Manisa’nın tarihi. Ege bölgesinin sanayisi ve üzümü ile meşhur kenti Manisa’nın tarihi ve isminin kaynağı hakkında bilgiler.
Eskiçağ’da adı Magnesia olan bu şehre Türkler önce «Mağnîsâ», sonra da «Manisa» dediler. Lidyalılar’dan İranlılar’a, Makedonyalılara, Roma’ya, Bizans’a geçen şehri 1313’te Saruhan Bey aldı, o bölgeye Cumhuriyete kadar Saruhan denildi. Saruhan Beyliği’ni 1391’de Yıldırım ortadan kaldırdı; 1402’de Beylik yeniden dirildi; yalnız, Osmanlı egemenliğini tanıdı. 1410’da Çelebi Sultan Mehmet, beyliğe kesin şekilde son verdi; Manisa, Osmanlı Birliği’ne katıldı. Çelebi Mehmet devrinin son yıllarında, oğlu II. Murat devrinin de ilk yıllarında Şeyh Bedrettin, Aydınoğlu Cüneyt Bey geçici olarak şehri ele geçirdilerse de Osmanlılar sonradan Manisa’yı gene aldılar.
O devirde Saruhan (Manisa) sancağı (vilâyeti), genel olarak, veliaht-şehzadelere mahsustu. «Saruhan Tahtı»na bu sıfatla ilk olarak Yıldırım’ın oğlu Şehzade Ertuğrul oturmuştur. Manisa’da valilik eden bu şehzadeler, hele ileride III. Murat unvanı ile tahta geçen Şehzade Murat şehirde büyük bayındırlık işleri yaptılar. Manisa Sarayı, İstanbul ve Edirne saraylarından sonra geliyordu. Şehirde 3 Selâtin Camisi vardır.
Saruhan Sancağı, merkezî Kütahya olan Anadolu Eyaleti’ne bağlıydı. Sonradan Aydın eyaleti kuruldu. 1910’da Aydın’a bağlı 11 kazalı Saruhan Sancağı’nın merkezi oldu. Kurtuluş Savaşı sonlarında Yunanlılar şehri baştan başa denecek kadar yakıp yıktılar. Kurtuluştan sonra, 1923’te hazırlanan imar plânı ile, yeniden onarıldı. Cumhuriyet devrinde Manisa vilâyet (il) merkezi oldu, gittikçe gelişti. Bugün Manisa özellikle İzmir’e bir ilçesi kadar yakın olmanın avantajı ile hem bir sanayi şehri olmuş hem de geniş ve bereketli toprakları sayesinde bir tarım şehri olarak oldukçagelişmiş durumdadır.
