Tarihin yazılı en önemli belgelerinden birisi olan ve önce İngiltere’ye demokrasinin tohumlarını atmış Magna Carta ile ilgili bilgiler. Magna Carta nedir?
İngiltere Kralı John’un 1215’te, İngiliz derebeylerinin isteği ve zoru ile imzaladığı fermana «Magna Carta» (Yüce Ferman) denir. İngiltere’de halkın kişisel dokunulmazlığını, haklarını tanıyan ilk siyasî belge olarak kabul edilen Magna Carta, İngiliz demokrasisinin temelini meydana getirir.
İngiltere’de, Kral John idaresinden önce asilzadeler, hürriyetlerini, haklarını teminat altına almaya ihtiyaç hissetmemişlerdi. Kral John, ülkeyi büyük bir istibdatla idare ettiği için, başta derebeyleriyle asîlzadeler olmak üzere, halk arasında bîr hoşnutsuzluk başgösterdi. Bunun üzerine, 1213’te, bazı baronlarla yüksek rütbeli kilise adamları Londra yakınlarındaki Saint Albans kasabasında toplandılar, kral’dan istiyecekleri hakların bir listesini hazırladılar. Bu listeye, gerek kralın, gerekse kendilerinin emirlerinde çalışanlara verilecek haklar da eklenmişti Baronların bu tutumu, Magna Carta’nın bütün İngiliz halkı tarafından benimsenmesini, desteklenmesini sağladı.
Kral John kendisine sunulan bu listeyi önce imzalamadı. Bunun üzerine baronlar, kralın üzerine bîr ordu gönderdiler John, durumun tehlikesini, önemini sezdiği için Thames Nehri kıyılarındaki Rumrymede’de bir konferans topladı. Burada 15 haziran 1215′ te Kral John, tarihe Magne Carta adı ile geçmiş olan fermanı imzaladı.
Bu ferman bugün, tarihi bir belge olarak Londra’daki British Museum’da saklanmaktadır. Magna Carta’da 63 madde vardır. Bunların arasında özellikle üçü önemlidir. Bu maddelerde kısaca şöyle denilmektedir:
1. — Yürürlükte olan yasalar uygulanmak sızın hiçbir yurttaş tevkif edilemez, hapsedilemez, malları elinden alınamaz.
2.— Adalet satılamaz, geciktirilemez, hür olan hiçbir yurttaş ondan yoksun kılınamaz.
3.— Kabul edilmiş olanların dışında hiçbir vergi, yüksek rütbeli kilise adamlarından, baronlardan meydana gelen bir kurulun rızasını almadan, haciz koydurarak, ya da zor kullanarak toplanamaz.
Kral John’dan sonra tahta geçen 37 İngiliz kralı, İngiltere’yi, Magna Carta’ya uyarak idare etmiştir. Bir ara Magna Carta’nın derebeylerince yanlış bir şekilde, ya da işlerine geldiği gibi yorumlandığı olduysa da 1600′ den sonra bunlara engel olunmuştur.
