Meslek değerleri nedir? Bazı mesleklerin değerleri, cinsiyet ve değerler arasındaki ilişki, meslek değeri hakkında bilgi.
Meslek Değerleri
insan davranışlarının amacı; birtakım ihtiyaçları karşılamaktır, insanlar ömürlerinin yaklaşık üçte birini kapsayan meslek faaliyetlerinden doyum beklerler. Meslek faaliyetlerinin sonunda beklenen doyum “meslek değeri” olarak adlandırılır. Bir kimsenin “Ben ne için çalışıyorum?”, “Mesleğimden, hayattan ne bekliyorum?” gibi sorulara verdiği cevaplar o kişinin meslek değerlerini yansıtır. Bu cevaplar “Yeteneklerimi geliştirmek için”,” Sevdiğim faaliyetleri yapıp mutlu olmak için” ya da ” Çok para kazanıp zengin olmak için” vb. olabilir.
Bazı meslek değerleri şunlardır:
Kazanç: Meslek faaliyetlerini diğer faaliyetlerden ayıran en önemli yönü kazanç için yapılmasıdır. Çok kazanç isteyen kimselerin ticaret alanına, az fakat düzenli ve kararlı kazanç isteyenlerin kamu sektöründe çalışabilecekleri bir meslek seçmeleri gerekir.
Değişiklik: Hayatlarında önemli değişiklikler isteyen kimseler turizm, siyasal bilimler, işletme vb. düzenli ve kararlı bir hayat isteyenlerin ise belli saatlerde yapılacak işleri içeren meslekler seçmeleri yerinde olur.
Yarışma: Risk alma, atılım yapma ve kendini gösterme ihtiyacı olan kimseler yönetim, ticaret gibi alanlarda doyum bulabilirler.
Bağımsızlık: Bazı kimseler için işin içinde özerk olma, başkalarına bağlı olmadan, bir üst makamdan emir almadan çalışma isteği çok güçlüdür. Böyle kimselerin özel işyeri açabilecekleri mesleklere yönelmeleri uygun olur.
Kolay iş bulabilme: İş bulma olanağı gençlerin meslek seçiminde göz önünde bulundurdukları en önemli faktörlerden biridir. Ancak iş bulma olanağı olan bir alana çok kişinin yönelmesi kısa zamanda o alanda insan gücü fazlalığına ve dolayısıyla işsizliğe yol açabilmektedir.
Adını duyurabilme: Ünlü, herkes tarafından tanınan bir kişi olma isteği de meslek tercihlerini belirleyen faktörlerden biridir. Sanat, siyaset, gazetecilik vb. kişiye kendini gösterme ve adını duyurma olanağı verir.
Cinsiyet ve Değerler Arasındaki İlişki
Bireyler toplumlar tarafından cinsiyetlere atfedilen geleneksel rolleri benimse-mişlerse, bu rolleri yerine getirebilecekleri meslekleri daha çok tercih etmektedirler. Yani bireyin içinde yaşadığı toplumun, cinsiyet özelliklerine bakışı, bireyin meslek değerlerini etkilemektedir. Örneğin; kadınlara özgü cinsiyet rolüyle ilgili kalıp yargıları olan kadınlar, insanlara yardımcı olmayı sağlayan hemşirelik, öğretmenlik vb. mesleklere yönelmeyi tercih ederler. Çünkü toplumlarda geleneksel bakış açısıyla kadına atfedilen özellikler şefkatli, koruyucu, yardımcı, narin olma vb. özelliklerdir. Buna göre bu rolleri benimseyen kadın işinden çok para kazanmak, insanlarla rekabet etmek, statü kazanmak, adını duyurmak gibi meslek değerlerine sahip olmaz. Erkeklere özgü cinsiyet rolüyle ilgili kalıp yargılara sahip bir erkek ise kadınların tersine kazanç, statü elde edebileceği, insanlarla rekabet edebileceği vb. meslek ve işlere yönelmektedir. Ülkemizde okullardaki durum değerlendirildiğinde kadın öğretmen sayısının fazla olmasına karşın müdürlük, müdür yardımcılığı gibi yönetim kadrosunda erkek oranının fazla olması bu konu için önemli bir örnek teşkil etmektedir.
