Mora yarımadasının tarihi ile ilgili olarak genel ve kısa özet halinde bilgilerin yer aldığı yazımız.
Mora’nın çok eski bir tarihi vardı. İlkçağ’da yarımadanın en büyük bölümü Spartalılar’daydı. M.Ö. 431’den 404’e kadar aralıklı olarak 27 yıl süren Pelopones Savaşları, Sparta ile Atina arasında Yunanistan’da üstünlük davasından çıkmıştır. M.Ö. 338’de Makedonyalılar, bütün Yunanistan’ı, bu arada Mora’yı aldılar. M.Ö. 146’da ülkeyi Romalılar ele geçirdiler. Roma İmparatorluğu ikiye ayrılınca, Mora, Balkanlar gibi, Bizans’ın payına düştü. Bundan sonra ülke, 1205’e kadar Bizans’ın elinde kaldı.
1205’te Mora’da Fransızlar bir prenslik kurdular; «Pelopones» adını da «Moree» olarak değiştirdiler ki, dilimizdeki «Mora» buradan gelir. Bu Fransız devleti 1268’de Napoli krallığına tâbi oldu, 1378’de devletin 4. hanedanı Hainaut’lar da iktidardan düştü, Bizans Mora’yı yeniden ele geçirdi. XIV. yüzyılın başlarında Aydınoğlu Umur Bey, Mora’ya denizden akınlar yaptı, 1390’da, Yıldırım Sultan Bayezit tahta geçer geçmez, Osmanlı Türkleri Mora’ya girdiler, yarımadadaki Bizans prensliklerine egemenliklerini tanıttılar.
Üç çeyrek yüzyıl sonra Fâtih, bu Bizans prensliklerini ortadan kaldırdı, Mora’yı bir sancak (vilâyet) halinde, merkezi Sofya’da bulunan Rumeli Beylerbeyliği’ne (eyaletine) bağladı. 1699 Karlofça Antlaşması ile Mora, Venedik’e bırakıldıysa da, 16 yıl sonra, 1715’te, Sadrâzam Şehit Damat Ali Paşa tarafından geri alındı.
1821’de Mora’da Yunan İhtilâli patlak verdi. İhtilâl Kavalalı İbrahim Paşa tarafından bastırılmışken, Rusya, İngiltere, Fransa, Osmanlı İmparatorluğu’nu Mora ile civarında küçük bir Yunanistan’ın bağımsızlığını tanımaya mecbur ettiler.
