Mayın nedir? Mayın çeşitleri nelerdir? Mayının özellikleri, tarihçesi nedir? Mayın nerede kullanılmıştır, mayın hakkında bilgi.
Mayın
Mayın; Denizde serbest, ya da bağlı, karada ise örtülü olarak bulundurulan bombadır. Mayınlar savaş sırasında düşmanın ilerlemesine engel olmak için toprağa, körfez kıyılarına, denize yerleştirilir. Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında kullanılan askeri mayınlar birçok askerin hayatına mal olmuştu. İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanlar Avrupa topraklarına bir milyardan fazla mayın dökmüşlerdir.
Kara Mayınları
Tank Mayınları. — Bir gramofon plâğı genişliğinde, 15 cm. kalınlığındadır. Üzerlerinden ağır bir taşıt geçince, patlıyan bu mayınlarda 10 kilodan fazla dinamit vardır.
İnsanlara Karşı Kullanılan Mayınlar. — Zayıf bir insanın ağırlığıyla bile patlayan bu mayınlar, küçük bir teneke kutuyu andırır. İçinde 800 gram kadar dinamit vardır. Almanların II. Dünya Savaşı’nda kullandıkları bir mayın, teline dokunulunca 1 m. kadar yukarı fırlayarak patlıyor, 150 m. çapında bir alan içinde öldürücü misketler saçıyordu.
Tuzak Mayınları. — Savaş alanında her hangi bir şeye bağlanır, buna dokunulunca patlar.
Deniz Mayınları
Düşman gemilerinin geçeceği yerlere dökülen mayınlardır. Bu mayınların bir kısmı su yüzeyinin birkaç santim aşağısında, bazıları da daha diptedir. Bu mayınların duyargaları vardır. Bir gemi bunlara, ya da mayının kendisine çarpınca mayın patlar.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanlar mıknatıslı mayınlar da kullandılar. Bu mayınlar, pek derin olmıyan sulara uçaklarla atılıyordu. Deniz dibinde duran bu mayınlar, uzaktan geçen bir geminin meydana getirdiği mıknatıs alanının etkisiyle işleyen bir elektrik cihazı ile patlıyordu. Mıknatıslı mayınlar çıktıktan sonra, gemilere, mıknatıs alanlarının şiddetini, bu mayınları patlatmayacak dereceye indiren bir emniyet tertibatı takıldı.
Deniz mayınları arasında, birbirlerine 20-30 metre uzunluğunda bir telle bağlanmış, su akıntısına bırakılmış yüzer mayınlar da vardır.
Deniz, mayınlarını ilk olarak 1777’de bir Amerikalı kulanmıştı. David Bushnell adındaki bu Amerikalı, İngiliz savaş gemisi “Cerebus”u batırmak için, yakınına, içi barut dolu bir kutu atmıştı. Akıntıya kapılarak başka yere giden kutu dost gemilerinden birini batırmıştı.
1853’te, Kırım Savaşı sırasında Ruslar da deniz mayınları kullandılarsa da bu mayınların savaşlarda etkili bir şekilde kullanılması daha sonraki tarihlerde mümkün olmuştur.
Savaş sırasında denize dökülen mayınların patlamayanları, akıntıya kapılıp kaybolanları, barışta ticaret gemileri için büyük tehlike teşkil ederler. Bu mayınlar görülünce hemen ilgililere haber verilir, özel ekipler tarafından imha edilirler.
Mayın Tarama, Dökme İşleri
Mayınların bulunmasında magnetik âletler kullanılır. Bunlardan biri, mayınların bulunduğu yere gelince belli bir ses çıkarır. Yalnız, II. Dünya Savaşı’nın son yıllarında, tahtadan, plâstikten de mayın yapıldığı için, yalnız madeni mayınları bulan bu âlet işe yaramaz olmuştu.
Mayın bulma usullerinin en başarılılarından biri tanklara 100 m. uzunluğunda “yılan” adı verilen bir madeni uzantı takarak bunun sayesinde mayınları patlatıp zararsız hale getirmektir. İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda, uzmanlar yüksek frekanslı elektrik detektörleri kullanılarak, mayınların tahrip edilebileceğini, gelecek savaşlarda bu usulün kullanılacağını ileri sürmüşlerdir.
Mayın Tarayıcılar. — Değince patlayan deniz mayınları, genel olarak, “mayın tarayıcı” adı verilen gemiler zararsız hale getirebilirler. Mayın tarayıcılar, kablolar vasıtasıyla, bir mayınla temas ederek onu demirine bağlayan teli keser, su yüzüne çıkmasını sağlar. Su yüzüne çıkan mayın ise mitralyöz ateşiyle kolayca yok edilebilir. Bu işte, mayınları patlatmak için özel elektrik cihazları da kullanılır.
Mayındökücüler. — Mayın dökmek için gerekli âletleri taşıyan denizaltılara, gemilere, uçaklara “mayındökücü” adı verilir Bu konuda en çok başarı gösteren araç, denizaltıdır. Çünkü denizaltılar düşman limanlarına, hiç farkedilmeden girerek mayınları en can alıcı noktalara bırakabilirler
Gemiler de, kara sularını korumak, düşman gemilerinin bulunduğu bölgeleri tehlikeli hale getirmek üzere mayın dökebilirler. Mayındökücü gemilerin en elverişli tipi, küçük, hızlı teknelerdir
Uçaklar mayınları paraşütle atarlar. Bu çeşit mayınlar, ancak sığ sularda etkili olabilir. Denizaltılar, özel kovanlardan, torpil kovanlarından mayın dökerler, Dökülen mayınlar, suya değmeden patlamayacak biçimde hazırlanmışlardır Bunlar ancak suya değdikten sonra patlayabilme kabiliyetini kazanırlar.
Savaşta olduğu gibi barışta da deniz mayınlarından faydalanılır: Kontrol altında bulundurulan bazı boğazlar mayın dökülerek ancak gemiler geçecek kadar daraltılır, böylece boğazların emniyeti kontrol altına alınmış olur. Bu gibi boğazlardan geçmelerine müsaade edilen gemiler kılavuz kaptanın yardımıyla, hiçbir tehlikeye mâruz kalmadan, işaretli yerler arasından geçebilirler.
Kaynak – 2
Mayın; toprak, su gibi yer üstüne ya da altına yerleştirilen ve büyük zararlara yol açan patlayıcı maddedir. İlk kez Hollandalılar tarafından İspanyol gemilerini batırmak amacıyla 1585’te denizlerde kullanıldı. Daha sonraki yüzyıllarda da çeşitli mayınlar kullanılmakla birlikte, ilk yaygın kullanımı Birinci Dünya Savaşı sırasında oldu. Bu savaş sırasında çeşitli denizlere 200 binden fazla mayın döşendi. Günümüzde kullanılan kara mayınlarının ilk örnekleri İkinci Dünya Savaşı sırasında ortaya çıktı. Bu mayınlar patlayıcı madde içeren bir gövdeyle bir tapan oluşur. Bazı kara mayınlarında el bombasındaki şarapneller gibi patladığı anda etrafa saçılan parçalar da vardır. Mayınlarda kullanılış amacına göre ağırlığı değişen patlayıcı madde bulunur. Deniz mayınları görünmemeleri için suyun biraz altına yerleştirilir.
Bu mayınlar bir şamandıraya ya da küçük bir deniz yatağına bağlanırlar. Gemilerin çarpmasıyla birlikte gövdenin alt kesiminde büyük yaralar açarak kimi zaman batmalarına kadar yol açabilirler. Bazı sualtı mayınlarında, mayının üstünde bulunan temas boynuzlarının doğrudan çarpışmaya uğramasıyla patlayıcı ateşlenir. Bu tür mayınlara temas mayınları adı verilir. Bazı deniz mayınlarında gemiyle çarpışma olmadan da patlayan türler vardır. Bu tür mayınlar yaklaşan geminin magnetik alanının, oluşturduğu su basıncının ya da pervane sesinin belirli bir düzeye çıkmasıyla patlama gerçekleşir. Magnetik mayınlar, basınç mayınları, akustik mayınlar bu türler arasındadır.
