu oluşmuştur.

İKLİM

Sıcak ve kurak bir iklimin görüldüğü Kuveyt’te yazın sıcaklık 37 °C’ye yükselebilir, ocakta gece 2°’C’ye düşebilir. Yıllık ortalama yağış tutarı 125 mm’dir. Yağışlar, kasım-nisan arasında düşer.

kuveyt

Kaynak: pixabay.com

BİTKİ ÖRTÜSÜ VE HAYVANLAR

Bitki örtüsü ve doğal hayvanlar oldukça azdır. Petrol bulunmadan önce Kuveyt, deve, keçi ve koyun sürüleri güden Bedevi göçebelerin yaşadığı bir ülkeydi. Vahalarda hurma ağaçları, çölde sert, dikenli otlarla dikenli çalılar ve kaktüsler yetişir. İlkbaharda yağmurlardan sonra her tarafı otlar kaplar.

TOPLUM YAPISI

Kuveyt toplumuna genelde Bedevi kültürü egemen olmakla birlikte, ülkeye büyük oranda göçlerin olması, toplum yapışım değiştirmiştir. Batı etkisinin belirgin olmasına karşın, yerli halk, zenginliğin sağladığı maddi olanaklarla Müslümanlığın geleneksel değerlerini şaşılacak biçimde birleştirmiştir. Kuveyt’teki göçmenlerin % 90’ı, Arap ülkelerinden (genellikle, Mısır, Irak ve Filistin) geri kalanlarsa İran, Pakistan ve Hindistan’ dan gelir. Göçmenler, toplam nüfusun 3/5’ini oluşturur.

Advertisement

Din. Bir İslam devleti olan Kuveyt’te, nüfusun % 95’i Müslüman, % 5’i Hıristiyandır. Müslümanların % 78’i Sünni, geri kalanı Şii mezheplerine bağlıdır.

Dil. Halkın büyük çoğunluğu, resmi dil olan Arapçayı konuşur. Ticaret dili olan İngilizcenin yanı sıra, İran kökenliler arasında Farsça yaygındır.

Ekonomisi

Tarım. Ekime elverişli alanlar son derece sınırlı (toplam yüzölçümün % 7’si) olduğundan, üretim yetersizdir. Domates (15 bin ton), kavun (2 bin ton), soğan (2 bin ton), hurma (2 bin ton), başlıca tarım ürünleridir.

Hayvancılık. Bedeviler; deve, koyun ve keçi yetiştirme konusunda hükümet tarafından özendirilir. Sığır (30 bin baş), koyun (275.000 baş), keçi (340 bin baş), kümes hayvanları (24 milyon), temel hayvan çarlığını oluşturur. Balıkçılıktan çok, karides üretimi (ihracatı yapılır) önemlidir.

Endüstri. Başta petrokimya olmak üzere, yapı, tekne yapımı, çimento, elektrikli araç-gereç, plastik, besin, meşrubat dallarında etkinlik gösteren 600’ün üzerinde endüstri kuruluşu vardır.

Doğal Kaynaklar. Petrol (75 milyon ton), doğal gaz (170 milyar metreküp), dışında, ekonomide rol oynayacak derecede önemli doğal kaynak yoktur.

Advertisement
kuveyt

Kaynak: pixabay.com

Tarihi

Tarihi Hellenistik döneme kadar inen Kuveyt, bir süre Sasani İmparatorluğu’nun bir parçası oldu. 680’de Emevi Halifeliği’ne katıldı. Osmanlı yönetiminde Basra Eyaleti’ne bağlandı. 1756’da özerk Kuveyt Emirliği kuruldu.

Bu tarihte Kuveyt’teki kabileler, Osmanlılarla anlaşma yapacak bir şeyh seçtiler. O tarihten bu yana da ülkeyi, ilk Kuveyt emiri el Sabah’ın soyundan gelen emirler yönetti. 1899’da Büyük Britanya ile Osmanlı Devleti arasında yapılan bir anlaşma gereğince Kuveyt, Büyük Britanya’ya bağlandı. 1938’de bölgede petrol bulduysa da, İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması nedeniyle 1946’ya kadar üretime geçilemedi. 1961’de Kuveyt tam bağımsız bir ülke oldu. Bu tarihi izleyen yıllarda Irak’ın Kuveyt üzerinde hak öne sürmesi, ülkeye İngiliz birliklerinin, daha sonra da onların yerine Arap birliklerinin getirilmesiyle sonuçlandı. 1962’de yeni anayasanın yürürlüğe girmesinin ardından BM’ye üye olan ülkede, ilk seçimler 1963’te yapıldı.

1967’deki Arap-İsrail Savaşı’nda Kuveyt, Arap devletlerinin yanında yer aldı. Büyük Britanya ile yaptığı askeri anlaşmayı da 1971’de tek yanlı olarak iptal etti. 1973’te Kuveyt toprakları üzerinde yeniden hak öne süren Irak, 1967’de Arap ülkelerine karşı olumlu tutumundan ötürü, bu istediğinden vazgeçti. Hükümet, 1974’te Kuveyt Petrol Şirketi’nin % 60’ını, 1979’da ise geri kalan % 40’ını satın aldı. 1981 Şubat’ında seçime gidildi. Şeyh Sabah’ı destekleyen Bedevi milletvekilleri büyük bir çoğunluk elde ettiler. 1985 Seçimleri tutucuların başarısızlığıyla sonuçlanınca Emir, Temmuz 1986’da, Meclis’i feshetti, basına sansür kondu. İran-Irak Savaşı’nın tırmanmasından, Irak’ı destekleyen Kuveyt büyük zarar görür. Kuveyt tankerleri, Körfez’de İran saldırılarıyla karşılaştı. Ülke içinde de, bir dizi şiddet eylemleri yaşandı: Kuveyt yöneticilerine suikast girişimleri; İranlı göçmen işçilerin olaylara karışmaları; İran’ın füze saldırısı (Eylül 1987); bir Kuveyt uçağının Lübnanlı Şii milisler tarafından kaçırılması, (Eylül 1988); İran, Sabah yönetimini sarsmayı, ülke içi muhalefete destek vermekle sürdürdü.

1988’de geniş çaplı tutuklamalara gidildi. İran-Irak Savaşı’nın sona ermesi (Ağustos 1988), Kuveyt’i rahatlatmadı. Bunun nedeni, Irak’ın Kuveyt toprakları üzerindeki egemenlik savlarını yeniden gündeme getirmesiydi. Muhalefetin 30 bin imzalı, Meclis’in açılmasına ilişkin dilekçesi (Mart 1989), yıkıcılık suçlamasıyla karşılaştı. İmzaya öncülük eden 40 kadar kişi, mahkemeye verildi. Savaş ertesinde büyük ölçüde prestij kaybına uğrayan Irak Devlet Başkanı Hüseyin Saddam, konumunu güçlendirmek için Kuveyt’i işgal etti (2 Ağustos 1990). Sabah ailesi, Suudi Arabistan’a sığındı. Kuveyt’in Irak topraklarının bir parçası olduğunu öne süren Saddam, kesinlikle attıkları adımdan geri dönmeyeceklerini açıkladı. BM Genel Kurulu Irak’a ekonomik ambargo uygulanmasını kararlaştırdı (Eylül 1990).

Türkiye bu karara katılan ilk ülkelerden biri oldu. ABD, Irak’ın çekilmesi için gerekirse askeri harekata girişmekten kaçınmayacağını duyurdu. Kasım sonunda, Körfez’deki ABD askeri varlığı 430.000’e ulaştı. Diplomatik çabalar sonuç vermeyince, BM Güvenlik Konseyi; 15 Ocak 1991’e kadar, Irak’ın Kuveyt’ten çekilmemesi durumunda, askeri müdahale kararını onayladı (1 Aralık 1990). Körfez Savaşı’nda (Ocak -Mart 1991) ağır bir yenilgiye uğrayan Irak, ülkeden çekilirken petrol kuyularının çoğunu yaktığı gibi birçok yeri de yakıp yıktı. Savaş sonrasında hızlı bir çalışmayla yakılıp yıkılanlar onarılıp yeniden ayağa kaldırıldı.


Leave A Reply