Mitokondri nedir? Hücrede mitokondri ne işe yarar? Mitokondrinin yapısı, görevleri, hücre içindeki fonksiyonları nelerdir, hakkında bilgi.
Mitokondri Nedir? Görevleri Kısaca
Oksijenli solunum yapan bütün ökaryotik hücrelerde görülen bir organeldir. Hücredeki görevi enerji üretmektir. Dolayısıyla enerji ihtiyacının fazla olduğu; kas hücreleri, aktif taşımanın fazla olduğu hücreler ve sinir hücrelerinde sayıları fazladır.
Sayıları hücrenin fonksiyonuna bağlı olarak, birkaç taneden 2500’e kadar çıkabilir. Bakteri, arke, siyanobakteri ve alyuvar hücrelerinde mitokondri yoktur.
Mitokondri iki katlı zara sahiptir. Zarları yapı olarak, hücre zarının yapısına benzer. Dış zar düz, iç zar ise içeriye doğru oluşan, tüp şeklinde krista adı verilen kıvrımlardan meydana gelmiştir. Krista zarında, elektron taşıma sistemi (ETS)’ne ait enzimler bulunur.
ETS enzimleri, enerji ile ilgili olduğundan, fazla enerjiye ihtiyaç duyan hücrelerin mitokondrilerinde çok sayıda bulunur, iç zarın içerisi matriks denilen bir sıvı ile doludur. Matrikste; solunumla ilgili enzimler, ribozom, DNA, RNA, protein, su ve mineraller bulunur.
- Mitokondri DNA‘sı, mitokondrinin çekirdekten bağımsız olarak çoğalmasını ve kendisine özgü bir metabolizmasının olmasını sağlar.
- Yalnız solunum enzimleri ve bazı maddeler çekirdek DNA’sın dan sentezlenir. Mitokondri DNA’sı, çekirdek DNA’sına göre daha az bilgi taşır (mitokondriye ait bilgi)
- Mitokondrilerde oksijenli solunumla enerji üretme reaksiyonları gerçekleşir. Solunum reaksiyonları sırasında oksijen ve besin kullanılır.
- Reaksiyonların sonucunda ise karbondioksit ve su açığa çıkar. Organik besinlerin yıkılması sonucunda hücre metabolizması için gerekli olan ATP enerjisi de üretilmiş olur.
Mitokondri Hakkında Bilgi
Mitokondri; hücredeki oksijenli solunum yapılan organeldir. Bu yüzden enerji ihtiyacı çok olan hücrelerde çok bulunur. Örneğin kas ve karaciğerimizin her hücresinde 1000 kadardır. Çubuk, ipliksi yuvarlakça şekilde olurlar.
Mitokondriler iç içe geçmiş iki zardan oluşukturlar. Bu zarlardan dıştaki düz, içteki kıvrımlıdır. İçteki zarın kıvrımlarına krista denir. Bu kıvrımlar mitokondrinin iç yüzeyinin genişlemesine neden olur. Kıvrımların (krista) arasında kalan boşlukları “matriks ” denilen bir sıvı doldurur. Krebs devri tepkimelerini katalizleyen enzimler, matrik denilen sıvıda bulunur, Elektron taşıma sistemi (E.T.S) enzimleri ise binlerce özel paketcik halinde kristaya tutunmuş olarak bulunurlar.
Mitokondriler, plastitler gibi DNA taşırlar. Bu yüzden gerektiğinde çoğalabilirler.
