Mark Twain kimdir ve ne yapmıştır? Amerikalı mizah yazarı Mark Twain’in hayatı, biyografisi, edebi kişiliği, eserleri hakkında bilgi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Mark Twain
Mark Twain, ABD’li yazar (Florida/Missouri 1835 – Connecticut/Redding 1910); Samuel Langhorne Clemens‘in takma adı. Ailesi, Missisippi Irmağı’nın batı yakasındaki Hannibal kasabasına yerleşince ilerde yazarlığını etkileyecek olan coğrafyayı bulmuş oldu. Ölünce (1846) evin çocuklarına geçim katkısı için çalışma zorunluğu düştü. Irmak kıyısındaki başıboş çocukluk yaşamının silinmez izleri, neden sonra eserlerine yansıyacak olan konuları oluşturacaktır.
İlkokuldan sonra matbaacı çıraklığı yaptı. Ağabeyinin çıkarmakta olduğu küçük bir yerel gazetede dizgici olarak çalıştı, ilk yazı örnekleri de burada Rambler (Gezgin) takma adıyla yayımlandı. Serüven düşkünlüğüyle gençliğini dolaşarak geçirdi, zengin gözlemler edindi, ABD’nin birçok yanım, Amazon kıyılarını gördü; Mississippi’de dört yıl gemi kılavuzluğu yaparken derinlik ölçücülerinin kullandıkları uyarı ünlemini takma ad olarak benimsedi, bir daha da vazgeçmedi: Mark Twain: (1863′ ten başlayarak), İrlanda dilinden İngilizceye geçmiş çift kulaç imi: İki Kulaç. Sonunda gazeteciliği iş edindi, günlük olayları gereçleri tatlı bir mizah bakışıyla canlandırırken içtenlikle doğallıktan ayrılmadığı için ilginç ve özel bir başarı kazandı, gündelik konuşma dilinin yalınlığıyla Amerikan düz yazısının ilk ustalarından biri sayıldı. Bu dönemdeki başlıca eserleri: The İnnoeents Abroad: Or, The New Pligrim’s Progress (Suçsuz Gezginler ya da Yeni Hac Yolculuğu) 1869, The Gilded Age (Altın Çağ) C. D. Warneı ile birlikte, 1873; Life on the Missis-sippi (Mississippi’de Yaşam) 1875; gazete tefrikası, kitaplaşması 1883.
Kaynak: commons.wikimedia.org
En büyük başarıyla ünü, çocukluk yaşamını romanlaştıran iki dizi kazandırdı ona: The Adventures of Tom Sawyer (Tom Sawyer’in Serüvenleri) 1876, The Adventures of Huckleberry Finn (H.F.’in Başından Geçenler) 1884 (bu romanlarında canlandırdığı kişiler yaşamının gerçek değerleridir: Yargıç babasıdır; Poly Teyze, anası, Sid Sawyer, kardeşi Henri). Kendi kitaplarını bastırma denemesi kazancının bir bölümünü götürdü, eşini ve kızlarını yitirmesi iyice sarstı, ruh durumunu, karamsar yorumlara yöneldi, paralı konferanslarla dünyayı dolaştı, bütün mizah zenginliğine karşın yaşlılığı sert eleştirilerle, acımasız yargılarla doldu, ilk eserlerini vermesinde etkili olan, ona yüreklilik aşılayan dostu Charles Farrar Browne’ un (takma adı Artemus Ward, 1834-1867) eserlerini kat kat aşan başarılara ulaşma olarak dediği yıl öldü.
Mark Twain Hakkında Gerçekler
- 1867’de Mark Twain, Akdeniz’de beş ay süren bir yolculuğa çıktı. O gezi sırasında, 1869’da yayınlanan ve en çok satanlar arasına giren, kurgusal olmayan bir seyahat kitabı olan The Innocents Abroad’u yazdı.
- Mark Twain, Olivia Langdon (Livy lakaplı) ile Şubat 1870’de evlendi. Babası zengin bir New York kömür tüccarıydı.
- Mark Twain ve karısı New York, Buffalo’da yaşıyordu ve Langdon, Susy, Clara ve Jean dahil olmak üzere dört çocuğu vardı.
- 1876’da Tom Sawyer’ın Maceraları yayınlandı.
- Huckleberry Finn’in Maceraları, Tom Sawyer’ın Maceraları’nın devamı niteliğindedir. 1885’te yayınlandı.
- 1881’de Mark Twain’in The Prince and the Pauper romanı yayınlandı.
- Mississippi’de Yaşam, Mark Twain tarafından yazılan ve 1883’te yayınlanan bir seyahat kitabıydı.
- Mark Twain, ölümünden yıllar sonra yayınlanan San Francisco’daki The Washoe Giant (1938) dahil olmak üzere birkaç kısa öykü koleksiyonuna sahipti.
- Mark Twain, 1859’da bir vapur pilotu olarak çalıştı. Ona Mark Twain adının fikrini veren, nehir teknesi pilotu olarak deneyimiydi. Adı ‘yelken açmanın güvenli olduğu’ anlamına geliyor.
- Mark Twain, Thomas Jefferson Snodgrass, Sergeant Fathom, Rambler ve Epaminondas Adrastus Blab gibi diğer takma adlar altında kitap yayınlandı.
- Mark Twain’in ölümünden sonra Mark Twain’in Otobiyografisi, Mark Twain’in Defteri, Yeryüzünden Mektuplar ve Kraliçe Victoria’nın Jubilee dahil olmak üzere dördü yayınlanan 28 kitabı yayımlandı.
- Mark Twain, köleliğin kaldırılması gerektiğine olan inancında açık sözlü idi.
- Mark Twain Amerikan Mizah Ödülü, 1998 yılında Kennedy Center tarafından, Mark Twain’in hiciv ve mizahıyla yaptığı gibi Amerikan Topluluğunu etkileyen kişilere verilmek üzere kuruldu. Bazı alıcılar arasında Whoopi Goldberg, Will Ferrell ve Richard Pryor yer aldı.
- Mark Twain 21 Nisan 1910’da 74 yaşında Connecticut, Redding’de öldü.
1895’te Twain’in ziyareti anısına Sidney Yazarlar Yürüyüşü’nde plaket – Kaynak: commons.wikimedia.org
Başka eserleri:
The Mysterious Stranger (Esrarlı Yabancı) öl.s.1916, A Tramp Abroad (Gezgin Başıboş). 1880, anı gezi; Mark Twain’s Authobiography (Mark Twain Özyaşamöyküsü) öl. s. 1924.
Tom Sawyer’in Maceraları, hemen bu konuya koşut çocuk romanı olan Huckleberry Finn’in Maceraları (1884) ile bir bütünlük oluşturur ve yazarın çocukluk yaşamının doğrularına dayanır; her iki eser aşağı yukarı yirmi kez filme çekildi. ilkinde 12, ikincisinde 13 yaşındaki iki oğlan çocuğunun toplum baskılarına kafa tutan özgürlükleri, doğa ve toplum içindeki söz dinlemez haşarılıkları, başlarından geçen çoğunluğu inanılmaz serüvenler, yazarının Amerikan düz yazısına getirdiği kabul edilen olgun anlatımla her zaman birer klasik eser niteliğiyle övülmüşlerdir.
