Libya Nerededir? Özellikleri, Konumu, İklimi, Ekonomisi, Tarihi Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Ülkeler Rehberi Libya – Libya ile ilgili bilgi, başkenti, ekonomisi, tarihi, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu hakkında bilgi

libya bayrağı

Kaynak: pixabay.com

Libya;

  • Yüzölçümü: 1.759.450 km2.
  • Başkenti: Trablus.
  • Dil: Arapça, Berberice.
  • Din: Müslüman (% 98).
  • Para birimi: 1 Libya Dinarı = 100 Dirhem.
  • Başlıca kentleri: Bingazi, Misrate, Zaviye, El Hums.

Kuzey Afrika’da devlettir. Yüzölçümü açısından, Afrika’nın üçüncü büyük ülkesi olan, Akdeniz kıyı şeridi 1.850 km’yi bulan Libya; kuzeybatıdan Tunus, batıdan Cezayir, güneyden Nijerya ve Çad, güneydoğudan Sudan, doğudan Mısır ile çevrilidir.

Yüzey Şekilleri;

Güneyde Fizan Bölgesi, yüzölçümünün % 85’ini kaplar Sahra’nın bir bölümünü içeren bu alçak ve düz topraklarda, bazı yerlerde, vahalara rastlanır. Bölge, Tilbesti Sıradağları’nın Çad’dan Libya’ya sokulduğu noktada 2.000 m yüksekliğe ulaşır. Kuzeybatıda Akdeniz kıyısındaki Trablusgarb Bölgesi, Tunus sınırı Misrate Limanı arasındaki 300 km uzunluğundaki kıyı bölgesini içerir. Bir dizi dar kıyı ovasından oluşan bölgenin, toprakları tarıma oldukça elverişlidir. îç kesimlerinde yer alan Gefara Ovası, aşamalı olarak yükselerek Sahra’nın kuzey eteğini oluşturur. Kuzeydoğuda uzanan Berka’nın (Sirenaik) büyük bölümü, Mısır sınırında 250 km’lik kıyı şeridi boyunca uzanan kireçtaşı yaylasını içerir. Yüksekliği 1.000 m’ye varan yayla, Akdeniz’e dönük dik bir çıkıntı yaparak doğuda ve güneyde Sahra’ya doğru hafifçe alçalır. Berka Yaylası ile Trablusgarb’ın kıyı ovalan arasında kalan kıyı bölgesi, kıraç bozkırlarla kaplıdır.

libya

Kaynak: wikipedia.org

İklim;

Libya’da iki tür iklim gözlenir: Kıyılarda Akdeniz iklimi, Sahra’da çöl iklimi. Çöllerde yağış çok az (yılda 100 mm’nin altıba), günlük sıcaklık değişimi ise büyüktür (gündüzleri sıcaklık 49°C’nin üzerine çıkarken geceleri don görülebilir). Akdeniz iklimi yağış ilkbahar ve sonbaharda (düşer), yalnız kuzeybatı ve kuzeydoğu kıyılarında Trablusgarb’da ortalama sıcaklık ocakta 12°C, temmuzda 27°C’dir. Kuzeybatı kıyılarında 400 mm olan yıllık ortalama yağış tutarı, Bingazi’de 270 mm’dir.

Bitki Örtüsü:

Berka Yaylası’nda yaprak dökmeyen ağaç toplulukları kuzeybatı ve kuzeydoğu kıyılarında; ardıç, sakız ormanlarının yanı sıra, limon, mandalina, portakal, incir, kayısı, zeytin ve badem ağaçlan göze çarpar. Vahalarda hurma başlıca bitkidir. Nitelikli kâğıt üretiminde kullanılan halfaotu, yan kurak yüksek ovalarda kendiliğinden yetişir. Sürüngen, çöl kemiricili tilki ve sırtlan gibi çeşitli kuşlar (akbaba, kartal, şahin, tahtalıgüvercin, tarlakuşu, vb) doğal hayvanlar arasında sayılabilir.

Ekonomisi:

Tarım. Yüzölçümün yalnızca % 3’ü tarıma elverişlidir. Bu alanlar, genelde Akdeniz kıyı şeridinde yoğunlaşmıştır. Vahalar, dağ eteklerinde hurma, zeytin, üzüm yetiştirimi yaygındır. Buğday, arpa, temel ürünlerdir.

Advertisement

Hayvancılık. Hayvancılık (sığır, koyun, keçi, kümes hayvanları), geleneksel bir uğraş olarak özellikle Bedeviler ve Berberiler arasında önemini korur. Yıllık balık üretimi 8 bin tondur. Kuzeydoğuda ormancılıkla ilgili çalışmalar yapılır ve yılda yaklaşık 600 bin m3 kereste üretilir.

Endüstri Günümüzde endüstri etkinliklerinin temeli; petrokimya, yapı araç gereçleri (çimento, çelik, elektrik kabloları, alüminyum boru ve donanımları, cam, tuğla, kiremit) sektörlerine dayanır.

Doğal Kaynaklar; En önemli doğal kaynak dış satımın %98’ini oluşturan petroldür. Doğal gaz, demir filizi, alçıtaşı öteki başlıca yeraltı zenginlikleridir. 110 bin hektar alan kaplayan ormanlardan kereste elde edilir.

libya

Kaynak: wikipedia.org

Tarihi

Libya’yı Araplar, Hz. Osman zamanında Bizans’tan aldılar. Ondan sonra Libya Mısır ile Magrib (Batı Arap Alemi) arasında bir çekişme alanı oldu. Daha çok Bingazi, Mısır’a, Trablus da Magrip’e bağlı kaldı. Kültür bakımından hala öyledir.

Bingazi, Yavuz devrinde Osmanlı’ya bağlandı. Trablus’u Saint Jean Şövalyeleri ele geçirmişti. Amiral Turgut Paşa, Trablus’u bunların elinden fethetti. Ülke bir beylerbeylik olarak Osmanlı’ya bağlandı. Bir ara Karamanlı ailesinden beylerbeylere verildi. XIX. yüzyıl başlarında ve ortalarında Trablusgarp Vilâyeti (eyaleti) ile bağımsız Bingazi Sancağı (vilâyeti) kuruldu. Bu devirde Türk egemenliği Büyük Sahra’ya iyice yayıldı. Orta Afrika hükümdarlarının çoğu Abdülâziz’in, II. Abdülhamit’in bu ülke üzerinde egemenliğini tanıdılar.

Meşrutiyet idaresinin biribiri ardınca aldığı yanlış kararlardan faydalanan İtalyanlar, 1911’de Libya’ya saldırdılar. İttihat – Terakki, Trablus’taki Türk tümenini Yemen’e yollamış olduğu için, kuvvetsiz kalan Türk garnizonları, İtalyanlar’ın dehşetli kara, deniz, hatta hava kuvvetleri karşısında çarpıştılar. Türkler’i pek seven yerli halk, canla başla Türk savunmasına katıldı. Pek nispetsiz kuvvetler arasında yer yer, askerlik tarihinde harika sayılan savunmalar yapıldı. İtalyanlar hiçbir kıyıdan 1 km. den fazla içeri giremediler. Yalnız Balkanlı 4 müttefik devletin Osmanlı’ya saldırması üzerine Osmanlı hükümeti Libya’yı terketti.

Advertisement

Birinci Dünya Savaşı’nda V. Murat’ın torunu Şehzade Osman Fuat Efendi, «mirliva» (tümgeneral) rütbesiyle bîr Alman denizaltısı ile Libya’ya çıktı, bütün Libya’yı İtalyanlar’a karşı ayaklandırdı. Savaşı kaybetmemiz üzerine de Libya’da kalan Türk subaylarının idare ettiği çete savaşları, İtalyanlar’ı kıyılardan içeriye sokmadı. Ancak, Mussolini’nin havadan yaptığı taarruzlarla 1930’dan sonra Libya’da İtalyan egemenliği kurulabildi.

İkinci Dünya Savaşı’nda Mareşal Rommel’le Müttefikler arasındaki dehşetli savaşlara sahne olan Libya, İtalyanlar’dan temizlendikten sonra bir müddet İngiltere’nin nüfuzunda kaldı, Birleşmiş Milletler’in idaresine verildi. Fransızlar’ın tam anlamı ile karşıt olmalarına rağmen, 1951 sonunda ülkeye bağımsızlık verildi.

Libya bugün Arap Baharı sonrasında Muammer Kaddafi’nin devrilmesi sonrasında bir iç karışıklık geçirmiştir. Libya’da ki bu iç karışıklık halen devam etmektedir.


Leave A Reply