Mahatma Gandhi kimdir ve ne yapmıştır? Ünlü Hint siyasi adamı Mahatma Gandhi’nin hayatı, biyografisi, felsefesi ve suikasti hakkında bilgi.
Mahatma Gandhi
Tam ve gerçek adı Mohandas Karamçand Gandhi (1869-1948). Ünlü bir Hint siyaset adamıdır. Batı Hindistan’ın tanınmış bir ailesinin oğludur. Gandhi ailesi, yüzyıllar boyunca, Kathiawar eyaletlerinde önemli siyasi mevkiler de bulunmuşlardı. Mohandas Gandhi’nin babası Kaba Gandhi de önemli bir siyası şahsiyetti.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Gandhi, 2 Ekim 1869’da Porbandar’da doğdu. Yedi yaşına kadar doğduğu şehirde kaldı. Mezheplerinin gerektirdiği sıkı bir disiplin içinde büyüdü. Annesi, dine son derece bağlı aynı zamanda gayet akıllı, bilgili bir kadındı. Gandhi’nin babası pek fazla okumamışsa da iş hayatında pratik bilgisi çoktu. Gandhi okula da gidiyordu, fakat matematikle başı hiç hoş değildi. On üç yaşında evlendi. Bir yıl sonra yeniden okul hayatına döndü. Sanskritçe öğrendi. Bu arada, ağır hasta yatan babasına da baktı. Orta öğrenimini bitirdikten sonra, Bhavnagar’da koleje gitmeye başladı, fakat okulun havasına bir türlü alışamıyordu. Bir aile dostu Gandhi’nin İngiltere’de hukuk okuması fikrini ortaya attı. Gandhi’nin annesi de bu fikri beğenmişti, fakat karar çevrede hiç de iyi etki yaratmadı.
Gandhi İngiltere’de
Gandhi, yeni doğmuş çocuğunu, karısını annesinin yanında bırakıp, İngiltere’ye gitmek üzere yola çıktı. Her ne pahasına olursa olsun, et yememek hususunda annesine söz vermişti. Dinî inançlar yüzünden verilen bu söz, Gandhi’ye yol boyunca pek çok sıkıntı çektirdiyse de Gandhi, sözüne bağlı kalmayı her şeyden üstün tutan bir insandı, sonuna kadar dayandı. O tarihte Gandhi et yemez değildi, olmaya da niyeti yoktu. Yalnız, annesine verdiği söz uğruna sebze yemeye alıştı, zamanla sebzeden başka bir şey yemez oldu. Londra’da öğrenimini yaptığı sıralarda, oradaki Vejeteryanlar klübüne üye yazıldı. Daha sonraki yıllarda da «vegetarianism» üzerine birçok eser yazmıştır.
Gandhi, Hindistan’a döndükten sonra uzun müddet mesleğinde pek başarı gösteremedi. Silik bir sıra avukatıydı. 1893’te bir Hindistan firması onu Güney Afrika’ya gönderdikten sonra durumu değişti. Gandhi, Güney Afrika’ya gidip oradaki Hintliler’in ne feci şartlar altında yaşadığını daha iyi anladı. Birkaç yıl sonra, halkın siyasi haklara kavuşabilmesini sağlamak için savaşmaya girişti. Bu işe öylesine dalmıştı ki avukatlığı filan tamamen unutmuştu.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Hint Milleti Uğruna
Gandhi, bununla da kalmayarak, kendinî tam manası ile Hint milletinin hizmetine, onlara hak ve hürriyet sağlamaya verebilmek için Brahmaçurya (kendini zevklerden yoksun etme) derslerine devama başladı.
Hindistan’da da huzursuzluk gittikçe artıyordu. Gandhi kendisi gibi düşünen arkadaşlarını bir araya toplayarak Tolstoy Çiftliği adı verilen bir topluluk kurdu. Gandhi ünlü Rus yazarı Tostoy’un eserlerini okuyup onun etkisi altında kaldığı için kurduğu topluluğa bu adı vermişti. Bu topluluğa girenler, kendilerini Hint milletine, Hindistan’a adamışlardı.
Güney Afrika’da çalışmak, Gandhi’nin dini inançları üzerinde de derin etkiler yaratmıştı. Gandhi’nin müşterilerinin çoğu Müslümandı. Genç Hintli avukat, zamanla Müslüman dinine karşı büyük bir ilgi duymaya başladı. Hz. Muhammed’in bilgisine, fikirlerine hayran olmuştu. Kuran’ın çevirisini okudu. O sıralarda Gandhi’ye Hıristiyan dinini kabul ettirmeye uğraşanlar da çoktu.
Gandhi, Güney Afrika’da çok seviliyordu. Afrika’ya yerleşmiş Hintliler, onun çevresinde toplanıp bir birlik kurmaK istemişlerdi. Gandhi’nin bütün Hint milletinin duygularını dile getirecek, onların hak ve hukuklarını koruyacak bir önder olabileceğine inanmışlardı. Gandhi 1896’da tatilini geçirmek üzere Hindistan’a gittiği zaman da boş durmadı. Afrika’dakı ırktaşlarının feci durumunu anlatmak üzere birçok toplantılar düzenledi.
Gandhi, Güney Afrika hükümeti ile mücadeleye girişmişti. Bu arada tevkif edildi, karısının, çocuğunun hayatını zor kurtardı. Fakat Gandhi, ne olursa olsun, savaşmadan vazgeçmeyecekti. 1899 – 1902 Güney Afrika Savaşı sırasında da çalışmalarına ara vermedi. 1914’e kadar Güney Afrika’da kaldı, artık kendisine ihtiyaç olmadığını hissedince tekrar yurduna Hindistan’a döndü.
Gandhi’nin Siyasi Mücadelesi
Gandhi Hint milletinin kendi kendine idare edebilecek hale geldiğine oldukça emindi. Hindistan Milli Partisini kurmak için çalışmaya başladı. Güney Afrika’da iken hükümetin haksızlıklarına karşı zora başvurmanın yanlış olduğu inancını halka da aşılamıştı. Savaşın, ayaklanmanın aleyhineydi. 1919’da Pencap bölgesinde yayılan huzursuzluğa karşı hükümetin şiddet tedbirleri almaya karar verdiğini duyunca bütün arkadaşlarına, taraftarlarına görevlerinden çekilmelerini söyledi. Böylece hükümete karşı sessiz bir mücadele başlamıştı.
İngilizler, Gandhi’nin fikirlerini benimsemiyorlardı. Hint milletine siyasi hak tanınmasına da taraftar değillerdi. Bundan dolayı, bir kaç kere Gandhi’yi hapse dahi attılar. Fakat Gandhi her defasında açlık grevi yaparak bütün dünyanın sevgisini kazanmayı başardı ve böylece hapisten kurtuldu.
Gandhi, XX. yüzyılın en başta gelen uluslararası kişilerinden birisi oluvermişti. 1946 Mayıs ayında Hindistan’ın bağımsızlığı için İngiliz hükümetinin hazırlamış olduğu planı istemeye istemeye kabul etti. Gandhi’nin amacı daha başkaydı. Hindistan’ı kelimenin tam anlamı ile bağımsız, hür bir ülke haline getirmek istiyordu. Fakat siyasi düşmanlarının birinin bıçağı altında can verdi.
Gandhi’yi sevenler ona “Mahatma” (Büyük Ruhlu) adını vermişlerdi. Ondan sonra da asıl adı adeta unutuldu. Mahatma Gandhi olarak tanındı ve sevildi.
Yeni Delhi’de Gandhi Smriti’de Gandi’nin suikaste uğradığı yeri temsil eden Şehit Sütunu – Kaynak: commons.wikimedia.org
Suikasti
30 Ocak 1948’de, Yeni Delhi’de bulunan Birla Bhavan’ın (Birla Evi) bahçesinde gece yürüyüşünü yaparken vuruldu ve öldü. Suikastçı Nathuram Godse, Hindu bir radikaldi ve Pakistan’a ödeme yaptırılmasında ısrar ederek Gandi’nin Hindistan’ı zayıflattığını savunan aşırı uç görüşteki Hindu Mahasabha ile bağlantısı vardı. Godse ve yardakçısı Narayan Apte daha sonra çıkarıldıkları mahkemede yargılandılar ve suçlu bulundular. 15 Kasım 1949’da idam edildiler.
Mohandas Gandi’nin suikaste uğradığı yerde şimdi bir Şehit Sütunu bulunmaktadır.
Mahatma Gandi’nin öldüğü 30 Ocak günü her yıl birçok ülkenin okullarında Şiddet Karşıtı ve Barış Günü olarak kutlanır. İlk olarak 1964’te İspanya’da kutlanmaya başlamıştır. Güney Yarımküre okul takvimini kullanan ülkelerde bu gün 30 Mart’ta ya da yakın günlerde kutlanır.
