Mastodon (Mammut) nedir, nasıl bir hayvandır? Mastodon hayvanı ne zaman, nerede yaşamıştır, özellikleri nelerdir, hakkında bilgi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Mastodon
Bundan 1 milyon yıl kadar önce, Dördüncü Jeolojik Zaman’ın Pleistosen devrinde yaşamış, ancak taşılları (fosilleri) bulunan memeli bir hayvandır. Mastodonların, daha da önce, Oligosen devrinde yaşamış olan ilk türleri, irice bir domuz büyüklüğündeydi. Bunlar zamanla büyüyerek, sonradan, bugünkü fillerin iriliğinde birer dev hayvan olmuştur.
Mastodonların fil hortumu biçiminde uzun burunları, uzun kalın bacakları, büyük kafatasları, dört tane dışarı doğru uzanan dişleri vardı. Bu dişlerden ikisi kafatasından, ikisi de çene kemiğinden çıkıyordu. Daha sonra yaşamış olan mastodonlarda, alt iki diş sivriliğini kaybederek kürek biçimini almış, buna karşılık üst iki diş daha da büyüyüp uzamıştır.
Mastodonlar’ın ilk olarak Afrika’da yaşadığı, daha sonra buradan Avrupa’ya, Asya’ya, Kuzey Amerika’ya yayıldığı tahmin ediliyor. Güney Amerika’ya geçmiş olanları da vardır.
Mammut türlerinin çoğu, Kuzey Amerika’daki en yaygın Pleistosen hortumlu türlerinden biri olan Amerikan mastodonu (M. americanum) dışında, oluşumları birkaç bölgeyle sınırlı olduğundan bilinmemektedir. M. americanum fosil alanları, Blancan’dan Rancholabrean faunal evrelerine kadar zaman içinde ve Alaska kadar kuzeyden, Florida kadar doğuda ve Meksika’nın merkezindeki Puebla eyaleti kadar güneyde, izole edilmiş bir bölgeyle değişir. Honduras’tan bir kayıt, muhtemelen Geç Pleistosen sırasında Amerikan mastodonu tarafından elde edilen maksimum genişlemenin sonuçlarını yansıtıyor. Birkaç izole rapor, doğu kıyısı boyunca New England bölgesine kadar, Orta Atlantik bölgesinde yüksek konsantrasyonlarda mastodon bulunduğunu söylüyor. Mammut üyelerinin ormanda yaşayan hortumlular olduğunu, ormanlık alanlarda ve ormanlarda baskın olduğunu, ve ağaçlara ve çalılıklara göz attığını gösteren güçlü kanıtlar vardır. Görünüşe göre güneye doğru Güney Amerika’ya yayılmadılar, bunun belirli bir bitki türü üzerinde beslenme uzmanlığı nedeniyle olduğu tahmin ediliyor.
Tarihçesi
Hollandalı bir kiracı çiftçi, 1705 yılında New York, Claverack köyünde, yaklaşık 2,2 kg (5 lb) ağırlığında bir diş olan Mammut’un ilk kayıtlı kalıntısını buldu. Gizemli hayvan, “incognitum” olarak tanındı. 1739’da, günümüzde Kentucky’deki Big Bone Lick Eyalet Parkı’ndaki Fransız askerleri, toplanacak ve bilimsel olarak incelenecek ilk kemikleri buldular. Onları Mississippi Nehri’ne taşıdılar ve oradan da Paris’teki Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’ne nakledildiler. Güney Carolina’da benzer dişler bulundu ve orada köleleştirilmiş Afrikalılardan bazıları, sözde onları Afrika fillerinin dişlerine benzer olarak tanımladı. Sonrasında Ohio’da tam kemikler ve dişler keşfedildi. İnsanlar, Sibirya’da kazılanlar gibi, “incognitum”dan “mamut” olarak bahsetmeye başladılar – 1796’da Fransız anatomist Georges Cuvier, mamutların bir şekilde fil kemiklerinden ibaret olmadığı fikrini önerdi. Johann Friedrich Blumenbach, 1799’da mamutlara ait oldukları varsayımıyla Amerikan “incognitum” kalıntılarına Mammut bilimsel adını verdi. Diğer anatomistler, mamutların ve fillerin dişlerinin, farklı bir türle uğraştıklarını gösteren, büyük konik sivri uçlara sahip olan “incognitum” un dişlerinden farklı olduğunu belirttiler. 1817’de Cuvier “incognitum” Mastodon adını verdi.
