Lozan barış antlaşmasının kısaca özetinin bulunduğu yazımız. Lozan barış antlaşması hakkında kısaca özet bilgiler.
Lozan Barış Antlaşmasını İsmet Paşa imzalarken çekilmiş meşhur fotoğraf
Mudanya Ateşkes Antlaşması’ndan sonra barış esaslarını görüşmek üzere Lozan Konferansı toplandı (20 Kasım 1922). Konferans, tarafsız bir ülke olan İsviçre’nin Lozan kentinde toplandı. Konferansa TBMM adına (Mudanya’daki başarısından dolayı) İsmet Paşa katıldı.
Konferansa İstanbul Hükümeti de çağırılınca oluşabilecek ikiliği önlemek için saltanat kaldırıldı.
İtilaf Devletleri (özellikle İngiltere ve Fransa) imzalanacak antlaşmayı I. Dünya Savaşı’ndan mağlup olarak çıkan Osmanlı Devleti’ne kabul ettirilmeye çalışılan Sevr Antlaşması’nın yeniden gözden geçirilmesi olarak görüyor, Sevr’e benzer ayrıcalıklar elde etmek istiyorlardı.
TBMM ise, Misak-ı Millî sınırları içinde bağımsız yeni bir devletin kurulduğunu, buna bağlı olarak da Osmanlı Devleti’nden kalan kötü mirası üstlenmediğini kanıtlamak, millî egemenliği sınırlayıcı koşulları ortadan kaldırmak istiyordu.
Mustafa Kemal, konferansa katılan temsilcilerden bu görüşmelerde Ermeni meselesi ve kapitülasyonlar konusunda asla taviz vermemelerini istedi. Konferansa Türkiye, İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Yugoslavya katıldı. Boğazlarla ilgili konular görüşülürken Sovyet Rusya ve Bulgaristan da hazır bulundular. ABD ise gözlemci olarak katılmıştır. Konferans şu üç önemli konuyu çözmek için toplanmıştı:
1. Türk – Yunan barışının esaslarını belirlemek
2. Osmanlı Devleti’nin yerine, Yeni Türk Devleti’ni ve onun haklarını tanımak
3. Osmanlı Devleti’nin yabancılara vermiş olduğu kapitülasyonları kaldırmak
Konferans görüşmeleri çok çetin geçti.
– Borçlar meselesi,
– Karaağaç,
– Boğazlar,
– Kapitülasyonlar,
– İstanbul’un İtilâf Devletlerince boşaltılması,
– Irak sınırımızın belirlenmesi (Musul), konularında Türk heyetinin bütün iyi niyetli çabalarına rağmen anlaşmaya varılamadı. Konferans 4 Şubat 1923’te dağıldı.
Tarafların iyi niyetli çalışmaları sonucunda konferans tekrar toplanmış ve yapılan görüşmelerden sonra Lozan Antlaşması imzalanmıştır (24 Temmuz 1923).
