Maymunların Özellikleri Çeşitleri Yaşam Alanı Davranış Şekilleri Beslenmesi

4
Advertisement

Maymunlar nasıl hayvanlardır? Maymunlar nerede ve nasıl yaşarlar, çeşitleri, türleri, üremeleri, özellikleri, maymunlar hakkında bilgi.

jibon maymunu

Kaynak: pixabay.com

Maymun

Maymun; insandan başka tüm primatlara verilen genel addır. Eski Dünya maymunları familyası Habeş maymunu, Batı Afrika’da yaşayan ve sürü halinde gezen bir cins iri ve yırtıcı maymun, Hindistan’a özgü kısa kuyruklu bir çeşit maymun, hortumlu maymun, Selebes Adalarının siyah maymunu ve Bahbar maymun adı verilen türleri içine alır. Afrika’dan Arabistan’a, Güney Asya’dan Endonezya’ya, Filipinler’e, Formoza ve Japonya’ya kadar yayılmış, 16 cins ve 60 tür vardır. Ekvatoral, tropikal ve sıcak ormanlık bölgelerle, savanalarda, kayalık arazilerde ve bataklıklarda yaşarlar.

Barbar maymun ve Selebes Adaları’nın maymunu dışında tüm türlerinin kuyrukları vardır, fakat bunlarda kavrama ve sarılma duyusu yoktur. Kulakları yuvarlak, gözleri iri ve ileriye dönük, ağız ve burnu genellikle yuvarlak, ama bazen ince ve uzundur, bazı türlerin dudakları hafif şiştir. Maymunların görme, işitme ve koklama duyuları çok keskindir ve çeşitli biçimlerde ses çıkarırlar. Ön bacaklar arka bacaklardan daha kısadır ve hem elleri, hem de ayaklan yakalama ve kavramaya elverişlidir. Genellikle beş tane parmak vardır. Ayakta durabilirler ama genellikle dört ayak üzerinde yürürler. Yüzleri, el ayakları, ayak tabanları ve kıçları tüysüzdür. Batı Arika’da görülen maymun türlerinin yüzleri ve kıçları parlak renklidir.

maymun

Kaynak: pixabay.com

Maymun Çeşitleri ve Davranışları

Maymunlar genellikle aile grupları halinde, bazı türler de kalabalık sürüler halinde yaşarlar. Habeş maymunu gibi bazı türler karada yaşarlar; bazıları ise ayaklarını ve kuyruklarını büyük bir ustalıkla kullanarak ağaçlara tırmanırlar. Hemen hemen tüm türler gündüz avlanırlar ve iyi yüzücüdürler. Kolubus maymunu ile hortumlu maymun tamamen sebzeyle beslenir; fakat öteki türler her türlü besinle beslenirler.

Yeni Dünya maymunları familyası Orta ve Güney Amerika’ya özgü uzun kuyruklu maymun, havlayan maymun, örümcek maymunu, sincap maymunu,gece maymunu ve Orta ve Güney Amerika’da bulunan ufak bir tür olan ipek maymun gibi türleri kapsar. Meksika’dan Arjantin’e kadar yayılmış 12 cins ve 37 tür vardır. Hepsinin kuyruğu vardır, çoğunun kuyruğu uzundur; dört cinste kuyruk kavrama ve sarılma özelliğine sahiptir ve kuyruğun ucu tüysüz olup dokunmaya yarar. Hepsi gündüz avlanır; yalnız gece maymununun çok büyük gözleri vardır ve gece avlanırlar. Yeni Dünya maymunlarının dudaklarında şişlik yoktur ve kıçları tüylü değildir. Bazılarının tırnakları düz, bazılarının ise kıvrık ve sivri uçludur. Yeni Dünya maymunları daha kalabalık sürüler halinde yaşarlar. Ağaçlara tırmanırken kuyruklarından yararlanırlar. Yeni Dünya maymunları genellikle sebzeyle beslenirler, fakat bazı türler aynı zamanda böcek ve küçük hayvanları da yerler.

Mago Maymunu

Kuzey Afrika’da yaşayan bir maymun çeşididir. Kızılımsı boz tüyleri vardır. Yok denecek kadar kısa olan kuyruğu küçük bir kabarcık biçimindedir. Hem hayvansal, hem de bitkisel besinlerle beslenirler. Kalabalık sürüler halinde kayalık yerlerde yaşarlar, uysal olduklarından kolayca insana alışabilirler. Son zamanlarda gittikçe azalarak yok olmaya yüz tutmuşlardır.

Advertisement

Mago kalabalık sürüler halinde yaşayan bir maymun çeşididir.

Babun maymunu

Babun maymunu – Kaynak: pixabay.com

Babun Maymunu

Babun; Uzunkuyruklumaymungillerden Afrika’da yaşayan bir tür maymundur. Çoğu Büyük Sahra’nın güneyindeki kayalık alanlarda yaşar. En belirgin özellikleri köpeğe benzeyen yüzleridir. Ön ve arka ayakları eşit uzunlukta olup yerde hareket etmelerine uygundur. Topluluk halinde yaşarlar ve sürüdeki maymun sayısı bazen 100’ü aşar. En tanınmış türleri papio cyno cephalus ve papio hamadryastır (habeşistan maymunu). İkincisi, Afrika’ nın doğusundaki dağlardan başka, Arabistan’ın Kızıldeniz kıyılarında yaşar. Yüzü tüysüz, kaba etleri kırmızıdır. Erkeğinin gri, kalın ve beline kadar inen gösterişli bir yelesi vardır. Dişleri, grimsi kahverengidir. Eski Mısır’da kutsal sayılırdı. Babun genellikle meyve, yaprak, böcek ve kurtçuklarla beslenir, ancak sürülerle dolaşırken tehlikeli olabilir ve koyun, antilop gibi hayvanlara saldırabilirler. Tarım alanlarına zarar verdikleri için avlanırlar.

MAKAK, (Latincesi Macaca: macacus)

Maymunlar takımının Uzunkuyruklu-maymungillerden Macara (Berberi maymunu ve Rhesus maymunları da bunun içindedir), Cynomancaca (Selebes Adası ya da Fas makakı) ve Cynopithecus (Selebes ibikli makakı) familyalarına giren bir düzine kadar primata verilen genel ad.

Güney ve Güneydoğu Asya, Endonezya, Tayvan, Japonya ve Filipinler’de, Berberi maymunu ise Fas, Cezayir ve Cebelitarık’ta genellikle ormanlık bölgelerde yaşarlar, fakat bazıları sarp kayalıklar, dağlık bölgeler ya da mangrov bitkisi yetişen bataklıklarda da yaşarlar. Renkleri gri-siyahtan, kestane rengi, yeşil-kahverengi ve siyah renge kadar değişebilir. Langur (Sri Lanka maymunu) uzun gri-beyaz yanak sakallı ve maymundur. Japonya makakı da yanak sakalı, çene sakalı ve uzun kalın bir kürkü vardır. Selebes ibikli makakın da, tepesinde kızdığı zaman havaya dikilen bir saç yumağı bulunur. İyi yüzer ve tırmanırlar. Toplu halde yaşayan başlıca hayvanlardır. Besinlerini tohum, meyve, kök, yaprak, böcek, kabuklular ve yumuşakçalar oluşturur. Filipin ya da yengeç yiyen makak çocuk felci aşısı elde etmek amacıyla yapılan araştırmalarda yaygın olarak kullanılır. Rh kan grubu ilk kez Hindistan Rhesus makakı ya da Rhesus maymununda gösterildi. Bu havyan ayrıca uzay çalışmalarında strafosfere çıkan ilk primattır.

mandril

Kaynak: pixabay.com

Mandril; (Lat: Mandrillus sphinx)

Maymunlar takımının Uzunkuyruklu-maymungiller familyasından köpek başlı bir maymundur. Uzun bir burun yapısına ve burun kemiklerinin her iki yanında belirgin kemik köprülerine sahiptir. Her çıkıntı üzerinde belirgin biçimde görülebilen 6 oluk vardır. Burunun üstündeki yüzün orta bölümü burun deliklerine doğru uzanan kırmızı renktedir, genç hayvanların burunları siyah renkte olabilir. Dudaklar, göz kapakları ve kaşlar da beyaz renktedir, çenede sarı renkte bir sakal bulunur.

Ensede geniş bir yele vardır, iri vücudun sırtındaki tüyler yeşilimsi renktedir, karın tüyleri sarımtıraktır. Butlarda tüy bulunmaz, mor renkte çıplak deri görülür, kenarlara doğru kırmızılaşır, kısa bir kuyruğu vardır. Mandriller Batı Afrika’nın ekvatora yakın bölümlerindeki ağaçlık kayalıklarda, yaşlı bir erkek tarafından yöneltilen yaklaşık 50 hayvanlık gruplar halinde yaşarlar. Meyve ve bitkilerle beslenirler, böcek ve küçük hayvanları da yerler. Hareket halinde yavrular annelerinin sırtında taşınır. Bu gruptaki öteki hayvan dril’dir (Batı Afrika maymunu). Yaşama biçimi ve görünüm bakımından ötekine benzerlik gösterir, fakat kürkü kahverengi ve daha az parlaktır. Yüzü siyah renklidir.

Advertisement

BERBERİSTAN MAYMUNU, (Lat. Macacus inuus)

Uzunkuyruklu maymungiller familyasının “macaqueler” grubundan Eski Dünya maymunu.

Başta Fas olmak üzere Kuzey Afrika’ da yaygın olan tür, Cebelitarık’ın taşlı taraçalarında da bulunur ve Avrupa’da yaşayan tek maymundur. Gövdesi küçük olup kuyruksuz ve yuvarlakça kafalıdır. Pembe yüzü tüylerle kaplı yanak cepheleriyle çevrilidir. Avuç içleri, ayak tabanları ve kaba etleri dışında tüm gövdesi sarımsı gri tüylerle kaplıdır. Büyük sürüler halinde yaşar; meyve, böcek, kurtçuk ve solucanlarla beslenir. Gençlerinde şaşırtıcı bir taklit yeteneği göze çarpar. Kolaylıkla evcilleştirilebilir.

Diğer Türler


4 yorum

Leave A Reply