Makarios Kimdir?

Kıbrıs’lı din adamı ve devlet adamı olan ve oldukça tartışmalı bir şahsiyet olan Makarios hakkında ansiklopedik bilgiler.

Tam adı Mihail Khristodulos Makarios, Kıbrıslı Rum din ve devlet adamı (Baf 1913 -Lefkoşa 1977). Atina Üniversitesinde ilahiyat ve hukuk öğrenimi gördü. 1943’de Kıbrıs’a döndü. 1946’da papaz olunca Rumca “kutsal” anlamına gelen Makarios adını aldı. İlahiyat öğrenimini ABD’de Boston Üniversitesi’ nde sürdürdü. 1948’de Kition (Limasol ve Larnaka) Piskoposluğu’na atanınca öğrenimini yarıda bırakarak Kıbrıs’a döndü.

Ekim 1950’de Kıbrıs Başpiskoposu II. Makarios’un yerine başpiskoposluğa ve Kıbrıs Rum Topluluğu başkanlığına seçildi. 1953’te İngiliz yönetimine karşı çıkmaya başladı. Buna koşut olarak Kıbrıs’ta bağımsızlık istemi gittikçe artmaya başladı. İngiliz Yönetimi; adadaki terör ve ayaklanmayı destelediği gerekçesiyle Makarios’u Seyşel Adaları‘na sürdü (9 Mart 1956), Ertesi yıl Kıbrıs konusunun Birleşmiş Milletler‘de ele alındığı toplantılara, Rum toplum temsilcisi olarak katıldı (1957-1958) Türkiye’nin İngiltere ve Yunanistan ile birlikte destek olduğu Zürih ve Londra görüşmelerinde de Kıbrıslı Rumları temsil etti ve yapılan antlaşmaları imzaladı (1959), Kıbrıs’a dönünce Rum toplumunun oylarıyla bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti’ nin ilk çumhurbaşkanı seçildi (13 Aralık 1959).

Aralık 1963’te Lefkoşa’da Rumlar, Türklere karşı bir soykırım girişiminde bulundular, 1968’de ikinci kez cumhurbaşkanı olmasından sonra Yunanistan’daki cunta yönetimiyle arası açıldı. EOKA’yı yasadışı ilan etti, Yunanistan’ın kışkırtmasıyla Kıbrıs Ortodoks Kilisesi içinde Makarios’a karşı muhalefet oluşturuldu, EOKA-B adıyla yeniden örgütlenen ve Yunanistan genelkurmaylığınça yönetilen sağ teröristlerce kendisine yönelik dört suikast yapıldı. Bütün bunlara karşı 1973 Seçimleri’nde yine çoğunlukla cumhurbaşkanı seçildi.

Yunanistan’daki askeri cunta ile ilişkileri iyice bozuldu ve 15 Temmuz 1974’te Yunan subaylarının denetimindeki Kıbrıs Rum Ulusal Muhafız Birliği Enosis’i gerçekleştirmek amacıyla bir darbe düzenledi. Makarios gizlice Malta’ya, oradan da Londra‘ya geçti. Temmuz 1974’teki Kıbrıs Barış Harekâtı’ndan sonra Kıbrıs’a dönerek yeniden cumhurbaşkanlığı görevini fiilen yürütmeye başladı. 13 Şubat 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin kurulmasına karşı çıkarak adanın eski konumuna dönmesi yönünde çalıştı.