Melek Balığı (Pterophyllum Scalare) nasıl bir balıktır? Melek Balığı üretimi, yaşam koşulları, beslenmesi, bakımı ve özellikleri hakkında bilgi.
MELEK BALIĞI (SKALARYA) (PTEROPHYLLUM SCALARE)
Akvaryumlarımızda beslenen en beğendiğimiz balıkların başında gelen Skalarya, aslında Pterophyllum Scalare değil Pterophyllum Eimekei adındaki benzeri balıktır. Bu türün gözleri Pterophyllum Scalareden daha kırmızı olup en olgun çağında 12-15 santim büyüklüğündedir ki birincinin hemen hemen yarısı kadardır.
Bir disk biçimindeki zarif gövdeyi süsleyen görkemli yüzgeçler ve siyah-be-yazın üstün bir uyumla birleşimi ona asil ve çarpıcı bir güzellik verir. Son derece göze hoş görünen bir stille, bir gelinin süzülüşünü anımsatan biçimde yüzer.
Melezlendirme ve seçme yöntemleriyle beğenilen türler elde edilmiştir.
İşte bunlardan başlıcaları:
- Kora Melek Balığı
- Tül Kuyruk Melek Balığı
- Dumanlı Tül Kuyruk Melek Balığı
- Kara Tül Kuyruk Melek Balığı
Amozon menşeili olan bu balıklar diğer sakin balıklarla birlikte, fazla kalabalık olmayan akvaryumlarda rahatça yaşayabilir. Nazik ve hassas bir bank olması dolayısıyla fazla hareketli balıkların bulunduğu akvaryumlarda rahat edemez. Otların arasına gizlenerek hiç ortaya çıkmaz. Renklerini ve canlılığını kaybeder. Hattâ iştahını bile kaybederek, hiç yem yememe sonucu açlıktan ölür. Tetrazon, Cennet Balığı gibi bazı tür balıklarla, hiç bağdaşamaz Bunlar her fırsatta Skalarya’lara sataşır; tül inceliğindeki yüzgeçlerini ısırır ve koparırlar. Hassas bir balık olan Skalarya bunlarla mücadele edemez. Kısa zamanda ölebilir. Skalaryalar korkutulmaya da katiyen gelemezler. Akvaryuma birden bire kuvvetli ışık verilmemeli, âni sarsıntı ve darbelerden korunmalıdır. Bu gibi hallerde paniğe kapılarak, kendisini akvaryumun çeperlerine çarpabilir. Böyle korku hallerinde ve hastalandığında balığın koyu siyah renkteki bantları rengini kaybeder
Skalarya fazla oksijene ihtiyaç göstermez. Fakat büyük kapasiteli, yüksek akvaryumlardan hoşlanırlar. Yüksek ısıyı severler. 25 ilâ 30°C arasındaki ısı on-tar için idealdir. Bekletilmiş, az asitli sular Skalaryalar için tercih edilmelidir.
Skalaryalar yem konusunda da oldukça titiz ve kaprislidirler. Kuru yemleri pek sevmezler. Üstelik bu gibi yemler, onların kolayca kabız olmalarına sebep olduğu için sakıncalıdır. Ufak canlı yemlerden pek hoşlanırlar. Su pirelerini, balık yavrularını, sinek larvalarını ve küçük toprak kurtçuklarını pek severler. Bulundukları akvaryuma üç dört tane anaç Lepistes koyulması, onların besin ihtiyaçlarına yardımcı olacaktır. Skalaryalar sık sık iştahlarını kaybederler. O zaman derhal yemleri değiştirilmeli, eğer varsa, kendilerini rahatsız eden balıklar akvaryumdan çıkartılmalıdır.
Skalarya’nın cinsiyeti, dişilerinin ağız kısmının, kafanın dairesel biçimini bozarcasına, hafif önce çıkık olmasıyla ayırt edilebilir. Ancak tecrübelilerin bile yanılmaları mümkündür. En iyisi bunların yumurtlama zamanı gösterdikleri davranışları takip etmektir. Eğer bir çift yaprakların üzerini temizlemeye başlar ve yanına yaklaşan diğer balıkları kovalarsa yumurtlamaya hazırdır. Bu çift, diğer balıklardan ayrılarak, Sagittaria, Cryptocoryne. Echinodorus gibi sert yapraklı bitkilerle bitkilendirilmiş, büyükçe bir akvaryuma konur. Bazı yetiştiriciler, sert ve düz yapraklı bitki yerine kuma gömülmüş veya ufak bir çimento yuvaya yerleştirilmiş, 2 santim genişlik ve 20 santim uzunluğunda mat yeşil cam tüpler, kullanırlar.
Bizim bu konudaki önerimiz şudur. Üretim yapılacak akvaryumun büyüklüğü en azından 80 cm uzunluğa 40 cm. genişliğe ve 60 santim yüksekliğe sahip olmalıdır. Akvaryumun iyi gelişmiş Sagittaria ve Vallisneria gibi bitkilerle, özellikle orta kesiminin iyice bitkilendirilmesi gerekir. Ayrıca ortalama 10 cm. genişliğinde 25 cm. uzunluğunda ve 1,5 cm. kalınlığında tercihen mat yeşil renkte mermer, cam tüp veya kenarları körletilmiş cam levha akvaryumun bir köşesine dikine yerleştirilmelidir. Akvaryumun ısısı da 28°C ayarlandıktan sonra daha önceden tespit edilen eş tutmuş çift, tercihen akşam karanlığında akvaryuma alınır.
Üretilmesi:
Dişi yumurta dökmeye hazırsa, günün ilk ışıklarıyla birlikte yumurtaları için uygun bir yaprak, akvaryum camında elverişli bir alan veya yerleştirdiğiniz cam tüp yahut mermeri temizlemeye girişir Erkek onun bu çaba ve uğraşıyla hiç bir biçimde alakalanmıyormuş görünümündedir. Ancak yumurtlama işlemi başladığında iş değişir.
Dişi aşağıdan yukarıya doğru yumurtaları dikine düzenli sıralar halinde dizer. Erkek aynı biçimde gelerek yumurtaların üzerinden geçer ve onları döller. Yumurta dökme işlemi bir saat ile üç saat arasında değişen bir zaman süresince devam eder.
Bir yumurtlamada, 500 ilâ 1200 arasında değişen sayıda yumurta, düzenli bir şekilde yapraklar üzerine dizilir. Yumurtaların kokuşmaması için, devamlı olarak havalandırılması gerekir. Yetiştiricilerden bir kısmı, yumurtaların havalandırılıp, bozulmalarının önlenmesi için ebeveynleri akvaryumda bırakırlar. Bunlar, yüzgeçleri vasıtasıyla yumurtaları devamlı olarak havalandırırlar. Ancak bu usul oldukça tehlikelidir. Bu metot takip edilecekse, akvaryumun azami sakinliği sağlanmalı; en iyisi üç gün için akvaryumun yanına hiç yaklaşmamalıdır. Aksi takdirde balıklar korkup paniğe kapılırlarsa, bütün yumurtaları yerler. Ebeveynlerin yumurtaların bozuk olduğunu anlamaları sonucunda da, yumurtalar kendileri tarafından yenilir.
Bu sakıncayı önlemek amacıyla bazı üreticiler ya Skalarya çiftini veya bir tüp vasıtasıyla yumurtaları, başka bir akvaryuma aktarırlar. Yumurtaların kokuşmasını önlemek için akvaryum devamlı olarak bir kompresör vasıtasıyla havalandırılır. Buna ilâveten bir kaz tüyü %5 lik Methylen mavisi ile dezenfekte edilir ve bununla yumurtalar yelpazelenerek havalandırmada kullanılır. Bir başka dikkat edilecek husus, suyun ısısının 28°C ta sabit tutulmasıdır.
Bu türden yavru elde etmek isteyen amatörlere biz, ebeveyinleri yavruların yanından ayırmamalarını önereceğiz. Ebeveynin yumurtaları yemesi, bu konuda elde edilen son verilere göre, yalnız yumurtaların çok fazla olması halinde ve onların tümüne bakımın gerçekleştirilemeyeceği halde, bozulmalarını önlemek amacıyla yapılan bir davranıştır.
Diğer taraftan ebeveynlerin büyük ihtimamından yoksun büyüyecek olan yavruların çoğu erken yaşta ölüme mahkumdur. Genellikle her gün yavrularını ağzına alıp onları tekrar suya bırakan ana, onların bakterilere karşı dayanıksız gövdelerini dezenfekte ederek koruyuculuk görevini eksiksiz yerine getirir.
Yumurtalar üç veya dört gün içinde çatlayıp içinden yavrular çıkınca, bunlar bir süre ince iplikçikler vasıtasıyla bulundukları bitkiye asılı kalır ve kuyruk yüzgeçlerini kuvvetle sallarlar. İki-üç gün içinde yavrular serbest olarak yüzerler.
İlk iki ayda yavrular toz yem ve çok ince enfüzvuarlarla beslenmelidirler. İkinci ayda küçük Daphnia ve kesilmiş su kurduyla beslenebilirler. Üçüncü aydan sonra yavrular, yetişkin bir Skalarya’nın yiyeceği her şeyi yiyebilirler.
Yavruların bulunduğu akvaryumun suyu son derece temiz, berrak olmalı ve çok iyi havalandırılmalıdır. Yavrular iki aylık olduktan sonra onları aynı özellikleri taşıyan daha geniş bir akvaryuma almak gelişmelerini çabuklaştıracaktır.
Elde edilen yavruların %60 ı ebeveyne benzeyecektir. Yani ana ve baba siyahsa siyah, tül kuyruksa tül kuyruk olacak geriye kalan %40 ı ise doğadaki vahşi benzerlerinden ayırt edilemeyecektir.
