Ünlü Türk mimar, sanatkar, mühendis ve matematikçi Mimar Sinan neler yapmıştır? Mimar Sinan’ın çalışmaları, bilime yaptığı katkıları hakkında bilgi.
Foto: nkfu.com
MİMAR SİNAN
1489 – 1588
KAYSERİ – İSTANBUL
DAHİ MİMAR – SANATKAR – MÜHENDİS – MATEMATİKÇİ
Mimar Sinan veya Koca Mi’mâr Sinân Âgâ Kayseri’nin Ağımas Köyünde doğmuştur. Çocukluk döneminde dedesinin yanında çıraklık yaptığı ve köyüne kümes, çardak ve su arkları yapmış olabileceği tahmin edilmektedir.
Devşirme olan Sinan Enderun’da eğitim görmüş, bir taraftan askerlik mesleğinin gerektirdiği eğitimi alırken diğer taraftan dedesinden öğrendiği marangozluk sanatını da geliştirerek ilerde mimarlık sanatında önemli izler bırakacak olan çalışmalara kendini hazırlamıştır.
Yeniçeri olarak katıldığı Mohaç Savaşı, Irak, Korfu ve Boğdan seferlerinde gemiler inşa etmek, köprüler kurmak suretiyle ordunun istihkamını güçlendirmek gibi mühendislik ve mimari alanlarda gösterdiği yararlıklar şöhretinin artmasını sağlamıştır. Giderek rütbesi yükselen ve orduya verdiği hizmetle dikkat çeken Sinan “haseki” unvanı ile doğrudan padişahın hizmetine ayrılır. Barbaros Hayreddin Paşa ile seferlere katılan Sinan bu seferlerin birinde sadece 13 günde Prut nehri üzerinden asker geçirmek için yüksek bir köprü inşa etmiştir.
Kanuni Sultan Süleyman’ın İran seferi sırasında dönemin başmimarının ölmesi üzerine 1539’da Hassa Mimarbaşı olarak tayin edilmiştir. Sinan, ömrünün geri kalan yıllarını, Osmanlı Devleti’nın her köşesinde kendisine Koca Mimar Sinan unvanını kazandıracak anıtsal yapılar inşa etmekle geçirir. Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murat dönemlerinde hizmetler sunan Mimar Sınan, tanı 52 yıl Osmanlı İmparatorluğu’nun başmimarı olarak görevini sürdürmüş ve 9 Nisan 1588’de vefat etmiştir.
Mühründe yazan “El-fakiru l-Hakir Ser Mimaranı Hassa” (Değersiz ve muhtaç kul, Saray mimarlarının başkanı) sözleri bu büyük sanatkar ve dahi mimarın karakterindeki mütevazılığın göstergesidir.
Mimar Sinan Balmumu Heykeli – Foto: nkfu.com
Bilime Katkıları
• Osmanlı Devletinin her köşesinde onun veya öğrencilerinin eserleri vardır.
Mimar Sinan, hayatı boyunca Osmanlı Devleti sınırları içinde bilinen 365 eser inşa etmiştir. Bunların 92’sı cami, 52’si mescit, 55’i medrese, 7’si darül kutra, 20’si türbe, 17’si imarethane, 3’ü darüşşifa, 6’sı suyolu, 10’u köprü, 20’si kervansaray, 36’sı saray, 8’i mahzen ve 48’i hamamdır.
• Mimar Sinan, Osmanlı Devleti nin en parlak dönemi olan 16.yy’da yaşamış, sadece Türkiye’de değil dünya ölçüsünde, “dahi bir sanatkar” olarak kabul edilen, çok önemli bir mimardır.
Mimar Sinan yaşamı boyunca inşa ettiği yapıları çıraklık, kalfalık ve ustalık eserleri olarak nitelendirmiştir. Osmanlı Devleti’nin her yanında sayısız suyolu, çeşme. cami. külliye ve medrese inşa eden Mimar Sinan’ın başyapıtı 1557’de tamamladığı ve kendisine “Koca” ünvanını getiren Süleymaniye Camisi’dir.
Fotoğraflar Anadolu Üniversitesi Türk Dünyası Bilim, Kültür ve Sanat Merkezi’nde çekilmiş, bilgiler oradan derlenmiştir.
