Mezhep nedir? Mezhebin anlamı nasıl geçmektedir? Mezheplerin tarihçesi ve mezheplerin ortaya çıkmasının sebepleri. Mezhepler Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
Mezhep Nedir?
Dünya tarihinde geçmişten günümüze dek çok farklı inanışlar olmuştur. Bu dini inanışlar, insanların yaşadığı bölgelere, onlara gönderilen peygamberlere göre değişiklikler göstermiştir. Örneğin Roma döneminde gönderilen Hz. İsa nedeniyle Avrupa’nın büyük bir kısmı, kendilerine din olarak Hristiyanlığı benimsemişken, Arap coğrafyasına Hz. Muhammed’in gönderilmesi ile birlikte Orta Doğu, Afrika ve Anadolu gibi topraklarda da hakim olan din, Müslümanlık olmuştur.
Bu dinler, peygamberlerinin yaşamda olduğu süre zarfı boyunca rahat bir şekilde var oldularsa da peygamberlerin hayatını kaybetmesi ile birlikte dinde de karışıklıklar baş göstermeye başlamıştır. Peygamberlerin vermiş olduğu birçok öğreti, onlar gittikten sonra çeşitli şekillerde yorumlanmaya başlamıştır. Bu yorum farklılıklarından oluşan din bölümlerine ise mezhep adı verilmektedir. Örneğin İslamiyette, kimi mezhepte sadece su içmeden oruç tutulsa da kimi mezhepte hiçbir şey yiyip içmeden oruç tutulmaktadır. İslamiyette, farklı mezhepler görebilmek mümkündür ancak tüm bu anlayışların temelinde olan ortak şey Allah inancıdır.
Mezhepler, birbirlerinden farklı düşünceleri ve inançları savundukları için ayrılıkçı anlayışlar olmuşlardır. Ayrılıkçı oldukları için de tarih boyunca mezhepler arasında çatışmalar görülmüştür. Bu çatışmalar da din birliğine önemli derecede zarar vermiş ve uzun vadede insanların zararına olmuştur. Oysa ki her insan, dilediği şeye dilediği gibi inanmakta özgürdür. Sonuç olarak bir Müslümanın, diğerinin yorumu ne olursa olsun ona zarar vermemesi ve saygı içerisinde onunla birlikte hayat yaşayıp hoşgörülü olması gerekir.
Mezhepler Nasıl Ortaya Çıkmıştır
İslamiyetin insanlara gönderilmiş olduğu ilk dönemlerde, İslamiyetin rehberi olan Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed hayatta olduğu için, Müslümanlar arasında lider olarak bilinmiş ve onun söylediklerine uyulması nedeniyle Müslümanlar arasında fikir ayrılığı olmamıştır. Ancak Hz. Muhammed’in vefatından sonra Müslümanlar arasında inanç açısından veya diğer konularda fikir ayrılıkları oluşmuştur. Bu fikir ayrılıklarını çözüme ulaştırabilecek, Hz. Muhammed gibi bir lider olmadığı için de farklı anlayışlara sahip insanlar, dini farklı şekilde yaşamaya başlamışlardır.
Hz. Muhammed’in vefatından sonra İslamiyet, çok geniş coğrafyalara yayılmıştı. İslamiyeti benimsemiş olan her millet, onu kendi anlayışına, kendi kültürüne göre yorumlamaya başladı. Eski inanışları da dinin içerisine sokmaya başlayan insanlar, ortaya mezhepleri çıkardılar. Bununla birlikte aynı zamanda İslamiyete zarar vermek isteyen, amaacı kötü olan insanlar da insanlar arasına fitne sokarak dinin etkisini azaltmaya çalışmışlardı. Bu da farklı, yanlış mezheplerin ortaya çıkmasına neden olan şeylerden bir tanesi olmuştur.
Bir otorite yokluğu içerisindeyken, İslamiyet ile ilgili sorunları çözmek ve İslam’ın esaslarını belirlemek amacıyla İslam alimleri toplandılar ve çalışmaya başladılar. Bu çalışmaların sonucunda ortaya farklı fikirler, farklı düşünceler ve farklı anlayışlar çıktı. Bu fikir ve anlayışlardan kimisi, toplum içerisinde ya da uzak bölgelerde kendisine destek bulsa da, ortaya atılan kimi fikirler kimse tarafından kabul görmedi ve bu nedenle ortadan kayboldular. Birçok dinde olduğu gibi İslam dininde de mezhepler, bu şekilde ortaya çıkmıştır.
