Milli Mücadele Dönemi Edebiyatı

0
Advertisement

Milli Mücadele Dönemi Edebiyatı ile ilgili genel bilgilerin yer aldığı yazımız. Milli Mücadele Dönemi edebiyatçıları ve verdikleri eserler hakkında bilgiler.

Millî Mücadele Dönemi Edebiyatı

Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’ndan müttefikleriyle birlikte yenik çıkınca 30 Ekim 1918 tarihinde Mondros Mütarekesi’ni imzalamak zorunda kalmıştı. Bu mütarekenin sonucunda Türk ulusunun toprakları İngiliz, Fransız ve İtalyanlar tarafından paylaşılmıştı. Yüzyıllar boyu bağımsız yaşamış olan Türk ulusu, tutsaklığı kabul edememiş ve vatanını işgalden kurtarıp tekrar bağımsızlığına kavuşmak için Millî Mücadele’yi başlatmıştır. Çok sıkıntılı geçen savaş yıllarından sonra düşmanı vatanından sürüp çıkarmıştır.

Millî Mücadele Dönemi, Mondros Mütarekesi’nin imzalandığı 30 Ekim 1918’den cumhuriyetin ilanına kadar geçen zaman dilimini içine almaktadır. Bu dönemde yazılan eserler gerek biçim gerekse içerik açısından Millî Edebiyat Döneminin devamı niteliğindedir. Konuların ulusal kaynaklardan alınması, hece ölçüsünün kullanılması, yalın Türkçeye yer verilmesi gibi ilkeler bu dönemde de geçerli olmuşur. Zaten dönemin yazar ve şairlerinin pek çoğu ulusal edebiyat akımına mensup sanatkârlardır. Millî Mücadele Döneminin en belirgin özelliği Kurtuluş Savaşı ve onun yankılarının edebî eserlere yansıtılmış olmasıdır. Siyasi olaylar, düşmanın yaptığı işkenceler, açlık, yoksulluk, kahramanlık vb. edebî eserlere konu edilmiştir. Şiir başta olmak üzere roman, öykü, makale, görüşme yazısı gibi türlerde çok sayıda eser yazılmıştır.

Dönemin yazar ve şairlerinden bazıları Halide Edip Adıvar, Faruk Nafiz Çamlıbel, Halide Nusret Zorlutuna, Mehmet Âkif Ersoy, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay, Falih Rıfkı Atay, Aka Gündüz’dür.

Bu dönemde Beş Hececilerin üslup ve şiir anlayışına bağlı, fakat hece ölçüsüne değişik bir söyleyiş kazandırma çabası içinde olan Kemalettin Kamu, Ahmet Hamdi Tanpınar, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Muhip Dıranas da Türk şiirinin güçlü temsilcileri arasındadırlar.

Advertisement

Son dönem Türk şiirinin diğer önemli şairleri şunlardır: Behçet Kemal Çağlar, Behçet Necatigil, S. Kudret Aksal, Asaf Halet Çelebi, Ceyhun Atuf Kansu, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Özdemir Asaf, Cahit Külebi, Arif Nihat Asya, Zeki Ömer Defne vb.

Son Dönem Türk Edebiyatında roman ve öyküde de bazı değişmeler görülür. Özellikle toplum sorunları konu olarak ele alınır. Köyden kente göç, işçilerin sorunları, köy yaşamı yazarların siyasi eğilimleri doğrultusunda işlenir. Talip Apaydın, Fakir Baykurt, Mahmut Makal, Yaşar Kemal, Kemal Tahir, Orhan Kemal, Kemal Bilbaşar, İlhan Tarus, Samim Kocagöz bu konuları işleyen yazarlar olarak dikkati çekerler.

Oktay Akbal ve Haldun Taner ise şehir yaşamına ve şehirde yaşayan insanların ruhî durumlarına yer veren eserleriyle tanınırlar.

Bu dönemde ulusal edebiyat çizgisinde, Türk tarihini işleyen, insanın ruhî durumuna ağırlık veren ulusçu yazarlar da vardır: Peyami Safa, Samet Ağaoğlu, Tarık Buğra, Nihal Atsız vb.

Cumhuriyetin ilk yıllarında dikkati çekmeye başlayan Memduh Şevket Esendal ve Sait Faik sıradan insanları, basit günlük olayları değişik bir anlatım biçimiyle bu dönemde de öyküleştirmeyi sürdürmüşlerdir.

1940 sonrası Türk edebiyatında tiyatro türünde de bir hayli eser verilmiştir. Genellikle aile yaşamındaki değişmeler, psikolojik sorunlar, köyden şehire göçün ortaya çıkardığı sıkıntılar, tarih gibi konuların ele alındığı tiyatro türünün başlıca yazarları Tarık Buğra, Necati Cumalı, Turan Oflazoğlu, Recep Bilginer, Refik Erduran, Orhan Asena ve Haldun Taner’dir.

Advertisement


Leave A Reply