Edebi sanatlardan Mecaz ve Mecaz-ı Mürsel sanatının özellikleri, çeşitleri nelerdir? Mecaz ve Mecaz-ı Mürsel sanatı örnekleri.
MECAZ
Bir sözün gerçek anlamı dışında özel bir anlamla kullanılmasıdır.
ÖRNEKLER:
a. Rıfat’ın üst üste yaptığı hatalar yaktı beni, Hele Abbas o da bir başka şekilde yaktı beni.
“yakma” eylemi gerçek anlamından uzaklaşarak, mahfetmek, kahretmek, üzmek anlamlarında kullanılmıştır.
b.. Fazla sert olma kırılırsın
c. Fazla yumuşak olma ezilirsin.
ç. Adam politikayla bozmuş.
d. O kazayı unutamıyorum, ne korkunç bir sahneydi.
e. Siz namuslu bir insandınız, nasıl düştünüz buralara?
MECAZ-I MÜRSEL (Mürsel Mecaz)
Bir sözün, gerçek anlamı dışında, benzetme amacı olmaksızın, bir başka söz yerine kullanılmasına mecaz-ı mürsel denir.
Not: Sözcük ile yerine kullanılacak olan varlık arasında herhangi bir benzerlik söz konusu olursa mecaz değil istiare sanatı yapılmış olur.
İstiare: Benzetmenin iki temel öğesinden sadece birini kullanmaktır.
ÖRNEK:
“Arslanım”
Yukarıda bir benzetme vardır. İnsan aslana benzetilmektedir.
(Açık istiare)
ÖRNEKLER:
a. Dün sabah Mehmet Akif’i okuyup, okuyup ağladım.
Mehmet Akif Ersoy’un yazmış olduğu eserler anlammda kullanılmıştır.
b. Sporcuyu stad ayakta alkışladı:
Stad=seyirciler
c. Atina, Kıbrıs konusundaki görüşlerini bildirmedi.
Atina=Yunanistan hükümeti
ç. Ben garip çizgilerle uğraşırken başbaşa
Rastlamıştım duvarda bir şair arkadaşa (Faruk Nafiz Çamlıbel)
Şair arkadaş=bir şairin duvara yazdığı dizeler.
