Ülkeler Rehberi Lesotho – Lesotho ile ilgili bilgi, başkenti, tarihi, ekonomisi, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu hakkında bilgi
Kaynak: pixabay.com
LESOTHO
- Yüzölçümü: 30.355 km2.
- Başkenti: Maseru.
- Dil: Bantu dilleri (Sesotho), İngilizce. Başta Sesotho olmak üzere, çeşitli Bantu lehçeleri ve İngilizce, konuşulan başlıca dillerdir. Sesotho ve İngilizce aynı zamanda, resmi dillerdir.
- Din: Hristiyan (% 44 Katolik, % 30 Protestan), doğal dinler (% 20). Halkın % 74’ü Hristiyandır. Hristiyanlar arasında nüfusun % 44’ünü oluşturan Katolikler ve % 30’unu oluşturan Anglikanlarla Evangelistler bulunur. Geri kalan % 20 ise genellikle atalara tapınmayı içeren doğal Afrika dinlerine bağlıdır.
- Para birimi: 1 loti =100 lisente.
- Başlıca kentleri: Leribe, Roma, Tosing.
Güney Afrika’da devlettir. Basutoland adlı eski bir İngiliz sömürgesi olan, Güney Afrika’nın doğu kıyısında 160 km kadar içeride, Güney Afrika Cumhuriyeti topraklan içinde yer alan Lesotho; batı ve kuzeyden Orange, kuzey ve doğudan Natal güneydoğu ve güneyden eyaletleri ve Zenci yurtluğu Transkay ile çevrilidir.
Yüzey Şekilleri;
Ülke toprakları Draken Dağları’nın en yüksek bölümünde yer alır. Kuzeydoğu sınırı boyunca ve kuzeybatıda Maluti Dağları’nda yükseklik yer yer 3.300 m’yi aşar; doğuda öteki yerlerdeyse yükseklik genellikle 2.400 m’nin üzerindedir. Batıya doğru gidildikçe dağ etekleri batı sınırında, Orange Eyaleti ile Lesotho arasındaki oldukça alçak ve dar bir şerite dönüşür. High Veld’in bir bölümünü oluşturan bu bölgenin yüksekliği yaklaşık 1.500 m kadardır. Yüksek kuzey ve doğu yaylası, birkaç büyük ırmakla birlikte, Orange Irmağı ve kolu Caledon’un doğduğu bölgeyi içerir.
İklimi;
Yüksekliğe bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte, iklim genellikle ılıman ve nemlidir; ovalarda ortalama sıcaklık temmuz ayında 7°C ile ocak ayında 20°C arasında değişir. Kuzey ve doğunun en yüksek bölümlerindeyse bu fark daha da büyür. Yıllık yağış ortalamasının 3/4’ü ekim ve nisan aylarında görülür; yağmur genellikle kısa süreli sağanaklar biçiminde yağar. Yıllık ortalama yağış tutan, batıdaki ovalarda 650 mm’dir.
Bitki Örtüsü ve Hayvanlar;
Doğal bitki örtüsünü çayırlar oluşturur; bu çayırların büyük bölümü kızıl ot adı verilen bir ot türüyle kaplıdır. Yaylalarda yetişen ot genellikle, ovalarda yetişenden daha fazladır. Hemen hiç ağaç yoktur; ancak korunaklı vadilerde yoğun biçimde çiçekli funda yetişir. Bazı yerlerde ise söğüt ve başka ağaçlar ekilidir. Sürüngenler ve birkaç küçük memeli hayvanın dışında, öteki vahşi hayvanlar, sürekli avlandıklarından soyları tükenmiştir.
Kaynak: pixabay.com
Ekonomi;
Lesotho’nun ekonomik varlığı, bütünüyle madenciler, işçiler ve hizmetliler olarak ülkedeki işgücünün yarısına iş olanağı sağlayan Güney Afrika’ya bağlıdır. Tarım alanları (toplam yüzölçümün % 12’si) sınırlı (buğday, mısır, sorgum; arpa, yulaf, fasulye), hayvancılık (sığır, koyun, keçi) tüketime dönüktür. Tarımsal ürünlerin işlenmesi, madencilik dışında endüstri etkinliği yoktur. Ekonomi, Güney Afrika ve Svaziland ile yapılan parasal anlaşma ve bu ülkelerle birlikte Botsvana ile yapılmış olan gümrük birliğiyle güç kazanmaktadır. Maden kaynakları azdır. En önemli madencilik girişimi, Maluti Dağları’daki küçük Letsengla Terai elmas madenidir. Lesotho, Güney Afrika Gümrük Birliği’ ne üye olduğundan Güney Afrika pazarına serbestçe girebilme hakkı vardır, ancak Güney Afrika yönetimi, rakip endüstrilerin gelişmesini özendirmemektedir. Dışalım dışsatımın çok üzerindedir. Tarım ürünleri, elmas, başlıca dışsatım; besin, petrol, makine, ulaşım araç-gereçleri, başlıca dışalım mallarıdır.
Tarihi
Bugün Lesotho olarak adlandırılan bölgenin bilinen en eski halkı Boşimanlardır. Boşimanlar, 18. yüzyıldan önce, daha Nguni boyları Draken Dağları’nı aşıp Caledon Irmağı vadisinde yerleştiklerinde ortadan kaldırılmışlardı. Daha sonra aynı bölgeye Sotho boyları da yerleşti. 19. yüzyılın başlarında, Zuluların önderi Chaka, Zulu İmparatorluğu’nun temellerini attı; Zulular kendilerine karşı çıkan boyların topraklarını yakıp yıktı.
Zulular, Draken Dağları’nı aşarken, öteki Nguni boylan onların önünden kaçmışlardı. Sonunda, soylu olmayan bir aileden geldiği söylenen Stoho önderi Moshoeshoe, Sotho ve Nguni boylarından oluşan bir birlik kurdu ve Zuluları geriletti. Moshoeshoe, krallığını kurmaya başladığında, bu kez yeni istilacılar Boerlerle de savaşma zorunda kaldı. Ülkesini Avrupalı tüccar ve misyonerlere açan Moşoeşoe, krallığını korumanın en iyi yolunun İngiliz korumasına sığınmak olduğuna inandı. 1868’de, Lesotho, İngiliz Krallığı’na ait bir bölge olarak tanındı. Ülke (Basutoland), 1871’de Kap Kolonisi’ne bağlandı. Boyların gelenekleri ve yergilerle ilgili tartışmalar 1880’de bir ayaklanmaya yol açtı. 1883’te barış yeniden sağlandı; 1884’te Basutoland, İngiliz Krallığı’na bağlı ayrı bir koloni durumuna geldi.
1960’ta, ülkeye büyük ölçüde özerklik sağlayan bir anayasa hazırlandı. Bağımsızlık ise ancak 1965 genel seçimlerinden sonra tanındı; bir yıl sonra Lesotho adıyla bağımsız bir ülke olması ve Moşoeşoe’nin soyundan gelen kişinin en büyük reis olarak tahta çıkması onaylandı. Ülkenin bağımsızlığını elde etmesinden (Ekim 1966) sonra, Başbakan Leabua Jonathan, Güney Afrika ile iyi ilişkiler kurulması için çaba gösterdi; politik konularda kralın yetkisi sınırlandı.
Jonathan, 1970 genel seçimlerinde yenilgisi kesinleşince, anayasayı askıya alarak siyasal muhalefeti susturdu ve Kral II. Moşoeşoe’yi geçici bir süre için sürgüne gitmeye zorladı. Leabua, iç savaş tehlikesinin baş göstermesi üzerine, II. Moşoeşoe’yi yeniden başkan yaptı, ancak yetkilerini sınırladı. Sürgündeki muhalif Basuto Kongre Partisi’nin askeri kanadını oluşturan Lesotho Kurtuluş Ordusu’nun, zaman zaman yönetimi devirme eylemleri (1980-1985), Güney Afrika’nın desteğiyle kanlı biçimde bastırıldı.
Ocak 1986’da, kansız bir darbeyle yönetimi ele geçiren Lesotho Silahlı Kuvvetler Başkomutanı Metsing Lekhanya, kral ile anlaşarak yeni anayasanın yürürlüğe girişine kadar tüm politik etkinlikleri askıya aldı (Mart 1986). Leabua Jonathan’ın ölümü (Nisan 1987), yönetimi rahatlattı. Papa II. Jean Paul’ün ülkeyi ziyareti sırasında (Ekim 1988), yönetim karşıtları, bir otobüs dolusu insanı rehin aldılar. Ancak rehineler, Güney Afrika komandoları tarafından kurtarıldı. Başbakan Lekhanya’nın adının bazı yolsuzluklara ve bir cinayete karışması, Güney Afrika yandaşı politika izlemesi, 1989’da yönetim karşıtı hareketlerin yeniden tırmanışa geçmesine yol açtı. 1990’da kral ve askeri konsey arasında çıkan anlaşmazlıkların ardından General Lekhanya Kral Moşoeşoe’yi İngiltere’ye sürgüne gönderdi. Kasım’da ise kralın oğlu III. Letsie tahta çıkardı.
