Madde Neden Yapılmıştır? Maddenin Halleri ve Maddenin Hal Değişimleri Nelerdir?

6
Advertisement

Madde nedir? Madde neden yapılmıştır? Maddenin halleri ve hal değişimleri nasıl gerçekleşir ile ilgili bilgilerin yer aldığı sayfamız.

Maddenin Halleri

Maddenin Halleri

MADDE NEDEN YAPILMIŞTIR?

Her maddenin temel birimi atomdur, mikroskop altında bile görülemeyecek derecede çok küçük bir zerredir. Atomun kendisi de daha küçük zerrelerden yapılmıştır, ve bunların en önemlileri elektronlar, protonlar ve nötronlardır.

Bir atom içindeki elektronlar tarzda dönerler ki, adeta bir katı «kabuk» teşkil eder gibi görünürler. «Kabuk» tarafından çevrelenen mekan, merkezde bulunan bir protonlar ve nötronlar grubu müstesna olmak üzere, boştur. Bu gruba atomun çekirdeği denir ve atomun hemen hemen bütün ağırlığından sorumludur. Nötronlar, adlarından sezilebileceği gibi, elektrik bakımından nötrdürler, yani şarjsızdırlar. Protonlar pozitif elektrik yükleri taşırlar ve böylece çekirdek, bir bütün olarak pozitiftir.

MADDENİN HALLERİ

Katılar, sıvılar ve gazlar, maddenin üç önemli halidirler ve bütün cisimler bu lerin en az birinde bulunurlar. Bir katı belirli bir «kitleye, biçime ve kolayca tanınabilen bir iriliğe sahiptir. Bir sıvının kitlesi ve iriliği vardır, fakat belirli bir biçimi yoktur; otomatik olarak, içinde bulunduğu kabın biçimini alır. Gazların kitleleri vardır, fakat belirli irilik ve biçimleri yoktur. Mesela kolayca sıkıştırılabilirler ve daha küçük bir hacim alabilirler, ve genel olarak hava içine dağılmaya çalışırlar.

Her cisim teorik bakımdan katı, bir sıvı ya da bir halinde olabilir. Eğer bir sıvı yeter derecede soğutulursa, bir katı halinde «donar»; eğer yeter derecede ısıtılırsa bir gaz halinde «kaynar». Benzer tarzda, eğer bir gaz soğutulursa belki bir sıvı halinde yoğunlaşır, belki de bunun için basıncı artırmak gerekir. Eğer bir katı ısıtılırsa ergiyecek ve bir sıvı olacaktır.

Maddenin Halleri

Maddenin Halleri

MADDENİN HAL DEĞİŞİMLERİ

Bu hal değişmelerinin en iyi bilinen örneği sudur. Her günkü hayatımızda, su her üç halde bulunabilir. Buz, su ve buhar kimyasal bakımdan birbirlerinin aynıdırlar, çünkü aynı molekülleri ihtiva ederler. Fark moleküllerin hareket derecesindedir. Buzda moleküller, komşu moleküller arasındaki gayet şiddetli kuvvetler vasıtası ile, gayet belirli bir patron halinde (başka sözlerle bir kristal kafesi halinde) tutulurlar. Bu çekim kuvvetleri, moleküllerin yerlerinden ayrılmalarını önler, fakat ancak çok düşük sıcaklıklar müstesna, titreşimleri durmaz.

Advertisement

Su içinde, moleküller birbirleri üzerinde kayarak, birbirleriyle temasta kaldıkları halde, etrafa gidebilirler. Moleküllerin birbirleri üzerinde kaymaları sebebiyle, bir sıvıya uygulanan herhangi bir kuvvet, sadece bütün molekülleri bütün doğrultularda kenara itebilir. Dolayısı ile bir kap içinde kapalı bulunan bir sıvı üzerine uygulanan basınç, bütün doğrultularda eşit olarak iletilir. Bu prensibin pratik değeri, basıncı iletmek üzere sıvıların kullanıldıkları, su cenderesinde ve otomobil krikolarında görülebilir. Su buharında, su molekülleri tamamı ile serbesttirler. Bütün doğrultularda hareket edebilirler ve ederler de. Komşu moleküller birbirlerinden çok fazla uzaktadırlar; ve dolayısıyla buharı (bütün gazlar gibi), büyük bir boş mekan içine saçılmış, büyük sayı tulurlar. Bu takdirde cisim bir gaz haline geçer.

Bir katı ergirken, etrafından ergime ısısı kadar ısı alır, bu ısı katıyı ergitmek için gereken enerjinin ısı eşdeğeridir. Katı bütünüyle ergimedikçe, sıcaklığı ergime noktasının üzerine çıkamaz. Bir sıvının sıcaklığı da, madde bütünüyle gaz haline geçmedikçe, kaynama noktasının üzerine çıkamaz.


6 yorum

Leave A Reply