Milli Edebiyat Akımı ile ilgili olarak genel bilgiler. Milli edebiyat akımı nasıl ortaya çıkmıştır, yazarları kimlerdir ve genel olarak özellikleri nelerdir?
Tanzimat Döneminde Ahmet Vefik Paşa, Şemsettin Sami, Süleyman Paşa, Ali Süavî gibi kişiler Türklük bilgisiyle ilgili çalışmalar yaparak milliyetçilik (ulusçuluk) akımının hazırlayıcısı oldular. Bu dönemde dilin yalınlaştırılması konusunda da birtakım görüş ve düşünceler ortaya atılmakla birlikte istenen sonuç alınamadı. Fakat Şinasi, Ahmet Mithat Efendi, Cevdet Paşa ve Muallim Naci bir oranda yalın bir dil kullandılar. Ancak ulusal bir edebiyatın ortaya çıkış nedenleri yalnızca dil ve edebiyat alanındaki çalışmalarla sınırlı değildir. Osmanlı Devleti’nin bünyesinde bulunan Rum, Ermeni, Arnavut, Arap ve diğer ulusların kendi devletlerini kurmak üzere ayrılmaları, Türk aydınları arasında Türkçülük düşüncesinin yayılmasını sağladı. Müslüman olmayan uluslarla birlikte Müslüman ulusların da devletten kopuşu İslamcılık ve Osmanlıcılık akımlarını zayıflattı. Böylece Türkçülük akımı ön plâna çıktı.
İkinci meşrutiyetin ilanından sonra (1908) Türk ulusunun tarih, dil ve edebiyatını araştırma; Türkçeyi yalınlaştırma çalışmaları hız kazandı. Sanatçılar, ulusal kültürün korunması açısından Türkçeye yöneldiler. Türkçenin zengin bir dil olduğu gerçeğini keşfettiler. Bu yıllarda Necip Asım, Velet Çelebi, Yusuf Akçura, Mehmet Emin, Ahmet Hikmet Müftü-oğlu’nun Türkçülükle ilgili çabaları görüldü. Türk Yurdu derneği kuruldu ve Türk Yurdu adlı bir dergi çıkarıldı. 1912 yılında Türk Ocağı açıldı. Yurdun çeşitli yerlerinde şubeler açan Türk Ocağı milliyetçilik akımının gelişmesinde önemli bir görev üstlendi.
Genel Özellikler (Tarih ve milliyetçilikle ilgili arayışların edebiyata yansıması)
1. Yukarıda kısaca anlatılan tarih ve ulusçulukla ilgili arayışlar edebiyata tam olarak yansıdı. Ulusçuluğun edebiyata yansımasıyla “Millî Edebiyat Akımı” doğdu. Bu akımın Selânik’te 1911 yılında Genç Kalemler dergisinin yayımlanmasıyla başladığı kabul edilir.
Ömer Seyfettin, Ali Canip ve Ziya Gökaip bu akımın ilk temsilcileri sayılır.
2. Millî edebiyat sanatçıları önce dilin yalınlaştırılması konusuna el atarak Yeni Lisan hareketini başlatmışlardır. Bu dönemde Türk Derneği, Türk Yurdu, Yeni Mecmua, Büyük Mecmua gibi dergiler bu akımın benimsenip yayılmasında rol oynamıştır.
3. Millî Edebiyat Akımı sanatçıları şu ilkeleri benimsemiştir:
a. Bütün eserler yalın Türkçeyle yazılacak.
b. Şiirde hece ölçüsüne önem verilecek.
c. Konular ulusal kaynaklardan alınacak ve ülke sorunlarına yer verilecek.
4. Millî Edebiyat Dönemi şair ve yazarları, Edebiyat-ı Cedîde Döneminde görülen kişisel konulara çok az yer vermişler; milliyetçilik (ulusçuluk) akımının etkisiyle daha çok Anadolu’yu, toplum sorunlarını, ulusal duygu ve heyecanları işlemişlerdir.
5. Bu akımın en tanınmış sanatçıları şunlardır: Ömer Seyfettin, Ziya Gökaip, Ali Canip Yöntem, Mehmet Emin Yurdakul, Mehmet Fuad Köprülü; kendilerine “Beş Hececiler” denilen Faruk Nafiz Çamlıbel, Yusuf Ziya Ortaç, Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Ozansoy, Orhan Seyfi Orhon ile Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin, Refik Halit Karay…
