Kuyruklu yıldız nedir? Kuyruklu yıldızların özellikleri, ne zaman gözlemlenir? Kuyruklu yıldız hakkında bilgi.
Kuyruklu Yıldız; Güneş çevresinde çok uzun bir elips yörünge çizen ve “kuyruk” denen ışıklı bir uzantının eşlik ettiği bulutumsu gök cismidir. Bir kuyruklu yıldız, ortasında çok küçük, genellikle apaçık seçilmeyen bir çekirdeğin bulunduğu bir başla bir saç bölümünden oluşur. Bunların tümü bazen çok uzun bir kuyruk bölümü oluşturacak biçimde boşluğa yayılır. Kuyruk ve saçta önemli biçim düzensizlikleri görülebilir. Daha çok, ekseni çok büyük olan bir elipse benzeyip, yörüngeleri genellikle uzundur. Güneşe en yakın olduğu noktalarda yörüngeleri parabole dönüşebilir. Tümüyle parabol yörüngeli kuyruklu yıldızlar da vardır. İyonlaşmış moleküllerin yüksek bir manyetik alan içinde, hareket etmeninden oluştuğu sanılan ışıklı kuyruk, Güneş’e yaklaştıkça geriye doğru uzanır. Parabol yörüngeli bir kuyruklu yıldız Jüpiter gibi büyük kütleli bir gezegenin çekim alanına girdiğinde yörüngesi küçük devirli bir elipse dönüşür.
Kuyruklu yıldızlar 1577’ye kadar atmosferik bir olay olarak bilindi. 1577′ de Tycho Brahe, kuyruklu yıldızların güneş etrafında dolandıklarını gösterdikten sonra Edmond Halley ve sonra Wilhelm Olbers, kuyruklu yıldızların yörüngeleri üzerinde araştırmalar yaptılar. Halley, 1682’de gözlenen parlak kuyruklu yıldızın 1531 ve 1607’de görülenle aynı olduğunu gösterdi ve kuyruklu yıldızın 1758’de yeniden görüneceğini söyledi. Söylediği gibi, 1758’de gözlenen bu parlak kuyruklu yıldıza Halley Kuyruklu yıldızı adı verildi. Yörüngesi üzerinde dolanma dönemi 76 yıl olan Halley Kuyruklu yıldızı, 1986’da yeniden gözlendi.
Araştırmalara göre evrende yaklaşık 100 milyar kadar kuyruklu yıldız olduğu sanılır. İÖ 2316’dan bu yana, 7 Mart 1973’te bulunan Kohoutek kuyruklu yıldızı da içinde 2029 adet kuyruklu yıldız gözlenmiştir. Bunlardan 599’u belirgin kuyruklu yıldız sayılabilir. Belirgin kuyruklu yıldızların 241 elips yörüngeli yani periyodik, 295’i parabol yörüngeli, 63’ü ise hiperbol yörüngelidir. Kimileri çıplak gözle görülmekle birlikte, yılda ortalama 9-10 kuyruklu yıldız gözlenir. Kuyruklu yıldız başının çapı 50.000-250.000 m arasında değişir. Katı, gaz ve tozlardan oluşan çekirdek bölümünde ise, bu 1 km’yi aşmaz. Kuyruk uzunluğu, kiminde 320 km’ye ulaşabilir. Ağırlıkları dünyanınkinin milyonda biri kadardır. Ayrıca, çekirdekten uzanan ve hafif gazlardan oluşan bir zarf, kuyruklu yıldızı çepeçevre sarar. Zamanla kuyruklu yıldız yörüngeleri, madde parçalarıyla dolarken, o yörüngedeki kuyruklu yıldız giderek küçük parçalar halinde ufalanıp yok olur. Yok olma süreleri 10.000 yıl olan kuyruklu yıldızlar kısa dönemli sayılırlar. Dünya bu kuyruklu yıldız yörüngelerinin yakınından geçerse, küçük parçalar dünya atmosferine kayan yıldız yağmurları olarak görülürler.
Hollandalı astronom Dort’un, oldukça benimsenen görüşüne göre kuyruklu yıldızlar Güneş’ten 0,3-2 ışık yılı uzakta yer alan ve kendi adıyla anılan Dort kuşağında oluşmaktadırlar. Çekimsel tedirginliklerle Dort Kuşağı’ndan ayrılan bu cisimler Güneş’in çekim etkisine kapılıp kuyruklu yıldızları oluştururlar.
Kohoutek Kuyruklu yıldızı: Mart 1973 Alman astronom Lubos Kohoutek tarafından keşfedildi. Keşfedildiği tarihte görünür parlaklığı 16 m (16 kadir) olup, aralık ayı sonunda Güneş’e 21 milyon km yakından geçerken 250 milyon kez parlayarak Venüs gezegeninin parlaklığına erişti. Oldukça basık olan yörüngesi üzerinde, Güneş’ten 600 milyar km uzağa gidip 80.000 yıl sonra yeniden gelecektir.
West Kuyruklu yıldızı: Çıplak gözle ilk kez 1976’da güney yarım kürede görüldü. 1875 sonlarında Richard West tarafından Şili’de çekilen fotoğraf plakları üzerinde keşfedildi. Kuyruğu büyük ölçüde toz zerreciklerinden oluşan bu kuyruklu yıldız 12-24 Mart 1976 tarihleri arasında dört parçaya ayrıldı.
