Mardin ili nerededir? Mardin ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgi.
MARDİN;
Yüzölçümü: 8.891 km2
İlçeleri: Merkez, Dargeçit, Derik, Kızıltepe, Mazıdağı, Midyat, Nusaybin, Ömerli, Savur, Yeşilli.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Dicle Bölümü’nde il ve bu ilin merkezi kenttir. 39° 55′-42° 41′ doğu boylamlarıyla 36° 54′-37° 47′ kuzey enlemleri arasında kalan il topraklan Kuzeyden Diyarbakır ve Batman, kuzeydoğudan Siirt, doğudan Şırnak, batıdan Şanlıurfa illeriyle çevrilidir.
Yüzey Şekilleri; Dağlar ve yüksek düzlükler ile Dicle Irmağı ve kollarının suladığı ovalar yüzey şekillerinin ana çizgilerini oluşturur. Toplam alanı içerisinde dağlar (% 52.6) en geniş alanı kaplar. Ovaların oranı % 24.6, yüksek düzlüklerin oranı % 22.8’dir. İl alanındaki yükseltiler genelde Güneydoğu Toroslar’ın oluşumundan etkilenmiştir. İlin doğusundaki yükseltiler, Hakkâri Dağları’nın uzantısı görünümündedir. Doğu-batı yönünde uzanan doğudaki Midyat Dağları ve batıdaki Mazı Dağı kütlesi, kuzeyde Dicle Vadisi’ni, güneyde Suriye düzlüklerine doğru alçalır. Maradağı ve Midyat Dağları Dicle Vadisi ile güneydeki düzlükler arasında doğal eşik oluşturur. İlin önemli yükseltileri arasında yer alan Cudi Dağı, Hakkâri Dağları’nın uzantısı olup doğudan Dicle Vadisi’ne sarkar. En yüksek noktası 2.114 m’dir. Ana yapısı kalkerdir. İlin ortalarında Mardin Dağları üzerinde yer alan başlıca yükseltiler Karakaş Dağı (1.134 m) ve Alem Dağı’dır (1.041 m). Moza Dağı’nın en yüksek noktası 1.252 m’dir. Dağlar üzerinde ortalama yükseltisi 700-1.000 m arasında değişen yüksek düzlükler uzantısı olan Kızıltepe, Mardin ve Nusaybin ovalan yer alır. Fırat ve Dicle havzalarının arasında kalan il topraklarına, kuzeyden giren Dicle Irmağı doğu, güney ve güneydoğu yönünden Şırnak İli’ne geçer. Suriye ile sınır oluşturan ırmak, Kızılsu Çayı ve Çağlayan dereleri ile birleşerek Irak topraklarına girer. İl topraklarında doğan Gümüş Çayı, Kızıltepe İlçesi topraklarını sulayarak, Suriye’ye geçer. Çaçak Deresi, Büyükdere Cehennem Deresi ve Savur Çayı ilin öteki önemli akarsularıdır. Buğur Suyu üzerindeki toprak dolgu barajın oluşturduğu yapay göl dışında göl yoktur. Kızıltepe, Mardin, Nusaybin Ovaları Habur Vadisi’nde yer alır.
İklim ve Bitki Örtüsü; İlin ikliminin oluşumunda güneyden gelen sıcak iklim çok etkilidir. Yazlar çok sıcak geçer. İlin doğusundaki dağlık alanın yarattığı ortam nedeniyle kısmen serinleyen iklim kışın ocak ve şubat aylarının oldukça soğuk geçmesine neden olur. Yıllık ortalama sıcaklık 15.8° C, yağış tutarı 713.4 mm’dır. Yağışların oluşumunda Akdeniz ikliminin etkisi vardır. Yağışın büyük bölümü kış ve ilkbaharda düşer yazın yağış çok azalır.
Doğal bitki örtüsü oldukça zayıf olan ilde doğuda Midyat, batıda Mazıdağı çevresinde Güneydoğu Anadolu meşesi ve mazı meşesinden oluşan orman toplulukları görülür. Mardin-Mazıdağı arasındaki Sultanköy’de vadi boylarında söğüt ve kavak ağaçlan vardır. Ayrıca Savur İlçesi’nde Savur Çayı vadisi boyunca yaklaşık 100 km uzunluğunda alana yayılan kavaklıklar ilginç bir görünüm sergiler.
Ekonomisi; Tarım ve hayvancılık temel gelir kaynaklarıdır. İlin güneyindeki düzlük alanlarda etkin olan tarım; ekonomi içinde önemli bir konuma sahip olmasına karşın ilkel ve geleneksel yapıdan kurtulamamıştır. Tarım; tahıllar (buğday, arpa, mısır, dan), pirinç, baklagiller (nohut, fasulye, mercimek), endüstri bitkileri (tütün, pamuk), yağlı tohumlardan (çiğit, susam), yumru bitkiler (soğan, sarmısak, patates), meyve (armut, ayva, elma, erik, kayısı, şeftali, vişne, zerdali, antepfıstığı, badem, ceviz, dut, incir, nar, üzüm) sebzelerden (lahana, marul, ıspanak, pazı) oluşur. İlin kuzeyinde dağlık alanlarda hayvancılık (küçükbaş hayvanlardan koyun, tiftik ve kılkeçisi, büyükbaş hayvanlardan inek-öküz-sığır, kümes hayvanlarından tavuk, horoz, hindi) ve hayvansal ürün üretimi yaygındır.
İl ormanları düzensiz yararlanma ve yaz kuraklığı sonucu büyük oranda azalmış ve çalılaşmıştır. Eski ormanların kalıntısı olan meşe toplulukları Mazıdağı ve Midyat yöresinde görülür. Doğal dengesi bozulmuş ormanların korunması ve yenilenmesine çalışılmaktadır. Savur İlçesi yakınında uzanan Savur Vadisi boyunca yöre halkı tarafından geleneksel yöntemlerle yetiştirilen kavakların iç ve dışsatımı yapılır.
Maden kaynakları sınırlıdır. Mazıdağ’ da zengin fosfat yatakları vardır.
