Levni Kimdir? Osmanlı Döneminin En Büyük Minyatür Sanatçısının Hayatı ve Sanat Anlayışı

0
Advertisement

Levni Kimdir? Osmanlı döneminin en büyük minyatür sanatçılarından olan Levni’nin hayatı ve sanat anlayışı hakkında bilgi.

Levni Kimdir?

Büyük bir Türk minyatür ve tezhip sanatçısıdır. Asıl adı Abdülcelil iken saraya mensup olduktan sonra Çelebi diye anılmış, eserlerine Levni (renkçi) imzasını atmıştır.

Levni Edirne’de doğdu. Küçük yaşta İstanbul’a geldi. Saray nakışhanesine girdi. Müziğe büyük bir yeteneği vardı. Kısa zamanda müzikte büyük ilerlemeler gösterdi. Şiirle de uğraştı. Zamanının sayılı şairleri sırasına geçecek derecede şiir yazardı.

Surname-i Vehbi'den: III. Ahmet'in sünnetinde köçekler

Surname-i Vehbi’den: III. Ahmet’in sünnetinde köçekler

XVIII. yüzyıl başları III. Ahmet ve Nevşehirli Damat İbrahim Paşa devirleri bir yandan Batı dünyasına yönelmek, bir yandan da yaşanılan günü değerlendirmek isteğinden dolayı güzel sanatlara büyük önem verilen bir devirdi. Bu alanlarda istidadı olan sanatçılar el üstünde tutuluyordu. Levni de nakış, müzik ve şiirde gösterdiği ustalıktan dolayı saray musahipliğine kadar yükseldi ve daha sonra Nakkaşbaşı oldu.

Levni’nin Sanatının Özellikleri Nelerdir?

Levni, minyatür sanatının o zamana kadar bilinen belli kuralları dışına çıkarak bu sanat kolunda adeta bir çığır açmış ve sanatın yolunu değiştirmiştir. Topkapı Sarayı Müzesi’nde birçok minyatürleri vardır. Yalnız Vehbi’nin “Sûrnâme” adındaki düğün tasvirleri eserini yüzlerce resimle süslemişti. Eserlerinde kalabalık figürlerden çok bir tenhalık göze çarpar. Az hatta tek figürle çalışmayı tercih eder. Minyatürde adet olan aynı yüzler aynı ifadeler yerine onun her figüründe değişik bir ifade başça bir yüz görülür. Sanki modelin şahsi görünüşü belirtilmek istenmiştir. Bu bakımdan Levni’nin gerçekçiliğe doğru bir eğilimi vardır.

Birçok minyatüründe perspektif tasası görülür. Yani iki boyutlu bir resim sanatı olan minyatüre bir üçüncü boyut derinlik katmıştır ki yaptığı asıl değişiklik budur. Topkapı Sarayı’nın Portreler Galerisi’nde bulunan III. Ahmet‘le şehzadesinin portresi ise benzerleri bakımından minyatür olmaktan çıkar. Bu çalışma koskocaman bir portredir.

Advertisement

En önemli eseri Vehbi Surnamesinde yer alan 137 minyatürdür. Kitapta III. Ahmet’in şehzadelerinin 1720’deki sünnet düğünü şenlikleri anlatılır. Levni, bu minyatürlerinde çeşitli esnaf loncalarının geçit törenlerini, gündüz ve gece eğlencelerini, su üzerinde yapılan gösterileri, düğün şölenlerini canlandırarak yaşadığı dönemin toplumsal yaşamına önemli ölçüde tanıklık eder.

Levni Albümü adıyla tanınan bir başka eserinde yer alan 43 minyatüründe döneminin giysilerini en iyi biçimde yansıtan Osmanlı kadın ve erkekleriyle Avrupalı ve İranlı tipleri betimlenmiştir. Osmanlı padişahlarının portreleriyle sanatçının öteki minyatürleri Padişahlar Albümünde biraraya toplanmıştır. Eserleri Topkapı Sarayı Kütüphanesi’nde saklanır. Levni edebiyatla da uğraştı, şiirler yazdı. Çoğunlukla halk şiiri geleneğini sürdürür. Türk atasözleriyle deyimlerine yer vererek yazılmış başarılı bir şiirin de onun olduğu kabul edilir.

Levni 1732’de Patrona Halil ayaklanmasından iki yıl sonra öldü. Ayvansarayı’nın “Hadi katu’l-Cevâmi” ‘de bildirdiğine göre Otakçılar Camisi yakınındaki Sadiler Tekkesi’ne gömülmüştür.

Levni imzasını tek bir şekilde atmadığı için büyük şöhreti yüzünden başka ressamların eserleri de bazen onun zannedilmiştir.

Aşağıda Levni’nin İmzası Bulunmaktadır
Levni'nin İmzası

Levni’nin İmzası


Yorum yapılmamış

Reply To Anonim Cancel Reply